Τρίτη 28 Φεβρουαρίου 2012


Γερόντισα Γαβριηλία

Λόγια αγάπης



 Από το βιβλίο της μοναχής Γαβριηλίας "Γερόντισσα Γαβριηλία: Η Ασκητική της Αγάπης",

1. Κάθε τόπος μπορεί να γίνει τόπος Ανάστασης. Φτάνει να ζείς την Ταπείνωση τού Χριστού.

2. Να κοιμάσαι. Φτάνει να είσαι σέ εγρήγορση.

3. Υπάρχουν άνθρωποι που αγρυπνούν για μερικούς, και υπάρχουν άνθρωποι που αγρυπνούν για όλους.

4. Όχι μιά γνώση που μαθαίνεις, αλλά μιά γνώση που παθαίνεις. Αυτή είναι η Ορθόδοξη Πνευματικότητα.

5. Μη θέλεις τα πολλά, τα παραδίπλα σου, ή τα πέρα μακρυά. Αντίθετα φρόντισε αυτό το λίγο που έχεις να το Αγιάσεις.

6. Μία είναι η Μόρφωση: το να μάθουμε πώς να αγαπάμε τον Θεό.

7. Δεν υπάρχει τίποτε πιο φθηνό από το χρήμα.

8. Καλύτερα η Κόλαση εδώ, παρά στον Άλλο Κόσμο.

9. Δεν είναι αυτό που λέμε, αλλά αυτό που ζούμε. Δεν είναι αυτό που κάνουμε, αλλά αυτό που είμαστε.

10. Φόρεσα το Ράσο, και δέν μιλώ πια αν δεν με ρωτήσουν. Το Ράσο μιλά.

11. Άν έχεις αγάπη για όλο τόν κόσμο, όλος ο κόσμος είναι όμορφος.

12. Κάποιος είπε ότι Χριστιανός είναι αυτός που εξαγνίζει την αγάπη και αγιάζει την εργασία .

15. Ο σκοπός είναι ακόμα κι όταν στο κεφάλι έχουμε τόν... Παράσιτο, στην καρδιά μας να έχουμε τόν Παράκλητο.

16. Γινόμαστε το αντικατόπτρισμα του Ουρανού με το Γενηθήτω το Θέλημά Σου ως εν Ουρανώ και επί της Γης.

17. Όποιος αγαπά δεν το νοιώθει. Όπως δέν νοιώθει ότι αναπνέει.

18. Όταν είναι ανοιχτές οι πόρτες του Ουρανού, είναι ανοιχτές και στη Γη.

19. Όταν δεν περισπάται ο νους στα κοσμικά και είναι ενωμένος με τον Θεό, τότε και η καλημέρα που θα πούμε, είναι σαν να δίνει ευλογία.

20. Το όχι και κάθε άρνηση καταστρέφει την ενέργειά μας.

21. Δεν πρέπει να υπάρχουμε μπροστά στο κατ' εικόνα και ομοίωσιν του Άλλου.

22. Στη ζωή μας, στην αρχή έχουμε ανάγκη από την παρουσία κάποιου άλλου προσώπου αγαπητού ή φιλικού. Όσο προχωρούμε, ο Ένας, ο Θεός, μάς γεμίζει με την Αγάπη και την Χαρά Του τόσο ώστε Κανένας να μην χρειάζεται πιά. Όλα αυτά τα κάνει στην αρχή η ψυχή γιατί ακόμα δεν ξέρει Ποιον αγαπά και θαρρεί πως είναι εκείνος ο άνθρωπος...

23. Ο Θεός πολλές φορές δεν θέλει την πράξη, αλλά την διάθεση. Του αρκεί να σε δει πρόθυμο να κάνεις την Εντολή Του.

24. Ο Ιησούς Χριστός έδωσε την χρυσή τομή: και μόνος και μαζί με τους άλλους.

25. Ο Θεός όταν μας έκανε, μάς έδωσε την Ζωή και μας εμφύσησε το Πνεύμα Του. Αυτό το Πνεύμα είναι η Αγάπη. Όταν μάς εγκαταλείψει η αγάπη, τότε γινόμαστε πτώματα. Είμαστε νεκροί πιά.

26. Ο Χριστιανός πρέπει να σέβεται το Μυστήριο της Υπάρξεως στον Καθένα και στο Κάθε τι.

27. Για να φτάσεις στο δεν υπάρχω, αγαπάς, αγαπάς, αγαπάς κι έτσι ταυτίζεσαι απόλυτα με τόν Άλλο, τον εκάστοτε Άλλο, και τότε στο τέλος της ημέρας αναρωτιέσαι: Θέλω τίποτε; Όχι. Επιθυμώ τίποτε; Όχι. Μου λείπει τίποτε; Όχι... Αυτό είναι!

28. Ο πνευματικά προχωρημένος άνθρωπος είναι αυτός που έφτασε να μην έχει «υπόσταση» και που έχει κατανοήσει βαθύτατα ότι ό,τι του συμβαίνει είναι είτε Θέλημα του Θεού, είτε Παραχώρηση του Θεού.

