Σάββατο 24 Δεκεμβρίου 2011

"Ἐν τῳ φωτί Σου ὀψόμεθα φῶς"
Κορώνα καί στολίδι ἀλλά καί ἀπαραίτητος παράγοντας γιά τήν ζωή τῆς φυσικῆς δημιουργίας ὁ ἥλιος. Στήν τροχιά του βλέπει ὁ Ψαλμωδός τήν ὀμορφιά τοῦ νυμφίου πού προβάλλει ἀπό τήν νυμφική παστάδα καί τήν λεβεντιά τοῦ «γίγαντα». Καθώς διατρέχει καθημερινά τό οὐράνιο στερέωμα, θερμαίνει μέ τό πέρασμά του, ζωογονεῖ, λαμπρύνει τήν πλάση. Ἀλλά καί στόν κόσμο τοῦ ὑπεραισθητοῦ μᾶς ἀνάγει τό λαμπρό ἄστρο τῆς ἡμέρας μέ ἕναν ἐντελῶς ἰδιαίτερο τρόπο. Ἄν σέ ὅλα τά δημιουργήματα «καθορᾶται» (Ρω 1,20), γίνεται ὁρατή σάν σέ καθρέφτη, ἡ αἰσθητή παρουσία τοῦ ἀοράτου Θεοῦ καί οἱ θεῖες ἰδιότητές του, πολύ πιό ζωηρά νιώθουμε τήν παρουσία Του στόν ἥλιο.
Ἤδη στήν Παλαιά Διαθήκη ὁ Θεός συνδέεται ἄμεσα μέ τό φῶς, συμβολικά καί προφητικά. Εἶναι ὁ δημιουργός τοῦ φυσικοῦ φωτός, ἀλλά καί ὁ ἴδιος κατοικεῖ μές σ' αὐτό «φῶς οἰκῶν ἀπρόσιτον» καί ντύνεται τό φῶς, «ὁ ἀναβαλλόμενος φῶς ὡς ἱμάτιον» (Ψα 103,2). Ὁ νόμος του λυχνάρι θά φωτίζει τά μονοπάτια τοῦ πιστοῦ καί θά τόν προφυλάγει ἀπό κάθε κίνδυνο καί κακοτοπιά (Ψα 118,105). Ὁ ἀναμενόμενος Μεσσίας θά εἶναι τό «μέγα φῶς» (Ἠσ 9,2), ὁ «Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης» (Μλ 4,2), ἡ Ἀνατολή ἀνατολῶν (βλ. Ζα 3,9). Θά καταυγάσει καί θά δοξάσει τόν λαό τοῦ Ἰσραήλ, ἀλλά θά εἶναι ἐπίσης καί «φῶς ἐθνῶν» (Ἠσ 42,6· 49,6).
Τό ἐσχατολογικό φῶς τῆς προφητείας γίνεται πραγματικότητα στήν Καινή Διαθήκη. Ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὁ πανωραῖος «κάλλει» Νυμφίος, πού δημιούργησε τόν ἥλιο καί ὅλη τήν κτιστή δημιουργία, καταδέχτηκε νά γίνει κτιστός ὁ ἄκτιστος, ὁρατός ὁ ἀόρατος. Μέ τήν σάρκωση καί ἐνανθρώπησή του ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ φωτίζει τόν νοῦ μας, ὥστε καί τήν κτιστή δημιουργία νά ἑρμηνεύσουμε καί τήν ἄκτιστη νά προσεγγίσουμε. Χαιρετίζεται στήν ἀνθρώπινη ἱστορία ὡς «τό φῶς τό ἀληθινόν, ὅ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τόν κόσμον» (Ἰω 1,9). Μέ τίς πράξεις καί τά λόγια του ἀποκαλύπτεται ὡς «φῶς τοῦ κόσμου» (Ἰω 8,12· 9,5· 12,46). Σ' Αὐτόν ἔχει τήν ἀρχή του κάθε τι πού σχετίζεται μέ τό φῶς. Αὐτός ἔδωσε ὑπόσταση στό φυσικό φῶς, ὅταν μέ τόν δημιουργικό λόγο του εἶπε «γενηθήτω φῶς! καί ἐγένετο φῶς» (Γέ 1,3). Αὐτός παρέχει τόν πνευματικό φωτισμό, πού φωτίζει τίς καρδιές μας γιά νά γνωρίσουμε στό πρόσωπό του τόν ἔνδοξο Θεό (βλ. Β΄ Κο 4,6). Μᾶς καθιστᾶ «φωτισθέντας» (Ἑβ 6,4) μέ τό Βάπτισμα, ὥστε νά ἐγκαταλείψουμε τό σκότος καί νά γίνουμε «φῶς ἐν Κυρίῳ» (Ἐφ 5,8), πού σημαίνει νά πολιτευόμαστε «ὡς τέκνα φωτός» (Ἐφ 5,8· Α΄ Θε 5,5). Στήν δική του παρουσία εἶναι ὅλα φῶς καί ζωή καί χαρά, ἀσκίαστη εὐτυχία καί ἐκπλήρωση κάθε εὐγενικοῦ πόθου τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς, πού μόνο κοντά στόν Χριστό βρίσκει τόν προορισμό καί τήν πληρότητά της.
Παρ’ ὅλα αὐτά, ὅπως ὁ κτιστός ἥλιος ὄχι μόνο δέν εὐχαριστεῖ, δέν ἐξυπηρετεῖ, ἀλλά καί ἐνοχλεῖ ἐκείνους πού ἔχουν ἄρρωστα μάτια, ἔτσι καί ὁ Ἥλιος-Χριστός ἐνοχλεῖ ὅσους ἔχουν βλάβη στά μάτια τῆς ψυχῆς, ὅσους κατευθύνονται ἀπό «διεφθαρμένον νοῦν» (Α΄ Τι 6,5) καί «ἀδόκιμον» (Ρω 1,28). Μάλιστα πολλοί ἐνοχλούμενοι ἀπό τόν Ἥλιο-Χριστό, ἀντί νά ζητήσουν τήν θεραπεία καί ἀποκατάσταση τῆς πνευματικῆς τους ὁράσεως, ἀντιστέκονται στό φῶς του· φλυαροῦν, συκοφαντοῦν καί μέ κάθε τρόπο προσπαθοῦν νά τόν περιθωριοποιήσουν. Θέλουν νά τόν ἀντικαταστήσουν μέ ἄλλες δικῆς τους ἀποτιμήσεως πηγές φωτός.
Τό ἀποτέλεσμα; Ἁπλῶς βυθίζονται σέ βαθύτερα σκοτάδια. Εἶναι, βέβαια, ἀδύνατη ἡ ἀντικατάσταση καί ἡ κατάργηση τοῦ φυσικοῦ ἡλίου. Κανείς νουνεχής δέν διανοήθηκε ποτέ νά σβήσει ἤ νά γκρεμίσει τόν ἥλιο φτύνοντας ἤ πετροβολώντας πρός τό μέρος του ἤ πετώντας χῶμα καί δημιουργώντας ἀντάρα στήν ἀτμόσφαιρα, οὔτε ἐπιχείρησε κανείς νά ἀντικαταστήσει τόν ἥλιο μέ κάποια ἀπό τίς τεχνητές πηγές φωτός. Παρόμοια ἀδυνατοῦν νά σβήσουν τό φῶς τοῦ Χριστοῦ τά νέφη τῶν παθῶν καί ἡ μυωπική αὐταρέσκεια τοῦ ἐγωισμοῦ, πού τροφοδοτοῦν τόν κουρνιαχτό τῆς ἀμφιβολίας καί τῆς ἀπιστίας. Ἀπό τότε πού ἀνέτειλε ὁ Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης, ἐδῶ καί δυό χιλιάδες χρόνια, παραμένει Αὐτός ἡ μοναδική καί ἐγγυημένη πηγή φωτός, ἡ ἀκατάπαυστη γεννήτρια φωτισμοῦ, ἡ μόνη ἐλπίδα γιά τήν σωτηρία τοῦ κόσμου. Παντοδύναμο τό φῶς τοῦ προσώπου Του διαλύει κάθε σκοτάδι πού τυφλώνει τόν νοῦ καί ἀναστατώνει τήν καρδιά.
Αὐτή εἶναι ἡ κατάθεση τῆς ἱστορίας, ἡ μαρτυρία ὅλων ἐκείνων πού ἀποδέχθηκαν τό Φῶς-Χριστό καί μέ τόν δικό του φωτισμό πορεύονται. Οἱ ἄλλοι, ὅσοι δέν θέλησαν νά ἡλιαστοῦν στό φῶς τοῦ ἀνεσπέρου Ἡλίου-Χριστοῦ καί ὅσοι ἀρκέσθηκαν σέ μία ἐπιδερμική, τυπική σχέση μαζί του, χωρίς οὐσιαστική ἔνταξη στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, στόν χῶρο ὅπου Ἐκεῖνος ἀκτινοβολεῖ καί καταυγάζει τίς ψυχές, δέν ἔχουν λόγο. Οἱ πρῶτοι, διότι παραμένουν ἄπιστοι, ἐνίοτε καί ἀντίχριστοι. Οἱ δεύτεροι, διότι βολεύονται στόν τύπο καί ἀγνοοῦν ἤ ἀδιαφοροῦν γιά τήν οὐσία τῆς πίστεως. Τραγικές καί οἱ δύο ὁμάδες ἐπαναλαμβάνουν θλιβερό μοιρολόγι τήν ἐμπειρία τους· «Ἰδού ἐγώ μέ τόσα φῶτα τυφλός, τυφλός ὅπως καί πρῶτα». Αὐτοί δέν μποροῦν νά μιλοῦν γιά τόν Χριστό πού δέν γνώρισαν ἤ παραποίησαν κατά τήν δική τους βουλή καί βολή. Μυριάδες ὅμως πιστῶν, πού δέχονται τήν εὐεργετική, τήν ζωογόνο καί σωστική ἐπίδραση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ μέσα στήν ἁγία του Ἐκκλησία, παλιά καί σήμερα καί σέ κάθε ἐποχή, εὐγνώμονα καταθέτουν τήν πλούσια καί ἀδιαμφισβήτητη ἐμπειρία τους ὅτι διατέλεσαν κάποτε σκότος, «νῦν δέ φῶς ἐν Κυρίῳ» (Ἐφ 5,8). Ὁ Χριστός τούς εἵλκυσε ἀπό τό σκοτάδι, τούς φώτισε καί τούς ζωογονεῖ μέσα στό φῶς τῆς χάριτος. Κι αὐτοί εὐφρόσυνα ὁμολογοῦν ὅτι «ἐν τῷ φωτί σου ὀψόμεθα φῶς» καί εὐγνώμονα τοῦ ἀναπέμπουν τήν καρδιόβγαλτη δοξολογία τους «δόξα σοι, τῷ δείξαντι τό φῶς»!
Αὐτό τό νόημα ἔχει ἡ γιορτή τῶν Χριστουγέννων, πού τήν γιορτάζουν οἱ πιστοί ἐπίσημα, λαμπρά καί πνευματικά κάθε χρόνο. Ἐκφράζουν τήν λατρεία τους στόν ἀνατείλαντα Ἥλιο τῆς Δικαιοσύνης. Τόν προσκυνοῦν μέ τήν ἁπλότητα τῶν ποιμένων καί μέ τήν λαχτάρα τῶν μάγων. Καί δέν περιορίζεται ἡ προσκύνηση μόνο στήν ἡμέρα τῆς γιορτῆς, μιά φορά τόν χρόνο. Κάθε πρωί, πού ἀντικρίζουν τήν ἀνατολή νά πυρώνει τόν ὁρίζοντα, κάθε ἑσπέρα, ὅταν τό φῶς τοῦ ἥλιου ἱλαρό χρυσώνει τήν ἀτμόσφαιρα, ἀλλά καί κάθε στιγμή μέ τά μάτια τῆς πίστεως βλέπουν στό φυσικό φῶς τόν κατοπτρισμό τοῦ ἀνεσπέρου φωτός Χριστοῦ κι Ἐκεῖνον δοξολογοῦν καί ὑμνοῦν καί προσκυνοῦν. Τροφοδοτεῖται δέ καί ἀνανεώνεται αὐτή ἡ ἀκατάπαυστη καί ἀέναη λατρεία στήν μυστηριακή σύναξη τῆς Ἐκκλησίας, πού κατακλείεται κάθε φορά μέ τήν πανηγυρική διακήρυξη «Εἴδομεν τό φῶς τό ἀληθινόν». Καί κορυφώνεται ἡ ἄμεση κοινωνία μέ τόν Κύριο, «τό φῶς τό ἀληθινόν ὅ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τόν κόσμον» (Ἰω 1,9), μέσα στό εὐλογημένο Δωδεκαήμερο, ὅπου μαζί μέ τήν λατρεία τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, πού εἶναι ἡ ἐξ ὕψους Ἀνατολή, ἔχουμε καί τήν προσκύνηση τῆς ἁγίας Τριάδος, τῆς τρισηλίου Θεότητος.
Στέργιος Ν. Σάκκος

Τρίτη 6 Δεκεμβρίου 2011

Στό δρόμο γιά τή Βηθλεέμ

 
 Οἱ ἱστορικές μαρτυρίες μᾶς πληροφοροῦν ὅτι στόν χριστιανικό κόσμο τῆς Ἀνατολῆς μέχρι τόν 4ο αἰώνα ἑορτάζονταν μαζί Χριστούγεννα καί Θεοφάνια. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἦταν αὐτός πού εἰσηγήθηκε καί συνετέλεσε στό διαχωρισμό τῶν δύο μεγάλων ἑορτῶν.
 Μιλώντας μέ ἐνθουσιασμό ἀλλά καί ἁγιογραφική κατοχύρωση, μέ λυρισμό ἀλλά καί θεολογική σαφήνεια ὁ χρυσορρήμων ἅγιος προσπαθεῖ νά ὁδηγήσει τούς ἀκροατές του στό δρόμο γιά τή Βηθλεέμ, νά τούς χειραγωγήσει στά μονοπάτια τοῦ σχεδίου τῆς θείας Οἰκονομίας.
 Στίς παραμονές τῆς μεγάλης γιορτῆς, ἄς ἀφήσουμε κι ἐμεῖς τά χρυσά λόγια τοῦ ἁγίου Πατέρα νά ἀντηχήσουν στήν καρδιά μας. Προτρέπει τούς πιστούς νά ἀπέχουν ἀπό ἑορτασμούς μέ κοσμικό χαρακτήρα «διότι τίποτα δέν εἶναι περισσότερο ἐχθρικό πρός τό πνεῦμα τῆς πίστεώς μας». Ὁ ἴδιος νιώθει τήν ἀνάγκη νά ἐκφράσει τήν ἐσωτερική του χαρά: «Θέλω νά σκιρτήσω, ἐπιθυμῶ νά χορέψω ὄχι παίζοντας κιθάρα, ὄχι κρατώντας αὐλούς, ἀλλά ἔχοντας μαζί μου ἀντί γιά μουσικά ὄργανα τά σπάργανα τοῦ Χριστοῦ. Αὐτά εἶναι ἡ ἐλπίδα μου, αὐτά εἶναι ἡ ζωή καί ἡ σωτηρία μου». Μᾶς καλεῖ νά προσκυνήσουμε τό Βρέφος πού κρατᾶ μέσα στά σπάργανά του ὅλες τίς ἐλπίδες γιά τή σωτηρία μας καί νά βιώσουμε κι ἐμεῖς τό μεγάλο γεγονός μέ πνευματική εὐφροσύνη. «Ἄς γιορτάσουμε κι ἄς πανηγυρίσουμε. Σήμερα λύθηκαν τά δεσμά πολλῶν αἰώνων, ὁ διάβολος ντροπιάστηκε, οἱ δαίμονες δραπέτευσαν, ὁ θάνατος θανατώθηκε, ἄνοιξε ὁ παράδεισος, ἡ κατάρα ἐξαφανίστηκε, ἡ ἁμαρτία ἀποδυναμώθηκε. Ἡ πολιτεία τοῦ οὐρανοῦ φυτεύθηκε στή γῆ».
 Ὁ βαθύς μελετητής τοῦ ἀσύλληπτου μυστηρίου τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως διερωτᾶται μέ θαυμασμό: «Τί εἴπω καί τί λαλήσω; Ἐκπλήττει γάρ μέ τό θαῦμα», καί βοηθᾶ κι ἐμᾶς νά σταθοῦμε μέ δέος καί συγκλονισμό μπροστά στά παράδοξα τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ. «Παιδί βλέπω τόν προαιώνιο Θεό. Σέ φάτνη ἀναπαύεται αὐτός πού ἔχει θρόνο τόν οὐρανό. Χέρια ἀνθρώπινα ἀγγίζουν τόν ἀπρόσιτο καί ἀόρατο. Μέ σπάργανα εἶναι σφιχτοδεμένος αὐτός πού σπάει τά δεσμά τῆς ἁμαρτίας. Ἀναλαμβάνει ὁ Χριστός τό δικό μου σῶμα γιά νά μπορέσω ἐγώ νά ἀποδεχθῶ τό λόγο του καί παίρνοντας τή σάρκα μου μοῦ χαρίζει τό πνεῦμα του, ὥστε μέ τήν προσφορά αὐτή νά μοῦ προμηθεύσει τό θησαυρό τῆς ζωῆς. Παίρνει τή σάρκα μου γιά νά μέ ἁγιάσει, μοῦ δίνει τό πνεῦμα του γιά νά μέ ἀπελευθερώσει».
 Ὁ ἱερός πατέρας μέ διάφορες εἰκόνες κατευθύνει τή σκέψη μας στό ἀπύθμενο βάθος τῆς θεϊκῆς συγκαταβάσεως. «Πῶς ἔγινε τοῦτο τό ἐκπληκτικό καί ἀξιοθαύμαστο; Ἐξαιτίας τῆς δικῆς του ἄκρας ἀγαθότητας. Ὅπως ἕνας βασιλιάς, γιά νά μήν ἀναγνωριστεῖ ἀπό τόν ἐχθρό καί νά μπορέσει νά πετύχει τή νίκη, βγάζει τή βασιλική στολή καί σάν ἁπλός στρατιώτης ρίχνεται στή μάχη, ἔτσι καί ὁ Χριστός ἦρθε μέ ἀνθρώπινη μορφή γιά νά μήν τόν ἀναγνωρίσει ὁ ἐχθρός καί ἀποφύγει τή σύγκρουση μαζί του· ἀλλά καί γιά νά μή φοβίσει τούς ἀνθρώπους, διότι ἦρθε γιά νά τούς σώσει καί ὄχι γιά νά τούς καταπλήξει».
Μέσα στά σκοτάδια τῆς ἐποχῆς μας μία λάμψη ἀπό τό ἄστρο τῆς Βηθλεέμ φέρνει στίς ψυχές μας ὁ ζείδωρος λόγος τοῦ ἱεροῦ πατέρα. Ἄς γίνει ὁ μεγάλος ἅγιος συνοδοιπόρος μας στήν πορεία γιά τό σπήλαιο τῆς γεννήσεως, ἐκεῖ ὅπου ὁ Θεός δίνει λύση στό δράμα τοῦ ἀνθρώπου, γιά νά ζήσουμε λυτρωτικά τή «μητρόπολη τῶν ἑορτῶν», ὅπως χαρακτηρίζει τά Χριστούγεννα ὁ ἅγιος Χρυσόστομος.
Χ. Χατζῆ
Θεολόγος

Πέμπτη 24 Νοεμβρίου 2011

Που μας οδηγουν η νηστεια κι η μετανοια; 


Πού μας οδηγούν ή νηστεία κι ή μετάνοια; Ποιός είναι ο σκοπός τους; Για ποιό λόγο μπαίνουμε σ’ αυτή τη δοκιμασία;
Και η νηστεία και η μετάνοια μας οδηγούν στην κάθαρση της ψυχής από την αμαρτία, στην ψυχική ειρήνη, στην ένωσή μας με το Θεό. Μας εμπνέουν την αίσθηση της αφοσίωσης και της υιοθεσίας, μας δίνουν παρρησία στο Θεό. Υπάρχουν πραγματικά πολλοί και σπουδαίοι λόγοι για να νηστεύουμε και να εξομολογιόμαστε με καρδιακή συντριβή. Θα έχουμε πολύ μεγάλη ανταπόδοση γι’ αυτό το συνειδητό αγώνα μας. Έχουμε πολλοί από μας την αίσθηση της υιικής αγάπης για το Θεό; Τολμούμε με παρρησία και χωρίς έλεγχο ν’ απευθυνθούμε στο δημιουργό μας στον ουρανό και να Τον αποκαλέσουμε «Πατέρα μας»; Μήπως, αντίθετα, δεν μπορεί να βγει τέτοια υιική φωνή από την καρδιά μας, επειδή αυτή έχει νεκρωθεί από τις εγκόσμιες ματαιότητες, από την προσκόλληση στ’ αγαθά και τις απολαύσεις του κόσμου; Μήπως κρατούμε τον ουράνιο Πατέρα μας μακριά από την καρδιά μας; Μήπως είναι ένας τιμωρός, ένας εκδικητικός Θεός αυτός που έχουμε φτιάξει μέσα μας, επειδή απομακρυνθήκαμε από κοντά Του «εις χώραν μακράν»;
Μάλιστα! Με τις αμαρτίες μας είμαστε όλοι άξιοι της δίκαιης οργής Του, της τιμωρίας Του. Πρέπει να θαυμάζουμε τη μεγάλη μακροθυμία και την υπομονή που μας δείχνει και δε μας αντιμετωπίζει σαν την άκαρπη συκιά. Ας βιαστούμε, ας κάνουμε γρήγορα για να Τον εξευμενίσουμε με τη μετάνοιά μας, με τα δάκρυά μας. Ας σκάψουμε βαθιά μέσα μας, να εξετάσουμε την καρδιά μας με αυστηρότητα. Κι όταν διαπιστώσουμε πως υπάρχει πλήθος αμαρτιών που την απομακρύνει από τη θεία χάρη, τότε θα ομολογήσουμε πως πνευματικά είμαστε νεκροί.  