29. Μόνο όταν σταματήσει ο άνθρωπος τα διαβάσματα τα εκτός Ευαγγελίου, αρχίζει η πραγματική εσωτερική του πρόοδος. Τότε μόνο, ενωμένος με τόν Θεό διά της Ευχής, μπορεί να ακούσει το Θείο Θέλημα.

30. Να μην θέλεις ποτέ τίποτε, παρά μόνο το Θέλημά Του και να δέχεσαι με αγάπη τα κακά που σού έρχονται.

31. Μη συσχετίσεις ποτέ τον άνθρωπο με τον κακό τρόπο που σου φέρεται. Νά βλέπεις μέσα στην καρδιά του τον Χριστό.

32. Ποτέ να μην λές «γιατί περνώ αυτό»; Ή όταν βλέπεις τόν άλλο με τη γάγγραινα, τον καρκίνο ή την τύφλωση, να μην λές «γιατί το περνά αυτό»; Αλλά να παρακαλείς τον Θεό να σου χαρίσει το όραμα της άλλης όχθης... Τότε θα βλέπεις όπως οι Άγγελοι τα γινόμενα εδώ όπως πραγματικά είναι: ΟΛΑ στο σχέδιο τού Θεού. ΟΛΑ.

33. Κάποιος σοφός είπε. Άν είναι να ζεις για τον εαυτό σου, καλύτερα να μην γεννιέσαι.

36. Η Αχίλλειος πτέρνα των ανθρώπων βρίσκεται στις πολλές κουβέντες και στις συζητήσεις.

37. Το να είσαι ταπεινός ισοδυναμεί με το να μη θέλεις ποτέ να έχεις τύψεις συνειδήσεως.

38. Όταν έχεις λογισμό κατάκρισης, να παρακαλάς τόν Θεό να σού τον πάρει εκείνη την ώρα για να μπορέσεις να αγαπήσεις αυτό το πρόσωπο όπως το αγαπά Εκείνος. Τότε, ο Θεός θα σε βοηθήσει και θα δεις τα δικά σου παραπτώματα. Άν ο Χριστός ήταν ορατός, θα μπορούσες να έχεις κατάκριση;

39. Άν κάποιος δεν σου αρέσει, σκέψου ότι στο πρόσωπό του βλέπεις τον Χριστό. Τότε, δεν θα τολμήσεις ούτε να σκεφτείς να πεις λόγο κατάκρισης.

40. Πρέπει να αγαπάμε τους ανθρώπους και να τους αγκαλιάζουμε όπως μας τους φέρνει ο Θεός. Έτσι ορίζει ο Ίδιος ο Κύριος και η Ορθόδοξη Παράδοση.

41. Κανένας δεν πρέπει να γίνεται δούλος ανθρώπου. Είμαστε δούλοι μονάχα του Θεού. Ηγοράσθητε γαρ τιμής, λέει ο Απόστολος. H δουλοπρέπεια δεν πρέπει να υπάρχει.

42. Αυτά που λέμε μένουν στην Αιωνιότητα.

43. Μόνο όταν τελειοποιηθείς στην Αγάπη μπορείς να φτάσεις στην Απάθεια.

44. Αντιξοότητες έχουν μόνον όσοι δεν κάνουν κάτι με πραγματική αγάπη.

45. Η κρίση είναι φυσικό να έρχεται στον άνθρωπο. Η κατάκριση και η επίκριση, γίνονται από κακία. Η Διάκριση είναι δώρο Θεού και πρέπει να προσευχόμαστε για να την δεχτούμε. Είναι απαραίτητη για την προστασία μας και την πρόοδο μας.

46. Η ζωή της Εκκλησίας βρίσκεται πέρα από κάθε ηθική πειθαρχία ή θρησκευτικά καθήκοντα. Είναι υπέρβαση της Ηθικότητας στην Πνευματικότητα.

47. Ο αναποφάσιστος άνθρωπος δεν συμμετέχει στην ζωή.

48. Ο Θεός, όταν πρέπει, στέλνει κάποιον κοντά μας. Όλοι είμαστε συνοδοιπόροι.

49. Η γλώσσα του Θεού είναι η σιωπή.

50. Όποιος ζει στο Παρελθόν, είναι σαν τον πεθαμένο. Όποιος ζει στο Μέλλον με την φαντασία του, είναι αφελής, γιατί το Μέλλον είναι μόνον του Θεού. Η Χαρά του Χριστού βρίσκεται μόνο στο Παρόν. Στο Αιώνιο Παρόν του Θεού.

51. Προορισμός μας είναι να λατρεύουμε τον Θεό και ν' αγαπάμε τους συνανθρώπους μας.

52. Η ευτυχία και η γαλήνη είναι στην εκτέλεση των Εντολών Του.

53. Η σπουδαιότερη Φιλανθρωπία είναι να μιλάς καλά για τους ανθρώπους.
54. Και να θέλω, δεν μπορώ να στεναχωρηθώ. Όταν στεναχωριόμαστε, είναι σαν να λέμε στον Θεό: «Δεν συμφωνώ. Δεν τα κάνεις καλά». Ύστερα, είναι και αχαριστία...

55. Η ομιλία μπρος και μέσα στην Ομορφιά είναι περιττή. Ταράζει την αρμονία.