(Αγίου Ιωάννου Κρονστάνδης, «Η εν Χριστώ ζωή μου», τ. Α΄)

 

 

Παρασκευή 18 Νοεμβρίου 2011

Τρίτη 15 Νοεμβρίου 2011

Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΜΑΣ

Ήδη οι Απόστολοι του Χριστού καθιέρωσαν αφ' ενός μεν τη νηστεία της Τετάρτης και της Παρασκευής κάθε εβδομάδας, σε ανάμνηση γεγονότων του θείου Πάθους, αφ' ετέρου δε τη λεγόμενη προπασχάλια νηστεία, που δεν υπερέβαινε τις 6 ημέρες.
Ακολούθως, με την εμφάνιση και διάδοση του ασκητισμού, καθιερώνεται, τουλάχιστον από της Α' Οικουμενικής Συνόδου (325), και η νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, που συνενώθηκε με την προϋπάρχουσα εβδομαδιαία προπασχάλια. (Διαφορές υπήρξαν μεταξύ των κατά τόπους Εκκλησιών ως προς τον αριθμό των ημερών, αλλά και της αποχής από τα είδη των τροφών).
Μετά τον 6ο αιώνα καθιερώθηκαν οι τεσσαρακονθήμερες νηστείες των Χριστουγέννων, η λεγόμενη των Αγίων Αποστόλων (που σπανίως εκάλυπτε περίοδο 40 ημερών), ως και νηστεία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου δεκαπενθήμερης διάρκειας, είτε εβδομαδιαία με συνάφεια με την επίσης εβδομαδιαία της Μεταμορφώσεως. Τότε περίπου εμφανίζονται και οι ημερήσιες νηστείες της παραμονής των Θεοφανείων, της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, και του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, που ωστόσο έγιναν δεκτές υπό του συνόλου των πιστών μόλις από του 12ου αιώνος.

Η νηστεία των Χριστουγέννων
 
Δεύτερη μακρά περίοδος νηστείας Μετά τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή Είναι η νηστεία των Χριστουγέννων  Γνωστή στη γλώσσα του ορθοδόξου λαού μας και ως σαράντα(η)μερο.
Περιλαμβάνει και αυτή σαράντα ημέρες Όμως δεν έχει την αυστηρότητα της νηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
Αρχίζει την 15η Νοεμβρίου και λήγει την 24η Δεκεμβρίου.
Πως θα πρέπει να την νηστεύουμε;
Καθ΄ όλη τη διάρκεια του σαρανταημέρου δεν καταλύουμε κρέας, γαλακτερά και αυγά. Αντίθετα, επιτρέπεται να καταλύουμε ψάρι όλες τις ήμερες πλην, φυσικά, της Τετάρτης και της Παρασκευής Από την αρχή μέχρι και την 17η Δεκεμβρίου.
Ψάρι καταλύουμε επίσης και κατά την εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου οποιαδήποτε ημέρα κι αν πέσει.
Από την 18η μέχρι και την 24η Δεκεμβρίου, παραμονή της εορτής επιτρέπεται η κατάλυση οίνου και ελαίου μόνο εκτός, βέβαια, των ημερών Τετάρτης και Παρασκευής που θα παρεμβληθούν και κατά τις οποίες τηρούμε ανέλαιη νηστεία.
Επίσης με ξηροφαγία θα πρέπει να νηστεύουμε την πρώτη ήμερα της νηστείας, 15η Νοεμβρίου καθώς και την παραμονή της εορτής εκτός βέβαια κι αν πέσουν Σάββατο η Κυριακή.

Σάββατο 22 Οκτωβρίου 2011

Η φλογα της αγαπης του Θεου 

Γεροντος Παϊσιου Αγιορειτου

 

- Γέροντα, γιατί δεν αγαπώ τον Θεό όπως έναν άνθρωπο που αγαπώ πολύ και θέλω να είμαι κοντά του;
- Αυτό έρχεται σιγά-σιγά μετά από αγώνα∙ αλλιώς θα έπιαναν φωτιά οι άνθρωποι και θα καίγονταν από την αγάπη του Θεού. Ενώ θα είχε γύρω τους κρύο, θα νόμιζαν ότι φλογίζονται και πολλοί θα έπαιρναν τα βουνά. Ένας στρατιώτης, εν καιρώ πολέμου, άφησε την μονάδα του και έφυγε στο βουνό. Είχε ανάψει τέτοια φλόγα στην καρδιά του που δεν μπορούσε να συγκρατηθή∙ ήθελε να πάη να προσευχηθή. Δεν υπολόγισε τίποτε. Πήγε ,βρήκε μια σπηλιά, μπήκε μέσα και προσευχόταν! Όταν οι άλλοι στρατιώτες βγήκαν στις επιχειρήσεις , τον βρήκαν και τον έπιασαν. «Ανυπότακτος», είπαν. Τον κάλεσε μετά ο διοικητής σε ανάκριση. «Τί είναι αυτό που έκανες;» του λέει. «Καίγομαν ,κύριε διοικητά, καίγομαν για τον Χριστό. Ξέρεις τι θα πη καίγομαν;». «Καλά, κι εγώ δεν καίγομαι;», του λέει ο διοικητής. «Εγώ καίγομαι, κύριε διοικητά, καταλαβαίνετε;», επανέλαβε εκείνος, σαν να έλεγε: « Αν καίγεσαι, φύγε κι εσύ!» Τον βοήθησε όμως ο Θεός και γλίτωσε το στρατοδικείο. Εδώ, εν καιρώ ειρήνης αν φύγη ένας στρατιώτης από τη θέση του, έχει στρατοδικείο, πόσο μάλλον εν καιρώ πολέμου!
- Γέροντα, όταν βρίσκεται κανείς σ’ αυτήν την κατάσταση, υπάρχη θέρμη σε όλο το σώμα;
- Ναι, αλλά περισσότερο στην περιοχή του στήθους. Όταν ανάψη η πνευματική αγάπη, φλογίζεται όλο το στήθος. Όλο το στήθος γίνεται μια φλόγα. Καίγεται ο άνθρωπος από την μεγάλη γλυκειά φλόγα της αγάπης του Θεού, πετάει, αγαπάει με αγάπη πραγματική, μητρική.
Αυτή η εσωτερική φλόγα, την οποία ανάβει ο Ίδιος ο Χριστός με την αγάπη Του, θερμαίνει το σώμα πολύ περισσότερο από την αισθητή φωτιά και έχει την δύναμη να καίη και κάθε σκουπίδι, κάθε κακό λογισμό που πετάει το ταγκαλάκι, καθώς και κάθε κακή επιθυμία και κάθε άσχημη εικόνα. Τότε η ψυχή αισθάνεται και τις θείες ηδονές που δεν συγκρίνονται με καμμιά άλλη ηδονή!
Αχ, αυτή η φλόγα δεν μπήκε ακόμη μέσα σας! Αν ανάψη και φουντώση στην καρδιά σας, δεν θα σας συγκινούν καθόλου πια τα μάταια πράγματα. Εύχομαι να κάψη ο Θεός με την αγάπη Του τις καρδιές σας!

Από το βιβλίο: «ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄ ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ» ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ  «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»

Πέμπτη 13 Οκτωβρίου 2011

Λκ 8,4-15

῾Η παραβολή τοῦ σπορέως (8,4-15)

῾Η παραβολή τοῦ σπορέως ἀνήκει στίς «παραβολές τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ»· εἶναι ὀκτώ παραβολές, πού στό κατά Ματθαῖον Εὐαγγέλιο εἰσάγονται μέ τήν ἔκφραση «ὡμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» (13,1-52). ῾Ο εὐαγγελιστής Μᾶρκος παραθέτει ὁρισμένες ἀπό αὐτές (4,1-32) καί ὁ Λουκᾶς ἐπίσης ἀναφέρει μερικές σποραδικά. Τήν πρώτη ἀπό τίς παραβολές τῆς βασιλείας ἐξιστορεῖ ἐδῶ.
8,4. Συνιόντος δὲ ὄχλου πολλοῦ καὶ τῶν κατὰ πόλιν ἐπιπορευομένων πρὸς αὐτὸν εἶπε διὰ παραβολῆς.
῾Ο Κύριος βρισκόταν «παρὰ τὴν θάλασσαν» (Μθ 13,1· Μρ 4,1), στήν παραλία τῆς λίμνης τῆς Γαλιλαίας. ᾿Εκεῖ συγκεντρώθηκε πλῆθος λαοῦ, προερχόμενο ἀπό διάφορες πόλεις. ῏Ηταν πολλοί πού εἶχαν ἀκούσει τόν ᾿Ιησοῦ νά κηρύττει στόν τόπο τους καί λαχταροῦσαν νά ξανακούσουν τήν διδασκαλία του, κι ἄλλοι πάλι πού πληροφορούμενοι τήν φήμη του δέν ἄντεχαν νά περιμένουν, ὥσπου νά φθάσει στά δικά τους μέρη, καί ἔτρεχαν νά τόν γνωρίσουν. Τό πλῆθος αὐτό τοῦ ἔδωσε ἀφορμή νά μιλήσει -μέ τόν πιό εὔληπτο καί παραστατικό τρόπο, διὰ παραβολῆς- γιά τήν ποικίλη ἐπίδραση τοῦ θείου λόγου στίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων.
Τό σκηνικό αὐτῆς τῆς διδασκαλίας μᾶς τό παρουσιάζουν οἱ ἄλλοι συνοπτικοί εὐαγγελιστές (βλ. Μθ 13,2· Μρ 4,1). Τό ἀκροατήριο στεκόταν στήν ἀκρογιαλιά καί ὁ ᾿Ιησοῦς, ὅπως καί ἄλλοτε (βλ. Λκ 5,3), φροντίζοντας νά μήν ἀφήνει κανέναν πίσω ἀλλά νά τούς βλέπει ὅλους μπροστά του κατά τήν ὥρα τῆς διδασκαλίας, ἀνέβηκε σέ ἕνα ψαροκάικο. ῾Ο ἅγιος Χρυσόστομος δίνει τήν αἰώνια διάσταση τῆς παράδοξης αὐτῆς εἰκόνας· «κάθηται παρὰ τὴν θάλασσαν, ἁλιεύων καὶ σαγηνεύων τοὺς ἐν τῇ γῇ».
8,5-8. ᾿Εξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι τὸν σπόρον αὐτοῦ. Καὶ ἐν τῷ σπείρειν αὐτὸν ὃ μὲν ἔπεσε παρὰ τὴν ὁδόν, καὶ κατεπατήθη, καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατέφαγεν αὐτό· καὶ ἕτερον ἔπεσεν ἐπὶ τὴν πέτραν, καὶ φυὲν ἐξηράνθη διὰ τὸ μὴ ἔχειν ἰκμάδα· καὶ ἕτερον ἔπεσεν ἐν μέσῳ τῶν ἀκανθῶν, καὶ συμφυεῖσαι αἱ ἄκανθαι ἀπέπνιξαν αὐτό· καὶ ἕτερον ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν τὴν ἀγαθήν, καὶ φυὲν ἐποίησε καρπὸν ἑκατονταπλασίονα. Ταῦτα λέγων ἐφώνει· ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω.
῾Η παραβολή παρουσιάζει τήν ἁπλή εἰκόνα τοῦ γεωργοῦ πού βγῆκε νά σπείρει τό χωράφι του. ᾿Από τό σακκί του, τό κρεμασμένο στόν ὦμο, πῆρε ἁπλόχερα σπόρο καί τόν ἔρριξε στό χωράφι. Μερικοί σπόροι ὅμως ξέφυγαν παρὰ τὴν ὁδόν. ᾿Ανάμεσα στά χωράφια ὑπῆρχαν μονοπάτια γιά νά περνοῦν οἱ διαβάτες. Οἱ σπόροι πού ἔπεσαν δίπλα σέ ἕνα τέτοιο μονοπάτι καταπατήθηκαν ἀπό τούς περαστικούς καί κάποιους τούς ἔφαγαν τά πουλιά. ῎Αλλοι σπόροι ἔπεσαν ἐπὶ τὴν πέτραν. ῾Η λέξη «πέτρα» στήν γλῶσσα τῆς Καινῆς Διαθήκης, καί γενικά στήν ἀρχαία ἑλληνική, σημαίνει «βράχος»· ἡ φορητή πέτρα ὀνομάζεται «λίθος». Στήν Παλαιστίνη ὑπάρχουν περιοχές ὅπου τό ἔδαφος ἀποτελεῖται ἀπό ἕνα συνεχές πέτρινο στρῶμα, μέ ἐλάχιστο χῶμα στήν ἐπιφάνεια. ῞Οσοι σπόροι βρέθηκαν σέ τέτοιο ἔδαφος πετρῶδες (βλ. Μθ 13,5· Μρ 4,5) φύτρωσαν ἀμέσως, ἀλλά ἐπειδή δέν μποροῦσε ἡ ρίζα τους νά προχωρήσει βαθειά καί νά βρεῖ ἰκμάδα, δηλαδή τήν ἀπαραίτητη ὑγρασία, πολύ γρήγορα τά φυτά ξεράθηκαν. Μερικοί σπόροι, τέλος, ἔπεσαν ἐν μέσῳ τῶν ἀκανθῶν. Βλάστησαν, ἀλλά πνίγηκαν ἀπό τά ἀγκάθια, διότι εἶναι ἰσχυρότερα καί ἀναπτύσσονται μέ μεγαλύτερη ταχύτητα.
῾Ο Κύριος μέ τήν παραβολή τοῦ σπορέως προγυμνάζει τούς μαθητές του καί τούς διδάσκει νά μή χάνουν τό θάρρος τους, κι ὅταν ἀκόμη παραμένουν ἄκαρποι οἱ περισσότεροι ἀπό ἐκείνους πού ἀκοῦν τό κήρυγμά τους. «Τό ἴδιο συνέβη καί στόν Κύριο», παρατηρεῖ ὁ ἅγιος Χρυσόστομος, «κι ὅμως ἐκεῖνος, ἐνῶ ὅλα τά γνώριζε ἐκ τῶν προτέρων, δέν ἀπέφυγε τό κοπιαστικό ἔργο τῆς σπορᾶς». ᾿Αντίθετα, πρόσφερε ἄφθονο τόν λόγο του σέ ὅλους, ὅποιο κι ἄν ἦταν τό χωράφι τῆς καρδιᾶς τους.
Προκύπτει, βέβαια, ἕνα εὔλογο ἐρώτημα· Τί θά μποροῦσε, λοιπόν, νά περιμένει ὁ γεωργός πού ἔρριξε τούς σπόρους του στόν δρόμο, σέ ἔδαφος πετρῶδες ἤ στά ἀγκάθια; Στήν φυσική σπορά, βέβαια, τίποτα· στήν πνευματική ὅμως πολλά. Θεωρεῖ ἀδικαιολόγητο, ὁ ἅγιος Χρυσόστομος, τόν σποριά τῆς γῆς, ὅταν ἀπό ἀπροσεξία του ἀφήνει νά χαθοῦν τόσοι σπόροι. Χαρακτηρίζει ὅμως ἀξιέπαινο τόν σποριά τῶν θείων διδαγμάτων, ὅταν δέν ἀπορρίπτει καμία ψυχή, καί ἀφειδώλευτα σκορπᾶ τόν θεῖο λόγο. Διότι εἶναι δυνατόν μία καρδιά πού εἶναι σάν τόν δρόμο ἤ πετρώδης ἤ γεμάτη ἀγκάθια νά μεταβληθεῖ καί νά γίνει γόνιμη μέ τήν μετάνοια (βλ. ᾿Ιζ 36,26).
Τέλος, οἱ ὑπόλοιποι σπόροι ἔπεσαν εἰς τὴν γῆν τὴν ἀγαθήν, σέ ἔδαφος καλό, κατάλληλο γιά τήν ἀνάπτυξή τους. Φύτρωσαν, πράγματι, καί ἔδωσαν πολύ καρπό, ἑκατονταπλασίονα. Δέν εἶναι ὑπερβολικός ὁ λόγος. Σέ πολλά μέρη τῆς Παλαιστίνης ἀλλά καί σέ ἄλλες περιοχές ὑπάρχουν χωράφια πολύ εὔφορα, ὅπου ὁ ἕνας κόκκος σπόρου μπορεῖ νά δώσει πράγματι καρπό ἑκατονταπλάσιο. ῾
Ο εὐαγγελιστής Ματθαῖος διακρίνει τρεῖς κατηγορίες καλῆς σοδειᾶς, πού ἐξαρτῶνται, βέβαια, ἀπό τήν ποιότητα ὄχι τοῦ σπόρου ἀλλά τοῦ ἐδάφους· «ἄλλα δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν καλὴν καὶ ἐδίδου καρπὸν ὃ μὲν ἑκατόν, ὃ δὲ ἑξήκοντα, ὃ δὲ τριάκοντα» (13,8. 23· πρβλ. Μρ 4,8. 20). ῾Η φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ «οὐχ ἓν ἀπαιτεῖ μέτρον ἀρετῆς», παρατηρεῖ ὁ ἅγιος Χρυσόστομος. ᾿Επιδοκιμάζει ἐκείνους πού ἔχουν νά δείξουν πολύ καρπό, ἀλλά δέν ἀπορρίπτει καί τούς ἄλλους μέ τήν λιγότερη καρποφορία.
Στό τέλος τῆς παραβολῆς ὁ ᾿Ιησοῦς μέ δυνατή φωνή πρόσθεσε· ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω. Τό προφητικό κήρυγμα πολύ συχνά ἄρχιζε μέ τό προτρεπτικό και ἐξαγγελτικό «ἀκούσατε» (βλ. ᾿Ωσ 4,1· ᾿Αμ 3,1· ᾿Ησ 21,10· ᾿Ιε 7,2). Οἱ προφῆτες μέ τόν τρόπο αὐτό προσπαθοῦσαν νά ἑλκύσουν τήν προσοχή τοῦ λαοῦ, ἔχοντας τήν συναίσθηση ὅτι ὡς ἐντολοδόχοι τοῦ Θεοῦ μεταφέρουν τήν δική του βουλή. Τό ρῆμα «ἀκούειν», ἐπίσης, ἐπαναλάμβαναν καθημερινά οἱ ἰουδαῖοι, καθώς ἀπήγγελλαν τήν βασική ἐντολή τοῦ Θεοῦ, τό λεγόμενο «σέμα= ἄκουε» (βλ. Δε 6,4-5) πού τό ἀποκαλοῦσαν ἔτσι ἀπό τήν πρώτη λέξη τό «ἄκουε», ὅπως ἐμεῖς τό «Πιστεύω» ἤ τό «Πάτερ ἡμῶν». Τό ἐννοιολογικό περιεχόμενο τοῦ ρήματος «ἀκούω» στήν Παλαιά Διαθήκη καί ἡ ἀφυπνιστική ὕψωση τῆς φωνῆς τοῦ ᾿Ιησοῦ καθιστοῦν σαφές τό νόημα τῆς φράσεως πού χρησιμοποιοῦσε ὡς κατακλείδα σέ πολλές ὁμιλίες του (βλ. Μθ 11,15· 13,9.43· Μρ 4,9.23· 7,16· Λκ 8,8· 14,35· πρβλ. ᾿Απ 2,7.11.17.29· 3,6.13.22· 13,9). Προκειμένου νά γίνουν κατανοητά τά θεῖα του λόγια, δέν ἐπαρκοῦν τά φυσικά αὐτιά, ἀλλά χρειάζονται ἐπιπλέον πνευματικά αὐτιά, ἡ προσοχή καί ἡ καλή προαίρεση.
8,9-10. ᾿Επηρώτων δὲ αὐτὸν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ λέγοντες· τίς εἴη ἡ παραβολὴ αὕτη. ῾Ο δὲ εἶπεν· ὑμῖν δέδοται γνῶναι τὰ μυστήρια τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ, τοῖς δὲ λοιποῖς ἐν παραβολαῖς, ἵνα βλέποντες μὴ βλέπωσι καὶ ἀκούοντες μὴ συνιῶσιν.
῞Οταν ἔμειναν μόνοι μέ τόν Κύριο οἱ μαθητές του, τόν ρώτησαν τίς εἴη ἡ παραβολὴ αὕτη, δηλαδή ποιό ἦταν τό βαθύτερο νόημα τῆς παραβολῆς. ῾Η ἀπάντηση τοῦ Κυρίου, ὅπως διασώζεται ἀπό τόν εὐαγγελιστή Λουκᾶ, δέν φαίνεται νά σχετίζεται ἄμεσα μέ τό ἐρώτημα πού τοῦ τέθηκε. Τό παράλληλο κείμενο τοῦ εὐαγγελιστῆ Ματθαίου λύνει τήν εὔλογη αὐτή ἀπορία, διότι ἀναφέρει μία ἄλλη ἐρώτηση τῶν μαθητῶν -«διατί ἐν παραβολαῖς λαλεῖς αὐτοῖς;» (13,10). Σ᾿ αὐτή τήν ἐρώτηση ἀπαντᾶ πρῶτα ὁ Κύριος, διότι προφανῶς προηγήθηκε.
῾Υμῖν, λέγει ὁ Κύριος ἀναφερόμενος σέ ἐκείνους πού ἄκουγαν τήν διδασκαλία του μέ ζῆλο καί διάθεση μαθητείας, δέδοται, ἔχει δοθεῖ ἀπό τόν ἴδιο τόν Θεό μία ὑψηλή δωρεά, γνῶναι τὰ μυστήρια τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ, ἡ γνώση τοῦ ἀπορρήτου σχεδίου τοῦ Θεοῦ σχετικά μέ τήν ἐξάπλωση τῆς βασιλείας του (βλ. Ρω 14,25· ᾿Εφ 3,9· Κλ 1,26). Τούς δόθηκε αὐτό τό προνόμιο, διότι διέθεταν πνευματικές αἰσθήσεις (βλ. Μθ 13,16). ᾿Αντίθετα, ὅσοι ἑκούσια ἔκλειναν τά μάτια τῆς ψυχῆς τους, ἐνῶ ἔβλεπαν τά σημεῖα πού ἐπιτελοῦσε ὁ ᾿Ιησοῦς, ὅσοι σφράγιζαν τά αὐτιά τῆς ψυχῆς τους τήν ὥρα πού ἄκουγαν τήν διδασκαλία του, μόνοι τους στέρησαν τόν ἑαυτό τους ἀπό τήν ὕψιστη ἐκείνη δωρεά. Αὐτοί ἀνῆκαν τοῖς λοιποῖς οἱ ὁποῖοι, κι ἄν ἀκόμη ἄκουγαν ξεκάθαρα τήν ἀλήθεια πού ἔκρυβαν οἱ παραβολές, δέν θά ὠφελοῦνταν, διότι ἡ ἀπροθυμία τους νά τήν ἐφαρμόσουν θά καθιστοῦσε μεγαλύτερο τό κρῖμα τους. ῾Ο Κύριος, ἐπειδή γνώριζε τόν ἐσωτερικό τους κόσμο καί τήν διάθεσή τους, τούς μιλοῦσε μέ παραβολές, γιά νά μήν ἀντιλαμβάνονται τό νόημα τῶν λόγων πού ἄκουγαν, ἵνα βλέποντες μὴ βλέπωσι καὶ ἀκούοντες μὴ συνιῶσιν. Εἶχε σ’ αὐτούς ἐφαρμογή ἡ προφητεία τοῦ ᾿Ησαΐα (βλ. 6,10), τήν ὁποία ἀναφέρουν συνοπτικά ὁ Λουκᾶς καί ὁ Μᾶρκος (βλ. 4,12), ἐνῶ ὁ Ματθαῖος τήν παραθέτει ὁλοκληρωμένη (13,14-15).