56. Με την επίκληση του Ονόματος του Χριστού σφυροκοπάμε το Εγώ μας.

57. Το Καντήλι της ψυχής μας είναι που πρέπει να είναι πάντα αναμμένο. Ακοίμητο.

58. Δίνοντας χαρά στους άλλους, εσύ την νοιώθεις πρώτα.

59. Καλύτερα να κάνεις Προσευχή με το στόμα παρά να μην κάνεις καθόλου.

60. Ο Θεός να παρεμβάλλεται μεταξύ εσού και του σκοπού σου. Όχι ο σκοπός σου μεταξύ εσού και του Θεού.

61. Η επιθανάτια αγωνία είναι η προσπάθεια που κάνει η ψυχή να ελευθερωθεί και να τρέξει να απαντήσει τον Κύριο.

62. Η αλληλογραφία είναι ο μόνος τρόπος που συνδυάζει μοναξιά και συντροφιά.

63. Θαύμα είναι η κανονική πορεία των πραγμάτων, όπως την θέλει ο Θεός. Αυτό που λέμε Θαύμα, για τον Θεό είναι το φυσικό.

65. Αν κάτι ανάποδο μας συμβεί, να μη ρωτήσουμε ποίος φταίει. Γιατί μόνο εμείς φταίμε. Στην προσευχή μας, αν το ζητήσουμε, θα ανακαλύψουμε τον λόγο. Ή δεν αγαπήσαμε όσο έπρεπε, ή παραβήκαμε κάποιαν άλλην Εντολή, ή λάθος χειρισμό κάναμε, ή προηγηθήκαμε εκεί που δεν έπρεπε, ή βασιστήκαμε εκεί που δεν έπρεπε.

66. Όταν χάσουμε κάτι, να λέμε: «Απάλλαξε με έτσι Κύριε κι από κάθε κακή σκέψη που κάνω για τον Πλησίον μου».

67. Η μέριμνα είναι γι' αυτούς που δεν έχουν Πίστη.

68. Η αγάπη είναι μόνο πάνω στον Σταυρό.

69. Δυσκολεύουν οι σχέσεις όταν το Εγώ στέκεται πάνω από το Εσύ.

70. Ο Θεός όπως αγαπάει εσένα, έτσι αγαπά και τους εχθρούς σου.

71. Θέλεις να προσευχηθείς; Ετοιμάσου να απαντήσεις μυστικά τον Κύριο.

72. Μερικοί άνθρωποι γίνονται δοχεία της Δυνάμεως του Σκότους κατά Παραχώρηση Θεού για ατομική μας δοκιμασία και πρόοδο.

73. Δεν πρέπει να ταράζεσαι, γιατί η ταραχή απομακρύνει κάθε Βοήθεια.

74. Αν κατορθώσει κανείς να συζή με τον κόσμο, όπως το λάδι και το νερό στο καντήλι που δεν ανακατεύονται, τότε είναι εν Θεώ. Εν τω κόσμω αλλ΄ ουκ εκ του κόσμου.

75. Όλοι είμαστε δοχεία. Πότε του Φωτός και πότε του Σκότους.

76. Την ώρα της κρίσεως και του προβλήματος, μην ανοίξεις το στόμα σου. Μην πεις τίποτε γιατί θα το μετανιώσεις χίλιες φορές. Πες το στους Αγγέλους να το πάνε στα Πόδια του Κυρίου και ζήτησέ Του Άγγελον Ειρήνης για να ειρηνεύσεις.

77. Οι άνθρωποι καμμιά φορά μας ζητούν οδηγίες ή συμβουλές για να κρυφτούν πίσω τους. Μετά θα «φταίς» εσύ... Αλλά είναι πολύ πιθανό να μην τα εφαρμόσουν, οπότε είναι κόπος χαμένος.

78. Όταν το εγώ σπάσει και γίνει εσύ, κι όταν και το εσύ σπάσει και γίνουν και τα δυό μαζυ Εκείνος, τότε όλοι μας γινόμαστε δικοί Του.

79. Αν ποτέ νοιώσεις φόβο, κλείσε τ' αυτιά και λέγε την Ευχή.

80. Μόνο όταν σχολάμε δίνουμε την ευκαιρία στους Αγγέλους να κάνουν κάτι.

81. Κάνε εσύ αυτό που πρέπει να κάνεις, κι ο Θεός θα κάνει κι Εκείνος αυτό που πρέπει να κάνει.

82. Όταν για κάτι νοιώθεις ένα ξεσήκωμα, μία λαχτάρα, ένα «αχ», τότε, μετά από ένα χρονικό διάστημα που ο Θεός καθορίζει θα γίνει.

83. Εμείς οι ίδιοι δεν μπορούμε ν΄ απαλλαγούμε από κανένα μας ελάττωμα. Εκείνος μας τα βγάζει· ένα-ένα.

84. Πρέπει κάθε μέρα να Του ζητάμε να μας σπάσει το Θέλημα και να το κάνει Δικό Του για να γίνουμε όπως Εκείνος θέλει.