8,11. ῎Εστι δὲ αὕτη ἡ παραβολή· ὁ σπόρος ἐστὶν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ.
Καί οἱ τρεῖς συνοπτικοί εὐαγγελιστές διασώζουν τήν αὐθεντική ἑρμηνεία τῆς παραβολῆς, ὅπως γλαφυρά παρουσιάσθηκε ἀπό τόν ἴδιο τόν Κύριο (Μθ 13,18-23· Μρ 4,15-20· Λκ 8,11-15). Σπόρος εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, ὁ λόγος τῆς βασιλείας (βλ. Μθ 13,19), ὅσα ἀποκάλυψε ὁ Θεός γιά τήν βασιλεία του μέ τόν ἴδιο του τόν λόγο (πρβλ. ῾Εβ 1,1). ῾Ο λόγος τοῦ Θεοῦ πολύ εὔστοχα παραβάλλεται μέ τόν σπόρο, διότι κρύβει μέσα του τήν θαυμαστή δύναμη τῆς καρποφορίας. Μέ τήν δική του ἐνέργεια βλάστησε τό ἀγλαόκαρπο δένδρο τῆς ᾿Εκκλησίας. Μέ τήν δική του δύναμη ἀνθίζει τό λουλούδι τῆς ἁγιότητος. ῾Η ζωντανή ἐλπίδα εἶναι, ἐπίσης, καρπός δικός του. ᾿Απαραίτητη προϋπόθεση γιά τήν σπορά τοῦ φυσικοῦ σπόρου εἶναι νά βρεθεῖ τό κατάλληλο ἔδαφος. ᾿Αντίστοιχα γιά τήν σπορά τοῦ θείου λόγου ἀπαιτεῖται ἡ καλοπροαίρετη καί δεκτική καρδιά.
Γιά τόν σποριά δέν γίνεται λόγος στήν ἑρμηνεία τοῦ Κυρίου. Στήν ἀρχή τῆς παραβολῆς, ὡστόσο, ἡ συσσώρευση ὁμόρριζων λέξεων δίνει ἕναν τόνο μεγαλόπρεπο καί προβάλλει ἔμμεσα τό μεγαλεῖο του καί τήν σπουδαιότητα τῆς ἀποστολῆς του. ῾Ο «σπείρων» εἶναι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος περιβλήθηκε τήν σάρκα γιά χάρη μας, γιά νά μᾶς πλησιάσει περισσότερο. ᾿Επειδή ἡ ἁμαρτία μᾶς ἔβγαλε ἀπό τόν παράδεισο καί κλείσθηκε ἑρμητικά γιά μᾶς ἡ εἴσοδος σ᾿ αὐτόν, βγῆκε ὁ Κύριος καί ἦλθε νά μᾶς συναντήσει. Καί δέν ἦλθε γιά νά κάψει τήν γῆ τήν γεμάτη ἀγκάθια οὔτε νά τιμωρήσει τούς γεωργούς, τονίζει ὁ ἅγιος Χρυσόστομος. Δέν ἦλθε νά τιμωρήσει, ἀλλά νά φροντίσει τήν γῆ τῆς καρδιᾶς μας καί νά σπείρει σ’ αὐτήν τόν λόγο τῆς εὐσεβείας. Αὐτός πού ἔσπειρε στόν οὐρανό τά ἄστρα καί τούς γαλαξίες ἔρχεται στήν γῆ νά περιοδεύσει ἀπό πόλη σέ πόλη, ἀπό ψυχή σέ ψυχή, καί νά σπείρει ἄφθονο σέ ὅλους τόν σπόρο τῆς θεϊκῆς του ἀλήθειας. Καί δέν σπέρνει ξένο σπόρο ἀλλά «τόν σπόρον αὐτοῦ», τόν δικό του θεόπνευστο λόγο μέ τό αἰώνιο κῦρος. ῾Ο ᾿Ιησοῦς δέν κήρυττε ὡς ἀπεσταλμένος τοῦ Θεοῦ, ὅπως οἱ προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἀλλά ὡς αὐθεντία, ἀφοῦ αὐτός εἶναι ὁ παντογνώστης καί παντοδύναμος Θεός.
Γεννιέται ὅμως μία ἀπορία· ᾿Εφόσον ὁ σποριάς εἶναι ἔμπειρος καί σοφός, ἐφόσον ὁ σπόρος του εἶναι καλός κι ἐγγυημένος, γιατί δέν ἀποδίδει πάντοτε ἡ καλλιέργεια; Γιατί ἡ κοινωνία τῶν ἀνθρώπων παρουσιάζει τόσο ἀπνευμάτιστη ὄψη, παρ᾿ ὅτι κηρύττεται καί σήμερα ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ; ῾Η αἰτία πρέπει νά ἀναζητηθεῖ στό χωράφι πού δέχεται τόν σπόρο, στήν ἀνθρώπινη ψυχή. ῾Η πνευματική καλλιέργεια ἐξαρτᾶται κυρίως ἀπό τήν διάθεση τοῦ ἀνθρώπου, ἀπό τήν θέση πού παίρνει ἔναντι τοῦ Θεοῦ καί τοῦ λόγου του.
8,12. οἱ δὲ παρὰ τὴν ὁδόν εἰσιν οἱ ἀκούσαντες, εἶτα ἔρχεται ὁ διάβολος καὶ αἴρει τὸν λόγον ἀπὸ τῆς καρδίας αὐτῶν, ἵνα μὴ πιστεύσαντες σωθῶσιν.
῞Οπως δέν ἀνθίζουν λουλούδια στήν ἄσφαλτο, ἔτσι δέν μποροῦν νά ἀνθίσουν πνευματικά λουλούδια στίς καρδιές ἐκεῖνες πού ἔγιναν σκληρές σάν τόν πατημένο δρόμο· σ᾿ ἐκεῖνες πού καταπατήθηκαν ἀπό διάφορα πάθη καί πέρασε ἀπό πάνω τους ὁ ὁδοστρωτήρας τῆς ἀλαζονείας καί τῆς ἀπιστίας, μέ ἀποτέλεσμα νά μήν μπορεῖ νά εἰσχωρήσει μέσα τους καμία θεϊκή νουθεσία. ῞Οταν δοθεῖ εὐκαιρία νά ἀκούσουν τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, θά δείξουν ἀδιαφορία ἤ καί καταφρόνια. Σ᾿ αὐτές τίς ψυχές ὁ σατανᾶς, ὁ προαιώνιος ἐχθρός τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ, βρίσκει πάντοτε ἀνοιχτή τήν εἴσοδο καί ἁρπάζει τά θεῖα σπέρματα, μή τυχόν καί διατηρηθοῦν στήν μνήμη καί ὁδηγήσουν ποτέ στήν πίστη καί στήν σωτηρία.
Σ᾿ αὐτή τήν κατηγορία τῶν ἀνθρώπων ἀνῆκαν οἱ περισσότεροι ἀπό τούς φαρι¬σαίους καί ὅλοι οἱ σαδδουκαῖοι. ῾Η ὑπερηφάνεια καί ἡ ὑποκρισία σκλήραινε τούς φαρισαίους, ὁ ὑλισμός καί ἡ ἀπιστία τούς σαδδουκαίους. ῎Ακουγαν τήν διδασκαλία τοῦ ᾿Ιησοῦ, ἔβλεπαν τά σημεῖα πού ἐπιτελοῦσε, ἀλλά ἔμεναν ψυχροί καί ἀσυγκίνητοι.
8,13. Οἱ δὲ ἐπὶ τῆς πέτρας οἳ ὅταν ἀκούσωσι, μετὰ χαρᾶς δέχονται τὸν λόγον, καὶ οὗτοι ῥίζαν οὐκ ἔχουσιν, οἳ πρὸς καιρὸν πιστεύουσι καὶ ἐν καιρῷ πειρασμοῦ ἀφίστανται.
Μέ βραχῶδες ἔδαφος μοιάζουν οἱ ἄνθρωποι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι δέχονται μέ χαρά τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, ἀλλά ἡ πίστη τους, ἐπειδή δέν ἔχει βάθος, διαρκεῖ πρὸς καιρόν, μικρό χρονικό διάστημα· ἀφίστανται -ἐννοεῖται «τῆς πίστεως»-, ἀπομακρύνονται ἐν καιρῷ πειρασμοῦ. ῞Οταν ξεσπάσει θλίψη ἤ διωγμός (βλ. Μθ 13,21), ἀποδεικνύονται ἀσταθεῖς καί δειλοί.
Στήν δεύτερη αὐτή κατηγορία ἀνῆκε τό πλῆθος τοῦ λαοῦ πού ἀρχικά ἄκουγε τό κήρυγμα τοῦ Κυρίου μέ ἐνθουσιασμό. Μετά τό σημεῖο τοῦ χορτασμοῦ τῶν πεντακισχιλίων (βλ. Μθ 14,14-21· Μρ 6,34-44· Λκ 9,12-17· ᾿Ιω 6,5-15), μάλιστα, πολλοί ξεσηκώθηκαν νά ἀνακηρύξουν τόν ᾿Ιησοῦ βασιλιά. ῞Οταν ὅμως διαπίστωσαν ὅτι δέν εἶχε σκοπό νά ἱκανοποιήσει τίς γήινες ἐπιθυμίες τους, ἀλλά ἀπαιτοῦσε φρόνημα θυσίας καί αὐταπαρνήσεως, σκανδαλίσθηκαν καί τόν ἐγκατέλειψαν. Σέ ἄλλη περίπτωση δέ ὁ ᾿Ιησοῦς ἀναγκάσθηκε νά κρυφθεῖ γιά νά ξεφύγει ἀπό τήν μανία τῶν... «πεπιστευκότων» (᾿Ιω 8,31), οἱ ὁποῖοι «ἦραν λίθους ἵνα βάλωσι ἐπ᾿ αὐτόν» (᾿Ιω 8,59). Τέλος, οἱ ὄχλοι πού τόν ὑποδέχθηκαν μέ «κλάδους δένδρων» (Μθ 21,8) καί «βαΐα φοινίκων» (᾿Ιω 12,13) δέν ἄργησαν νά κραυγάσουν ἐναντίον του τό «σταύρωσον, σταύρωσον αὐτόν» (Λκ 23,21) καί νά τόν συλλάβουν «μετά μαχαιρῶν καί ξύλων» (Μθ 26,47. 55· Μρ 14,43. 48· Λκ 22,52) 10.
8,14. Τὸ δὲ εἰς τὰς ἀκάνθας πεσόν, οὗτοὶ εἰσιν οἱ ἀκούσαντες, καὶ ὑπὸ μεριμνῶν καὶ πλούτου καὶ ἡδονῶν τοῦ βίου πορευόμενοι συμπνίγονται καὶ οὐ τελεσφοροῦσι.
Στίς δύο πρῶτες περιπτώσεις ἡ καταστροφή τοῦ σπόρου γίνεται αἰφνίδια καί ραγδαῖα. Στήν τρίτη περίπτωση, τό κακό συμβαίνει σιγά-σιγά σέ σπόρους πού ἤδη ἔχουν φθάσει σέ κάποιο σημεῖο ἀναπτύξεως. ᾿Αντιστοιχοῦν σέ ἐκείνους τούς ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι δέν ἀπέρριψαν τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, προχώρησαν στήν πίστη, ἀλλά δέν ἔφθασαν ὥς τό τέρμα, διότι ἡ πορεία τους ἀνακόπηκε ὑπὸ μεριμνῶν καὶ πλούτου καὶ ἡδονῶν τοῦ βίου. ῾Η προσκόλληση στίς φροντίδες αὐτοῦ τοῦ κόσμου, ἡ μανία τοῦ πλουτισμοῦ καί ἡ ἀνεξέλεγκτη παράδοση στίς ἡδονές τῆς ζωῆς εἶναι σάν τά ἀγκάθια. ῎Αν δέν κατορθώσει ὁ ἄνθρωπος νά ἀπαλλαγεῖ ἀπό αὐτά, γίνονται ὁλοένα καί κυριαρχικότερα. Τότε ὅμως οἱ σπόροι τοῦ θείου λόγου οὐ τελεσφοροῦσι, δέν φθάνουν σέ αἴσιο τέλος, δέν καρποφοροῦν.
῾Ο πλούσιος νέος πού προτίμησε νά κρατήσει τά πολλά του κτήματα παρά νά ἐνταχθεῖ στήν ὁμάδα τοῦ ᾿Ιησοῦ, οἱ Γαδαρηνοί, ὁ ᾿Ιούδας, ὁ ᾿Ανανίας καί ἡ Σαπφείρα, ὁ βασιλιάς ᾿Αγρίππας, ὁ Δημᾶς εἶναι μερικοί ἀπό ἐκείνους πού δέν ἄφησαν τόν θεῖο λόγο νά καρποφορήσει στήν ψυχή τους. Δέν θέλησαν νά μετανοήσουν καί νά ξεριζώσουν τά πάθη τους ἀλλά προτίμησαν τόν πλοῦτο καί τίς ἀπολαύσεις αὐτῆς τῆς ζωῆς.
8,15. Τὸ δὲ ἐν τῇ καλῇ γῇ, οὗτοί εἰσιν οἵτινες ἐν καρδίᾳ καλῇ καὶ ἀγαθῇ ἀκούσαντες τὸν λόγον κατέχουσι καὶ καρποφοροῦσιν ἐν ὑπομονῇ.
Στήν κατηγορία τῆς καλῆς γῆς, ἡ ὁποία δέχθηκε τόν σπόρο καί ἀπέδωσε καρπό, ἀνήκουν ὅλοι ἐκεῖνοι πού ἀκοῦν μέ προσοχή τόν λόγο τοῦ Θεοῦ ἀφήνοντάς τον νά διεισδύσει στά βάθη τῆς καρδιᾶς τους. Κάνουν κτῆμα τους τόν λόγο τοῦ Θεοῦ καί τόν φυλάγουν σάν θησαυρό, ὅπως δηλώνει τό ρῆμα κατέχουσι, καί ἀγωνίζονται μέ ὑπομονή νά τόν ἐφαρμόσουν, καρποφοροῦσιν ἐν ὑπομονῇ. ῞Ολοι αὐτοί χαρακτηρίζονται ἀπό τόν ἴδιο τόν Κύριο «μακάριοι» (Λκ 11,28).
Τόσο στήν φυσική καλλιέργεια, στά χωράφια, ὅσο καί στήν πνευματική καλλιέργεια, στίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων, ὁ σπόρος ριζώνει, βλαστάνει, μεστώνει καί καρποφορεῖ σιγά-σιγά, ἐν ὑπομονῇ. ᾿Ακόμη κι ἄν εἶναι εὔφορο τό χωράφι, ἀπαλλαγμένο ἀπό πέτρες καί ἀγκάθια, γιά τήν καρποφορία χρειάζεται ἕνα περιθώριο χρόνου, πού ἀπαιτεῖ ὑπομονή. ῾Η ὑπομονή εἶναι ἡ πιό ἡρωική ἀρετή ἤ μᾶλλον συνισταμένη ἀρετῶν. Εἶναι βλάστημα τῆς ζωντανῆς ἐλπίδας γιά τήν ἀναμονή τῆς πνευματικῆς καρποφορίας ἀλλά καί γιά τήν προσμονή τοῦ Κυρίου· τήν συνθέτουν κυρίως ἡ ἐμπιστοσύνη στό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί ἡ ταπείνωση. «῾Η βασιλὶς τῶν ἀγαθῶν, καὶ τῶν στεφάνων ἡ κορωνὶς αὕτη μάλιστά ἐστι».
Ἀπό τό βιβλίο του κ. Στεργίου Σάκκου "ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΣΤΟ ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ" τόμος Α΄

Κυριακή 2 Οκτωβρίου 2011

Οι μακαρισμοί

ΙΔΩΝ δὲ τοὺς ὄχλους ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος, καὶ καθίσαντος αὐτοῦ προσῆλθον αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ,  καὶ ἀνοίξας τὸ στόμα αὐτοῦ ἐδίδασκεν αὐτοὺς λέγων·
μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν.
μακάριοι οἱ πενθοῦντες, ὅτι αὐτοὶ παρακληθήσονται.
μακάριοι οἱ πραεῖς, ὅτι αὐτοὶ κληρονομήσουσι τὴν γῆν.
μακάριοι οἱ πεινῶντες καὶ διψῶντες τὴν δικαιοσύνην, ὅτι αὐτοὶ χορτασθήσονται.
μακάριοι οἱ ἐλεήμονες, ὅτι αὐτοὶ ἐλεηθήσονται.
μακάριοι οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται.
μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοί, ὅτι αὐτοὶ υἱοὶ Θεοῦ κληθήσονται.
μακάριοι οἱ δεδιωγμένοι ἕνεκεν δικαιοσύνης, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν.
μακάριοί ἐστε ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς καὶ διώξωσι καὶ εἴπωσι πᾶν πονηρὸν ρῆμα καθ᾿ ὑμῶν ψευδόμενοι ἕνεκεν ἐμοῦ.
χαίρετε καὶ ἀγαλλιᾶσθε, ὅτι ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τοῖς οὐρανοῖς· οὕτω γὰρ ἐδίωξαν τοὺς προφήτας τοὺς πρὸ ὑμῶν.


Απόδοση

Όταν είδε τα πλήθη του λαού , ανέβηκε στο όρος. Και όταν κάθισε, ήρθαν κοντά του οι μαθητές του. Τότε άνοιξε το στόμα του και τους δίδασκε και έλεγε, ‘’Μακάριοι είναι οι ταπεινόφρονες, διότι η βασιλεία των ουρανών είναι δική τους. Μακάριοι είναι εκείνοι που πενθούν , διότι αυτοί θα παρηγορηθούν. Μακάριοι είναι οι πράοι , διότι αυτοί θα κληρονομήσουν τη γη. Μακάριοι είναι εκείνοι, που πεινούν και διψούν την δικαιοσύνη, διότι αυτοί θα χορτάσουν. Μακάριοι είναι οι ελεήμονες, διότι αυτοί θα ελεηθούν. Μακάριοι είναι εκείνοι που έχουν καθαρή καρδιά, διότι αυτοί θα δουν τον Θεό. Μακάριοι είναι οι ειρηνοποιοί, διότι αυτοί θα ονομαστούν υιοί του Θεού. Μακάριοι είναι εκείνοι που, καταδιώκονται χάριν της δικαιοσύνης, διότι η βασιλεία των ουρανών είναι δική τους. Μακάριοι θα είστε, όταν θα σας βρίζουν και θα σας καταδιώκουν και θα πουν εναντίον σας κάθε κακό πράγμα λέγοντας ψέματα εξ αιτίας μου. Να χαίρετε τότε και να αγαλλιάστε, διότι η ανταμοιβή σας θα είναι μεγάλη στους ουρανούς∙ έτσι κατεδίωξαν τους προφήτες , που έζησαν πριν από εσάς.

Παρασκευή 23 Σεπτεμβρίου 2011

ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΥΡΤΙΔΙΩΤΙΣΣΑ

24 Σεπτεμβρίου



Η μεγαλύτερη μονή των Κυθήρων! Βρίσκετε στην περιοχή των Μυρτιδίων στα δυτικά του νησιού και είναι χτισμένη σε ένα φυσικό βραχώδης άνοιγμα, ανάμεσα από πάρα πολλές μυρτιές! Η εικόνα της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας είναι το πολυτιμότερο κειμήλιο του νησιού και είναι η απανταχού προστάτιδα των Κυθηρίων. Η παράδοση λέει ότι ένας βοσκός είδε στον ύπνο του έναν άγγελο να του υποδεικνύει ένα σημείο στην περιοχή που είχε τα πρόβατά του. Εκεί μέσα σε μια μυρτιά υπήρχε μία εικόνα με την Παναγία. Ο βοσκός ξύπνησε θορυβημένος. Το πρωί πήγε και βρήκε την εικόνα. Την πήρε στο σπίτι του στο γειτονικό χωριό Καλοκαιρινές.