85. Δεν πρέπει να παραδοθούμε στο Θέλημά Του. Αυτό το κάνουν οι στρατιώτες. Εμείς τα Παιδιά Του, πρέπει να Του το προσφέρωμε το θέλημά μας μαζύ με όλον τον εαυτό μας. Στο χάλι του. και να Του πούμε: «Σου προσφέρω όλα μου τα στραβά και τα ατελή. Κάνε τα ίσια».

86. Η Χάρις του Θεού έρχεται όταν σηκώσουμε το χέρι μας. Αυτό, είναι η Πίστη που έλκει την Χάρη του Θεού. Γιατί ο Θεός είναι έτοιμος να δώσει την Χάρη Του, αλλά πού είναι το χέρι; Ο Θεός «βρέχει» την Χάρη Του, κι εμείς ή φοράμε καπέλλο ή κρατάμε ομπρέλα...

87. Αν βρεθεί ξένος που θα κατακρίνει την Ελλάδα ή την Ορθοδοξία, δεν θα ταυτίζεις τα λεγόμενα με τον άνθρωπο, αλλά και δεν θα του αναφέρεις ποτέ τα χαρμόσυνα, όπως είναι η ανεύρεσις τιμίων Λειψάνων ή άλλα θαυμαστά που συμβαίνουν εδώ.

88. Δεν πρέπει να συζητάς για απόντες.

89. Ζούμε στην Ματαιότητα και νομίζουμε ότι κάπου ζούμε. Κακόμοιροι άνθρωποι...
90. Αχ Κύριε! Συγχώρεσέ μας που καμμιά φορά περπατάμε καμαρωτά σαν τα πετειναράκια με το λοφίο τους που νομίζουν ότι κάποια είναι.

91. Κακόμοιροι άνθρωποι! Εκλαμβάνουμε το φθαρτό για Αθάνατο και το Αθάνατο για ανύπαρκτο.

92. Το κακόμοιρο το κρεμμύδι! κι αυτό την προσφορά του δίνει το κατά δύναμιν...

93. Τι ωραίο που είναι το Μυστήριο του Αύριο!

94. Ο Άνθρωπος μία φορά παίρνει το μάθημά του. Άμα δεν το πάρει την πρώτη, θα πει ότι κάτι τρέχει στο υποσυνείδητό του που τον εμποδίζει.

95. Ο Κύριος είπε: όποιος θέλει κάτι, πιστεύοντας θα το λάβει. Φθάνει να είναι σύμφωνο το αίτημα με τις Εντολές του Θεού, δηλαδή με την Αγάπη.

96. Μη στερείς τους άλλους από τα ψίχουλα που πέφτουν από το τραπέζι, από τον Άρτο της Ζωής που σου προσφέρει Ολόκληρο ο Κύριος. Όλοι πεινούν και διψούν για Αγάπη, σαν τον Λάζαρο που τρεφόταν από τα ψιχία που πέφταν από το τραπέζι του Πλουσίου.

97. Δεν έχουμε δικαίωμα να μη λάμπουμε εξ αντανακλάσεως το Φως του Κυρίου. Δεν πρέπει να είναι τίποτα υπό το μόδιον...

98. Όλα έχουν δύο όψεις, σαν δίκοπο μαχαίρι. Εκείνο που σήμερα δημιουργεί, αύριο καταστρέφει. Ο νοών νοείτω.

99. Σ' ένα καράβι, μπορεί μερικοί ναύτες να σκοτώνονται και να τρώγονται. Το καράβι όμως πάει το ταξείδι του και φτάνει στον προορισμό του. Έτσι και η Εκκλησία. Γιατί στο τιμόνι είναι ο Χριστός.

100. Αν ήξερες ότι δεν είσαι Εδώ, θα ήσουν Εκεί.

101. Για να γίνει το θαύμα αρκεί να αγαπάμε. Ούτε η προσευχή, ούτε το καμποσχοίνι έχουν τέτοια δύναμη.

102. Η πείρα μου με δίδαξε ότι κανένας δεν μπορεί να βοηθήσει κανέναν, παρ΄ όλη τη θέληση και την αγάπη, η βοήθεια έρχεται μόνον όταν έρθει η Ώρα του Θεού, από τον Έναν.

105. Είμαστε χρήσιμοι μόνο όταν δεν υπάρχουμε για τον εαυτό μας. Και το αντίθετο.

106. Δεν πρέπει να παίρνουμε αποφάσεις για τους άλλους. Να το αφήνουμε στους Αγγέλους, κι αυτοί βρίσκουν πάντα την καλύτερη λύση.

108. Σαν τον Σίμωνα τον Κυρηναίο πρέπει να είμαστε πάντα έτοιμοι να τρέξουμε εις βοήθειαν του συνανθρώπου.