Τη νύχτα η εικόνα εξαφανιζόταν, επέστρεφε στη μυρτιά. Ο βοσκός είδε ξανά τον άγγελο να του λέει πως η εικόνα έπρεπε να μείνει εκεί κοντά στη μυρτιά. Έτσι ο βοσκός έκτισε ένα μικρό εκκλησάκι δίπλα στη μυρτιά και τοποθέτησε την εικόνα εκεί, την οποία την ονόμασε Μυρτιδιώτισσα. Αυτό το εκκλησάκι παραμένει έως σήμερα και ονομάζετε παλαιό Καθολικό όπου εκεί στεγάζεται η εικόνα της Παναγίας μαζί με τα τάματα των επισκεπτών της, μερικά τεράστια κεριά φτιαγμένα από τους ιερείς της εποχής και μερικές άλλες μικρές εικόνες. Η εικόνα όταν βρέθηκε δεν είχε τις σημερινές διαστάσεις. Αυτές τις απέκτησε αργότερα όταν τοποθετήθηκε σε ξύλινο πλαίσιο. Το 1837 φιλοτεχνήθηκε το χρυσό ένδυμα, έργο του καλλιτέχνη Νικόλαου Σπιθάκη. Από αυτή την αρχαία εικόνα φαίνονται μόνο τα πρόσωπα, στα οποία με την πάροδο των αιώνων δεν διακρίνονται πλέον τα χαρακτηριστικά. Στο κάτω μέρος της χρυσής επένδυσης απεικονίζονται τρία θαύματα της Μυρτιδιώτισσας. Το θαύμα της ευρέσεως, η ίασης του παραλύτου και το θαύμα της διασώσεως του φρουρίου της πόλεως των Κυθήρων από την πτώση κεραυνού το 1829. Πάνω ακριβώς από το παλαιό Καθολικό, το 1857, χτίστηκε ο νεότερος μεγαλοπρεπής ναός σε ρυθμό τρίκλιτης βασιλικής. Βόρεια και νότια του νεότερου Καθολικού βρίσκονται τα κελιά των πιστών που επισκέπτονται την μονή την περίοδο της νηστείας των πρώτων δεκαπέντε ημερών του Αυγούστου. Αξιοθαύμαστο έργο στο εσωτερικό της μονής είναι το πώρινο κωδωνοστάσιο 26 μέτρων με τοξοειδείς σχηματισμούς στις προσόψεις των τεσσάρων ορόφων του καλλιτέχνη Νικολάου Φατσέα. Σε όλα αυτά τα έργα πρωτοστάτησε ο ιερομόναχος Αγαθάγγελος Καλλίγερος. Στα χρόνια των πειρατικών επιδρομών, η εικόνα για λόγους ασφαλείας φυλασσόταν στο φρούριο της πόλεως των Κυθήρων στον ομώνυμο ναό. Το κορυφαίο θρησκευτικό έθιμο των Κυθήριων είναι η λιτάνευση κατά την Κυριακή της Ορθοδοξίας από τα Μυρτίδια στη Χώρα. Η περιφορά της εικόνας διαρκεί 15 ημέρες περνώντας μέσα από τα περισσότερα χωριά του νησιού καταλήγοντας στην Χώρα Πολλοί πιστοί ακολουθούν την εικόνα κατά την περιφορά της και τις 15 μέρες! Η Μυρτιδιώτισσα γιορτάζει στις 24 Σεπτεμβρίου, ημερομηνία ευρέσεως της εικόνας.

Τετάρτη 7 Σεπτεμβρίου 2011

Η Θεία Ευχαριστία

Η Θεία Ευχαριστία δεν είναι απλώς ένα από τα επτά μυστήρια της Εκκλησίας μας, αλλά είναι το κατ΄ εξοχήν μυστήριο της Εκκλησίας μας, είναι το μυστήριο των μυστηρίων.
Κάθε μέρα οι άνθρωποι κάνουν πολλά και διάφορα έργα. Μα το πιο σπουδαίο και το πιο μεγάλο που γίνεται στον κόσμο είναι η Θεία Λειτουργία, η συνέχιση του Μυστικού Δείπνου που τέλεσε ο Χριστός. Αυτό είναι ένα μοναδικό προνόμιο που έδωσε ο Θεός μόνο στους ανθρώπους, καθώς ούτε οι άγιοι Άγγελοι μπορούν να τελέσουν την θεία Λειτουργία.
Λειτουργία θα πει δημόσιο έργο, δηλ. έργο για το λαό του Θεού, που γίνεται για το λαό και από το λαό. Δεν λειτουργούν μόνοι τους οι Ιερείς της Εκκλησίας αλλά κάθε φορά ο λαός του Θεού, μαζί με τους Ιερείς, που έχουν τη χάρη της ιεροσύνης, τελούν την Θεία Λειτουργία, συνιερουργούν.
Το μυστήριο της Ευχαριστίας το σύνεστησε ο Κύριός μας το τελευταίο βράδυ της επιγείου παρουσίας Του στη διάρκεια του Μυστικού Δείπνου. Όταν έλαβε στα χέρια Του το ψωμί, το ευλόγησε και το μοίρασε στους μαθητές Του, λέγοντας «λάβετε φάγετε, τούτο μου εστί το σώμα ...» (Ματθ. 26, 26), και μετά έλαβε στα χέρια Του το ποτήρι με το κρασί, το ευλόγησε και το πρόσφερε να πιούν οι μαθητές λέγοντας «πίετε εξ αυτού πάντες, τούτο εστί το αίμα μου...» (Ματθ. 26 , 28). Τα ιερά λόγια συμπλήρωσε ο Κύριός μας με την βαρυσήμαντη προτροπή «τούτο ποιείτε εις την εμήν ανάμνησιν» (Λουκά 22, 12).
Η θ. Ευχαριστία τελείται στο όνομα του κανονικού επιχωρίου επισκόπου. Ευχαριστία που δεν τελείται στο όνομα του δεν έχει σωστικά αποτελέσματα. Γι΄ αυτό σε κάθε θ. Ευχαριστία που δεν παρίσταται ο επίσκοπος, ο Ιερέας οφείλει να μνημονεύσει το όνομά του κι ακόμη να χρησιμοποιήσει το «αντιμήνσιο» με την υπογραφή και την ευλογία του επισκόπου.
Ακόμα η θ. Ευχαριστία πρέπει να τελείται από κανονικό Ιερέα, που έχει κανονική ιεροσύνη (τον Ιερέα της ενορίας μας) και με την παρουσία, τη συμμετοχή του λαού.
μεταληψιςΗ Εκκλησία προσεύχεται για όλο τον κόσμο, τελεί όμως το κατ’ εξοχήν Μυστήριο της, τη Θεία Λειτουργία, μόνο για τους πιστούς. Μόνο οι βαπτισμένοι δικαιούνται να συμμετάσχουν στη Θ. Ευχαριστία. Ο Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος τονίζει «γνωρίζω ότι πολλοί από μας πλησιάζουν την Ιερή αυτή τράπεζα εξ αιτίας της συνήθειας αυτής της εορτής. Θα έπρεπε βέβαια να μην ξεχωρίζουμε τις εορτές όταν χρειάζεται να κοινωνήσουμε, αλλά να καθαρίζουμε τη συνείδηση και μετά να πλησιάζουμε τη Ιερή θυσία». Συμμετέχουμε στη Θ. Λειτουργία μόνο όσοι πιστεύουμε στη Αγία Τριάδα, με ορθόδοξο τρόπο. Γι΄ αυτό και κάνουμε προηγουμένως την ομολογία της πίστεως με την απαγγελία του συμβόλου της πίστεως, του «πιστεύω», που είναι προϋπόθεση της συμμετοχής μας στο κοινό ποτήριο.
Άλλη προϋπόθεση συμμετοχής στη Θ. Λειτουργία και ιδιαίτερα στη θεία Κοινωνία είναι η αγάπη, η καταλλαγή και η συγχωρητικότητα. Ο Κύριος λέγει «εάν όταν πας να προσφέρεις το δώρο σου στο θυσιαστήριο, και εκεί θυμηθείς ότι ο αδελφός σου έχει κάτι με σένα, άσε το δώρο σου μπροστά στο θυσιαστήριο, και πήγαινε πρώτα να συμφιλιωθείς μα το αδελφό σου και τότε έλα να προσφέρεις το δώρο σου» (Ματθ. 5 23-24).
Γι΄ αυτό και πριν την αγία Αναφορά, δηλ. πριν την ευλογία του άρτου και του κρασιού και τη μεταβολή τους σε Σώμα και Αίμα Χριστού, δίδεται σε όλους μας το παράγγελμα «αγαπήσωμεν αλλήλους ίνα εν ομονοία ομολογήσωμεν».

Η συμμετοχή μας στη θεία Κοινωνία
Πόσο συχνά πρέπει να κοινωνούμε;
Η συχνή θ κοινωνία είναι δικαίωμα αλλά και καθήκον κάθε συνειδητού χριστιανού, ύστερα βέβαια από την κατάλληλη προετοιμασία. Στα αρχαία χρόνια οι χριστιανοί κοινωνούσαν καθημερινώς, όπως μας πληροφορούν οι «Πράξεις των Αποστόλων», ένα από τα βιβλία της Καινής Διαθήκης. Αργότερα, κατά τον 4ον αιώνα, ο Μέγας Βασίλειος γράφει ότι οι χριστιανοί επί των ημερών του κοινωνούν τέσσερις φορές την εβδομάδα, δηλ. κάθε Κυριακή, Τέταρτη, Παρασκευή και Σάββατο (επιστολή 39). Και ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, πολλούς αιώνες μετά, καθορίζει να κοινωνούν συχνά οι πιστοί. Δεν είναι λοιπόν σωστή η γνώμη και η τακτική αρκετών χριστιανών σήμερα, που ισχυρίζονται ότι πρέπει να κοινωνούν μία ή δύο φορές το χρόνο. Η θ. Λειτουργία τελείται κάθε φορά για να κοινωνούν οι πιστοί και όλα τα πνευματικά αθλήματα, η εξομολόγηση, η νηστεία, η προσευχή, ο πνευματικός εν γένει αγώνας κάθε πιστού, στόχο έχει την κορυφαία στιγμή της θ. Λειτουργίας, που δεν είναι άλλη από το «Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε».