Σάββατο 25 Φεβρουαρίου 2012

Ευαγγέλιο Κυριακής 26/2/2012 Κατά Ματθαίον (στ΄14-21)ΕκτύπωσηE-mail
Εἶπεν ὁ Κύριος· ἐὰν γὰρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος· ἐὰν δὲ μὴ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, οὐδὲ ὁ πατὴρ ὑμῶν ἀφήσει τὰ παραπτώματα ὑμῶν.
Ὅταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί· ἀφανίζουσι γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὅπως φανῶσι τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἀπέχουσι τὸν μισθὸν αὐτῶν. Σὺ δὲ νηστεύων ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι, ὅπως μὴ φανῇς τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων, ἀλλὰ τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ, καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ.
Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς, ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται διορύσσουσι καὶ κλέπτουσι· θησαυρίζετε δὲ ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ, ὅπου οὔτε σὴς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδὲ κλέπτουσιν· ὅπου γάρ ἐστιν ὁ θησαυρὸς ὑμῶν, ἐκεῖ ἔσται καὶ ἡ καρδία ὑμῶν.

Απόδοση στη νεοελληνική:
 
Εἶπε ο Κύριος:
«Ἐὰν συγχωρέσετε εἰς τοὺς ἀνθρώπους ὅ,τι κακὸ ἔχουν κάνει, θὰ συγχωρήσῃ καὶ σᾶς ὁ Πατέρας σας ὁ οὐράνιος. Ἐὰν ὅμως δὲν συγχωρῆτε τοὺς ἀνθρώπους, τότε οὔτε καὶ ὁ Πατέρας σας θὰ συγχωρήσῃ τὰ παραπτώματά σας».
«Ὅταν νηστεύετε μὴν γίνεσθε σκυθρωποὶ ὅπως οἱ ὑποκριταί, οἱ ὅποίοι παραμορφώνουν τὰ πρόσωπά τους, διὰ νὰ τοὺς ἰδοῦν οἱ ἄνθρωποι ὅτι νηστεύουν. Ἀλήθεια σᾶς λέγω, ὅτι ἔχουν λάβει τὴν ἀνταμοιβή τους. Σὺ ὅμως ὅταν νηστεύῃς, ἄλειψε τὸ κεφάλι σου καὶ πλύνε τὸ πρόσωπόν σου, διὰ νὰ μὴν ἰδοῦν οἱ ἄνθρωποι ὅτι νηστεύεις ἀλλὰ μόνον ὁ Πατέρας σου, ποὺ εἶναι ἐκεῖ παρὼν κρυφά, καὶ ὁ Πατέρας σου, ποὺ βλέπει τὶ γίνεται εἰς τὰ κρυφά, θὰ σὲ ἀνταμείψῃ εἰς τὰ φανερά».
«Μὴ θησαυρίζετε διὰ τὸν ἑαυτόν σας θησαυροὺς εἰς τὴν γῆν, ὅπου ὁ σκόρος καὶ ἡ σαπίλα τοὺς καταστρέφουν καὶ ὅπου οἱ κλέπται κάνουν διάρρηξιν καὶ τοὺς κλέβουν, ἀλλὰ θησαυρίζετε διὰ τὸν ἑαυτό σας θησαυροὺς εἰς τὸν οὐρανόν, ὅπου οὔτε σκόρος οὔτε σαπίλα τοὺς καταστρέφει καὶ ὅπου κλέπται δὲν κάνουν διάρρηξιν καὶ κλέβουν. Διότι ὅπου εἶναι ὁ θησαυρός σου, ἐκεῖ θὰ εἶναι καὶ ἡ καρδιά σου».

Τρίτη 21 Φεβρουαρίου 2012

Διήγημα


Στόν Ἑσπερινό τῆς Συγχωρήσεως



῾Ο ᾿Αντώνης ὁ Μητσάκος ἦταν σκληρός ἄνθρωπος. Αὐτό τό ἄκουσα πολλές φορές ἀπό πολλούς. Κακός ὅμως δέν ἦταν. Κι αὐτό τό ἄκουσα. Κανέναν ποτέ δέν ἀδίκησε καί ἦταν καί φιλάνθρωπος. ῞Ενα σωρό ἄνθρωποι, κατά πώς λέγανε, εὐεργετήθηκαν ἀπό τόν ᾿Αντώνη καί τοῦ χρωστοῦσαν μεγάλη χάρη.
Κι ὅμως, ὁ ᾿Αντώνης ὁ Μητσάκος ἦταν σκληρός, πολύ σκληρός σ᾿ ὅποιον τοῦ ἔφταιγε.
«Δέν μπαίνω στά χωράφια κανενός», ἔλεγε στρίβοντας τό μουστάκι του, «καί δέ θέλω νά μπαίνει κανείς στά δικά μου». Κι ὅταν ἔλεγε «χωράφια» ἐννοοῦσε καθετί πού τόν ἀφοροῦσε.
Μέ τόν πατέρα μου παλιότερα ἦταν πολύ καλοί φίλοι, μά κάποτε ψυχράθηκαν. Δηλαδή ὁ κυρ-᾿Αντώνης ψυχράθηκε, ἐπειδή ὁ πατέρας μου τόλμησε σάν φίλος νά τόν συμβουλεύσει νά ἀφήσει τόν Μιχάλη, τόν γιό του, νά σπουδάσει δάσκαλος, πού ἦταν τό ὄνειρό του καί ὄχι πολιτικός μηχανικός, πού τόν ἤθελε ὁ πατέρας του.
Τέλος πάντων, αὐτός ὁ καλός -κατά τά ἄλλα- ἄνθρωπος βρέθηκε νά εἶναι κακιωμένος μέ τό μισό χωριό. ῎Οχι πού δέν τόν στενοχωροῦσε αὐτό, ὄχι πού δέν ἤθελε νά τά ἔχει μέ ὅλους καλά, μά νά, τό θεωροῦσε θέμα ἀξιοπρέπειας νά κρατᾶ πόζα καί τουπέ σ᾿ ὅποιον θεληματικά ἤ ἀθέλητα τοῦ ἔφταιξε.
Στό χωριό μου ἐκεῖνα τά χρόνια δικό μας παπά δέν εἴχαμε. Μᾶς ἔστελναν ὅμως τίς Κυριακές καί τίς μεγάλες γιορτές ἱερέα καί μᾶς λειτουργοῦσε. Καί εἶναι ἀλήθεια πώς ὁ κόσμος τοῦ χωριοῦ μου τήν ἀγαποῦσε τήν ἐκκλησία καί κάθε φορά πού τελείωνε ἡ Λειτουργία, ἐκεῖ στήν αὐλή, οἱ μεγάλοι ἔκαναν πάντα τήν ἴδια συζήτηση. «Νά ᾿χαμε ἕναν δικό μας παπά! Νά ᾿χαμε ἕναν μόνιμο ἱερέα στό χωριό μας!»
Καί ἐπειδή τίς ὄμορφες καί εὐσεβεῖς ἐπιθυμίες τίς ἀκούει ὁ Θεός, μᾶς ἔδωσε νά ἔχουμε τόν δικό μας παπά. Τόν θυμᾶμαι τήν πρώτη μέρα πού ἔφτασε μέ τή γυναίκα του καί τά τρία του παιδιά. Τόσο νέο ἱερέα μέ τόσο μαύρη γενειάδα πρώτη φορά ἔβλεπα. ῞Οταν πρωτολειτούργησε στήν ἐκκλησιά μας, ἦταν -τό θυμᾶμαι πολύ καλά- ἀρχή τοῦ Τριωδίου. Κάτι μᾶς εἶπε στό κήρυγμα γιά τόν Τελώνη καί τόν Φαρισαῖο μά, γιά νά εἶμαι εἰλικρινής, δέν θυμᾶμαι οὔτε λέξη. ᾿Εκεῖνο γιά τό ὁποῖο μπορῶ νά μιλήσω μέ σιγουριά εἶναι ὅτι κάθε φορά ἔβγαζε λόγο, πράγμα πρωτόγνωρο γιά τό χωριό μου, καί ὅτι μετά στήν αὐλή ὅλοι μιλοῦσαν μέ θαυμασμό καί εὐχαρίστηση γιά τόν νέο παπά.
῾Ο π. Πέτρος σέ λιγότερο ἀπό ἔνα μήνα μᾶς εἶχε ἀγαπήσει καί εἶχε ἀγαπηθεῖ ἀπό μᾶς. Τήν τελευταία Κυριακή πρίν ἀπό τήν Καθαρά Δευτέρα, μόλις τελείωσε τό κήρυγμά του, μᾶς παρακάλεσε νά ξαναμαζευτοῦμε τό ἀπόγευμα στίς 5.00 ἡ ὥρα, γιά νά κάνουμε ὅλοι μαζί τόν ῾Εσπερινό τῆς Συγχωρήσεως. Οἱ χωριανοί μου κοιτάχτηκαν μέ ἀπορία. Πρώτη φορά ἄκουγαν γιά τήν ὕπαρξη ἑνός τέτοιου ῾Εσπερινοῦ.
- Θέλω νά σᾶς παρακαλέσω, ἀδελφοί μου, ἱκέτευσε μέ τή θερμή νεανική φωνή του ὁ π. Πέτρος, νά ᾿ρθεῖτε ὅλοι, ἀπό τόν πιό μικρό μέχρι τόν πιό μεγάλο. Δέ θά ἤθελα νά λείπει κανείς.
Θές ἡ περιέργεια γιά τήν καινούργια ἀκολουθία πού δέν ξέραμε, θές ἡ ἐπιθυμία νά μή λυπήσουμε μέ τήν ἀπουσία μας τόν νέο μας παπά, μᾶς ἔφεραν ὅλους ἀνεξαιρέτως στόν ῾Εσπερινό.
Πολλά πράγματα ἀπό τόν ῾Εσπερινό δέν καταλάβαινα, οὔτε καί τίς εὐχές πού διάβαζε μέ τόση κατάνυξη ὁ ἱερέας καταλάβαινα, ἀφοῦ ἤμουν ἀκόμη παιδί. ῎Ενιωσα ὅμως μέσα σέ κείνη τή γεμάτη θεϊκό θάμπος ἀτμόσφαιρα πώς κάτι ξέχωρο, κάτι συγκλονιστικό ζοῦσαν οἱ μεγάλοι. Μίλησε καί πάλι ὁ π. Πέτρος, κι ἐγώ κρεμάστηκα ἀπό τά χείλη του. Μᾶς διηγήθηκε, θυμᾶμαι, τήν ἱστορία τοῦ ἁγίου Διονυσίου, πού συγχώρεσε τόν φονιά τοῦ ἀδελφοῦ του, καί εἶδα γιά πρώτη φορά δάκρυα ἱερέα νά βρέχουν τά γένια του.
- Δέν σᾶς γνωρίζω ἀκόμη καλά, ἀδελφοί μου, κατέληξε ὁ ἱερέας, μά κι ἄν μιά μέρα ἦταν ἡ ζωή μας σέ τούτη τή γῆ σέ κάποιον θά φταίγαμε, κάποιον θά λυπούσαμε. Γι᾿ αὐτό ἀπόψε, σᾶς παρακαλῶ, νά συγχωρεθοῦμε ὅλοι, νά μποῦμε καθαροί, πεντακάθαροι, στήν ἁγία Σαρακοστή.
Γύρισα αὐθόρμητα καί κοίταξα τόν κυρ-᾿Αντώνη. Τά δάκρυά του εἶχαν φτάσει ὥς τά μουστάκια του.
- Λοιπόν, ἐξακολούθησε ὁ παπάς, θά περάσετε ὅλοι πρῶτα ἀπό μένα κι ὕστερα ἀπ᾿ ὅλους τούς συγχωριανούς σας γιά νά συγχωρεθοῦμε.
- Πρῶτος ἐγώ, πάτερ μου, πρῶτος ἐγώ, γιατί ἐγώ ἔχω νά συγχωρεθῶ μέ τούς περισσότερους.
Γυρίσαμε ὅλοι ξαφνιασμένοι καί κοιτάξαμε τόν πιό σκληρό ἄνθρωπο τοῦ χωριοῦ, τόν ᾿Αντώνη τόν Μητσάκο, πού ἤδη προχωροῦσε κι ἔφτανε μπροστά στήν ῾Ωραία Πύλη ὅπου στεκόταν ὁ ἱερέας. ῎Εκανε μιά ἐδαφιαία μετάνοια μπροστά στόν παπά καί τοῦ φίλησε τό χέρι. ῞Υστερα γύρισε καί μᾶς κοίταξε ὅλους μέ μάτια δακρυσμένα.
- Χωριανοί, συγχωρέστε με γιά ὅλα ὅσα σᾶς ἔφταιξα, μά πιό πολύ γιατί δέν ἤθελα νά συγχωρῶ.
῞Ενας ψίθυρος χαρούμενος ἀκούστηκε καί τότε ἄνοιξαν οἱ ἀγκαλιές. Εἶδα τόν κυρ-᾿Αντώνη στήν ἀγκαλιά τοῦ πατέρα μου κι ὕστερα στήν ἀγκαλιά τοῦ ἀδελφοῦ του. Πέρασε ἀπό ἀγκαλιά σέ ἀγκαλιά, ἔσφιξε χέρια, φίλησε παιδιά καί στό τέλος πῆγε καί στάθηκε μπροστά στή γυναίκα του.
- Πολύ σέ παίδεψα, γυναίκα, τῆς εἶπε, συγχώρα με κι ἄς μέ συγχωρέσει κι ὁ Θεός.
᾿Από κείνη τή χρονιά κι ἀπό κεῖνον τόν ῾Εσπερινό τῆς Συγχωρήσεως, μικροί μεγάλοι ξέραμε πιά πώς στό χωριό μας κάθε ἔχθρα, σοβαρή ἤ ἀσήμαντη, θά ἔσβηνε τό πολύ σ᾿ ἕνα χρόνο. ῾Η ἀλήθεια βέβαια εἶναι πώς ὁ π. Πέτρος, ἄγρυπνος πάντα πάνω στό ποίμνιό του, δέν ἄφηνε τίς καταστάσεις νά χρονίσουν. Μά ἦταν κι ὁ ᾿Αντώνης ὁ Μητσάκος πού πλάι στόν παπά ἔτρεχε νά φιλοτιμήσει, νά παροτρύνει, νά συμβουλεύσει. Κι ἄν κάπου ἔβρισκε ἀντίσταση, δέν τά ἔχανε οὔτε τά παρατοῦσε. «Σκλη-ρότερη πέτρα ἀπ᾿ τήν καρδιά μου», ἔλεγε, «δέν ὑπῆρχε· κι ὅμως ὁ Χριστός τήν ἔσπασε καί τήν ἔκανε πηλό.»
Κι ἄκουγα πολλούς νά λένε ἀπό τότε πώς «ὁ ᾿Αντώνης ὁ Μητσάκος μέ φίλιωσε μέ τόν τάδε», κι ὅλο τό χωριό τόν σεβόταν καί τόν ἀγαποῦσε. Μά πιό πολύ, θαρρῶ, πώς τόν ἀγαποῦσε ὁ παπάς

Κυριακή 5 Φεβρουαρίου 2012

 

Αρχη Τριωδιου

Τριώδιο είναι το λειτουργικό βιβλίο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που περιέχει ιερά ποιήματα από τον 5ο ως τον 15ο αιώνα, Ιερές Ακολουθίες και τα Συναξάρια της περιόδου που μας προετοιμάζει για το Πάσχα. Η περίοδος αυτή προετοιμασίας, αρχίζει από τη Κυριακή του Τελώνη και του Φαρισαίου και λήγει το απόγευμα του Μεγάλου Σαββάτου. Ο όρος Τριώδιο (από τις λέξεις «τρία» και «ωδή»), οφείλεται στο γεγονός ότι πολλοί από τους Κανόνες Ακολουθιών που περιέχονται σε αυτό έχουν μόνο τρεις ωδές: την 8η και την 9η πάντοτε, ύστερα δε μία από τις πέντε πρώτες. Το πρώτο έντυπο του Τριωδίου εξεδόθη στην ελληνική γλώσσα το 1522 μ.Χ.
Τελώνη και του Φαρισαίου
Η πρώτη Κυριακή του Τριωδίου είναι αφιερωμένη στην διδακτική παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου, την οποία ο Κύριος διηγήθηκε, προκειμένου να διδάξει την αρετή της ταπεινώσεως και να στηλιτεύσει την έπαρση.
Ο ευαγγελιστής Λουκάς, με τρόπο λιτό, αλλά σαφέστατο, διέσωσε την παραβολή αυτή ως εξής:
«Εἶπε δὲ καὶ πρός τινας τοὺς πεποιθότας ἐφ᾿ ἑαυτοῖς ὅτι εἰσὶ δίκαιοι, καὶ ἐξουθενοῦντας τοὺς λοιπούς, τὴν παραβολὴν ταύτην· ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ ἱερὸν προσεύξασθαι, ὁ εἷς Φαρισαῖος καὶ ὁ ἕτερος τελώνης. ὁ Φαρισαῖος σταθεὶς πρὸς ἑαυτὸν ταῦτα προσηύχετο· ὁ Θεός, εὐχαριστῶ σοι ὅτι οὐκ εἰμὶ ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί, ἢ καὶ ὡς οὗτος ὁ τελώνης· νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου, ἀποδεκατῶ πάντα ὅσα κτῶμαι. Καὶ ὁ τελώνης μακρόθεν ἑστὼς οὐκ ἤθελεν οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὸν οὐρανὸν ἐπᾶραι, ἀλλ᾿ ἔτυπτεν εἰς τὸ στῆθος αὐτοῦ λέγων· ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ. Λέγω ὑμῖν, κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ ἢ γὰρ ἐκεῖνος· ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται». (Λουκ.18,10-14).
Η τάξη των Φαρισαίων εκπροσωπούσε την υποκρισία και την εγωιστική αυτάρκεια και έπαρση. Τα μέλη της απόλυτα αποκομμένα από την υπόλοιπη ιουδαϊκή κοινωνία, αποτελούσαν, λαθεμένα, το μέτρο σύγκρισης της ευσέβειας και της ηθικής για τους Ιουδαίους. Αντίθετα οι τελώνες ήταν η προσωποποίηση της αδικίας και της αμαρτωλότητας . Ως φοροεισπράκτορες των κατακτητών Ρωμαίων διέπρατταν αδικίες, κλοπές, εκβιασμούς, τοκογλυφίες και άλλες ειδεχθείς ανομίες και γι' αυτό τους μισούσε δικαιολογημένα ο λαός. Δύο αντίθετοι τύποι της κοινωνίας, οι οποίοι εκπροσωπούσαν τις δύο αυτές τάξεις, ανέβηκαν στο ναό να προσευχηθούν.Ο πρώτος ο νομιζόμενος ευσεβής, έχοντας την αυτάρκεια της δήθεν ευσέβειάς του ως δεδομένη, στάθηκε με έπαρση μπροστά στο Θεό και άρχισε να απαριθμεί τις αρετές του, οι οποίες ήταν πραγματικές. Τις εξέθετε προκλητικότατα εις τρόπον ώστε απαιτούσε από το Θεό να τον επιβραβεύσει γι' αυτές. Για να εξαναγκάσει το Θεό έκανε και αήθη σύγκρισή του με άλλους ανθρώπους και ιδιαίτερα με τον συμπροσευχόμενό του τελώνη.
Αντίθετα ο όντως αμαρτωλός τελώνης συναισθάνεται τη δεινή του κατάσταση και με συντριβή και ταπείνωση ζητεί το έλεος του Θεού. Αυτή η μετάνοιά του τον δικαιώνει μπροστά στο Θεό. Γίνεται δεκτή η προσευχή του, σε αντίθεση με τον υποκριτή Φαρισαίο, ο οποίος όχι μόνο δεν έγινε δεκτή η προσευχή του, αλλά σώρευσε στον εαυτό του περισσότερο κρίμα, εξαιτίας της εγωπάθειάς του.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας όρισαν να είναι αφιερωμένη η πρώτη Κυριακή του Τριωδίου στη διδακτική αυτή παραβολή του Κυρίου για να συνειδητοποιήσουν οι πιστοί πως η υπερηφάνεια είναι η αγιάτρευτη ρίζα του κακού στον άνθρωπο, η οποία τον κρατά μακριά από την αγιαστική χάρη του Θεού και πως η ταπείνωση είναι το σωτήριο αντίδοτο της καταστροφικής πορείας, που οδηγεί τον άνθρωπο η εγωπάθεια.