Πόσο να νηστεύουμε πριν κοινωνήσουμε;

Το θέμα της νηστείας πριν από τη θ. Κοινωνία απασχολεί πολλούς χριστιανούς και περιβάλλεται από μεγάλη σύγχυση. Ο καθένας έχει την γνώμη του, που την πιστεύει, και πολλές φορές δεν θέλει να την αποχωριστεί, ακόμα και όταν είναι λανθασμένη.
Οι ιεροί κανόνες της Εκκλησίας μας δεν επιβάλουν νηστεία προ της θείας Κοινωνίας, όμως και δεν την απαγορεύουν. Επομένως, αν κάποιος θέλει να νηστεύει πριν κοινωνήσει, αυτό φυσικά δεν απαγορεύεται. Όμως το καλύτερο για τα θέματα αυτά είναι να ζητούμε την γνώμη του ειδικού, του Ιερέα-Πνευματικού.
Θα πρέπει βέβαια να κάνουμε την εξής διευκρίνιση: Οι χριστιανοί που τηρούν τις καθιερωμένες από την Εκκλησία νηστείες όλο το χρόνο, που εξομολογούνται και αγωνίζονται να ζουν χριστοκεντρικά, μπορούν να κοινωνούν –πάντοτε με τη σύμφωνη γνώμη του Πνευματικού τους- χωρίς ιδιαίτερη νηστεία. Συνηθίζεται η αποχή αφ΄ εσπέρας αρτύσιμης τροφής, σε καθέναν που την επόμενη ημέρα θα κοινωνήσει.
Οι καθιερωμένες νηστείες της Εκκλησίας μας όλο τον χρόνο, πολύ σύντομα είναι:
  • οι Τετάρτες και οι Παρασκευές όλου του έτους, εκτός των καταλύσιμων ημερών,
  • η νηστεία των Χριστουγέννων, 40ήμερος από 15 Νοεμβρίου έως τα Χριστούγεννα, στην οποία επιτρέπεται η κατάλυση του ψαριού,
  • η νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, από την Καθαρά Δευτέρα έως το Πάσχα,
  • η νηστεία του Δεκαπενταύγουστου, από 1ης έως 15ης Αυγούστου
  • η νηστεία των Αγίων Αποστόλων, από τη Δευτέρα μετά την εορτή των αγίων Πάντων έως την 29η Ιουνίου,
  • η νηστεία της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου), της παραμονής των Θεοφανείων (5 Ιανουαρίου), της αποτομής της κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου (29 Αυγούστου).
Καθώς πλησιάζει η ώρα της θείας Κοινωνίας.
Η Αγία γραφή και οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας μιλούν για την προετοιμασία εκείνου που πρόκειται να κοινωνήσει. Και αυτή ποια πρέπει να είναι;
- Περισυλλογή και συγκέντρωση της σκέψης στο Μυστήριο, κατά τη λειτουργική προτροπή «πάσαν την βοιωτικήν αποθώμεθα μέριμναν»
- Ανάγνωση της Ακολουθίας της θείας Μεταλήψεως. Είναι κάποιες προσευχές προπαρασκευαστικές για τη θεία Κοινωνία, που τις διαβάζουμε αφ΄ εσπέρας στο σπίτι μας, και μας προετοιμάζουν να δεχθούμε το Σώμα και το Αίμα του Χριστού.
- Καθαρισμός του σώματος. Πλενόμαστε, βάζουμε καθαρά ρούχα και πηγαίνουμε στην εκκλησία.
Παραθέτουμε και τις εξής πρακτικές οδηγίες:
Πρέπει να προηγείται η συμμετοχή μας στη θεία Λειτουργία. Είναι λυπηρό και ανάρμοστο να έρχονται χριστιανοί να κοινωνήσουν και να μην έχουν ακούσει ούτε το «κύριε ελέησον»! Σε αρκετούς Ναούς τελείται και β΄ Θ. Λειτουργία για να καλύψει ανάγκες των σημερινών χριστιανών.
Την ώρα της θ. Κοινωνίας κάθε πιστός μπαίνει στη σειρά του, χωρίς να σπρώχνει ή να βιάζεται, με ευλάβεια, και καλό και ευγενικό είναι να προσφέρουμε τη θέση μας στις μητέρες με τα μωρά καθώς και στους γέροντες. Φθάνοντας μπροστά στο Ιερέα κάνουμε το σταυρό μας και παίρνουμε από τον προηγούμενο πιστό το «μάκτρο», το κόκκινο πανί το οποίο τοποθετούμε στο πηγούνι μας. Αμέσως λέμε το όνομά μας ευκρινώς για να το ακούσει ο Ιερέας, ώστε να το μνημονεύσει όταν θα μας κοινωνεί. Ανοίγουμε καλά το στόμα μας και περιμένουμε τον Ιερέα να βάλει στο στόμα μας τη «λαβίδα», το κουταλάκι, με τη θεία Κοινωνία. Αμέσως μετά, και με ανάλογη προσοχή, σκουπιζόμαστε στο στόμα με το μάκτρο, το οποίο παραδίδουμε στον επόμενο χριστιανό. Και, κάνοντας το σημείο του σταυρού, αποσυρόμεθα στη θέση μας έως ότου τελειώσει η θ. Λειτουργία.
Καλό θα είναι οι μητέρες που κοινωνούν μικρά παιδιά να τα κρατούν αγκαλιά και μάλιστα από την δεξιά πλευρά τους, να ακινητοποιούν τα χέρια του μωρού για την αποφυγή δυσκολίας, και αν αναγκάζονται να βάζουν «πιπίλα» στο μωρό, να την πλένουν στο σπίτι με νερό και με αυτό το νερό να φτιάχνουν το επόμενο γάλα, δείχνοντας έτσι το σεβασμό αλλά και την ανάλογη ευσέβεια.
Ο εκκλησιασμός μας:
Ο Ναός είναι χώρος ιερός. Σε αυτόν μπαίνουμε για να προσευχηθούμε κατά την διάρκεια της Θ. Λειτουργίας ή της δημόσιας λατρείας ή και μόνοι μας σε άλλες ώρες.
Η λέξις «ναός» προέρχεται από το ρήμα «Ναίω», δηλ. κατοικώ, και σημαίνει τον χώρο όπου κατοικεί ο Θεός. Γι΄ αυτό και κάθε χριστιανικός Ναός παρομοιάζεται με τον ουρανό και την εκεί επικρατούσα τάξη. Ο υμνωδός της Εκκλησίας αναφωνεί «Εν τω ναώ εστώτες της δόξης σου, εν ουρανώ εστάναι νομίζομεν…»
Για την είσοδο και την παραμονή σου στον Ναό, καλό θα είναι να έχεις υπόψη σου τα εξής :
Ο ιερός Ναός είναι χώρος μόνο για λατρεία και προσευχή. Μπαίνεις με σιωπή και βγάζεις το καπέλο σου αν φορείς, σε ένδειξη σεβασμού. Το πρώτο που κάνεις είναι να κάνεις το σταυρό σου με ευλάβεια. Παραλαμβάνεις το κερί σου και το ανάβεις στο κατάλληλο χώρο, το μανουάλι, με προσοχή, κάνοντας και πάλι το σταυρό σου και προσκυνώντας την εικόνα στο προσκυνητάρι. Πηγαίνεις στη θέση σου χωρίς να συζητάς ή να κάνεις θόρυβο και κάθεσαι σε στάση ευλαβείας. Δεν είναι στάση ευλαβείας το σταυροπόδι!
Κοιτάζεις μπροστά σου, χωρίς να περιφέρεις το βλέμμα σου στο ποιος μπαίνει ή βγαίνει και αφοσιώνεσαι στη λατρεία και στην ατομική σου προσευχή.
Πώς πρέπει να στεκόμαστε μέσα στην Εκκλησία;
Πολλοί χριστιανοί μας διερωτώνται πότε πρέπει να κάθονται και πότε να είναι όρθιοι στην εκκλησία και έχουν δίκιο γιατί δεν τους έχει γίνει η σχετική λειτουργική αγωγή. Και έτσι είναι φυσικό να κάθονται όταν δεν πρέπει ή και να είναι όρθιοι όταν μπορούν να κάθονται.
Επιγραμματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι μπορούμε να καθόμαστε:
α) Στα «Ειρηνικά». Όταν ο Ιερέας ή ο Διάκονος εκφωνεί το «Εν ειρήνη του Κυρίου δεηθώμεν...» μέχρι και τη μικρή είσοδο, δηλ. την έξοδο του ιερού Ευαγγελίου από την πλαϊνή θύρα του αγίου Βήματος.
β) Στο «Δύναμις», στον Απόστολο και αμέσως μετά το Ευαγγέλιο. Δύναμις είναι η ώρα κατά την οποία ο ψάλτης ψάλλει αργά το «Άγιος ο Θεός …». Και λίγο μετά. κατά την ώρα που αναγιγνώσκεται το αποστολικό ανάγνωσμα. Μετά το ευαγγέλιο εκφωνούνται τα «Ελέησον ημάς ο Θεός…» όπου και πάλι επιτρέπεται να καθόμαστε.
γ) Στο χερουβικό ύμνο. «Χερουβικό» είναι ο αργός εκείνος ύμνος, που λέγεται λίγο πριν γίνει η μεγάλη είσοδος, πριν «βγουν τα άγια». Είμαστε όμως όρθιοι τη στιγμή που ο Ιερέας βγαίνει στην Ωραία Πύλη για να θυμιάσει τις εικόνες και τον λαό.
δ) Στα «Πληρωτικά». Είναι οι εκφωνήσεις εκείνες που λέγονται αμέσως μετά τη μεγάλη Είσοδο. «Πληρώσωμεν την δέησιν ημών τω Κυρίω….» και μέχρι το σύμβολο της πίστεως, το «Πιστεύω …», που καλό είναι να το απαγγέλλουμε όλοι μαζί οι χριστιανοί.
ε) Στα δεύτερα «Πληρωτικά». Είναι οι εκφωνήσεις εκείνες που λέγονται μετά από την ευλογία του λαού από τον Ιερέα «Και έσται τα ελέη του μεγάλου Θεού …» μέχρι και την απαγγελία του «Πάτερ ημών», που και πάλι καλό είναι να το απαγγέλλουμε όλοι μαζί οι χριστιανοί.
Στ) Μετά το «Πρόσχωμεν τα άγια τοις αγίοις» και μέχρι τη φράση «Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης...».
Σε όλη την υπόλοιπη ώρα της Θείας Λειτουργίας στεκόμεθα όρθιοι, με ευλάβεια μεγάλη.

Πηγή: Ι.Ν. Κοιμησεως Θεοτόκου Φανερωμένης Χολαργού

Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2011

Η ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ - ΑΓΙΟΥ ΣΙΛΟΥΑΝΟΥ

... Τον πρώτο καιρό μετά τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος σκέφθηκα : Ο Κύριος μου συγχώρεσε τις αμαρτίες μου , το μαρτυρεί μέσα μου η χάρη. Τι μου χρειάζεται , λοιπόν , περισσότερο ; Δεν πρέπει όμως να σκεφτόμαστε έτσι . Παρότι μας συγχωρούνται τα αμαρτήματα , εν τούτοις πρέπει να τα θυμόμαστε όλη τη ζωή μας και να θλιβόμαστε γι ‘ αυτά , για να διατηρούμε τη συντριβή της καρδιάς . Εγώ δεν το ήξερα αυτό και έπαψα να έχω συντριβή και υπέφερα πολλά από τους δαίμονες . Και απορούσα , τι συμβαίνει μ ‘ εμένα ; Η ψυχή μου γνωρίζει τον Κύριο και την αγάπη Του . Τότε πώς μου έρχονται κακοί λογισμοί ; Αλλά ο Κύριος με σπλαχνίστηκε και με δίδαξε ο Ίδιος πώς πρέπει να ταπεινωθώ : «Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι».
Μ ‘ αυτό τον τρόπο νικόνται οι εχθροί . Όταν όμως ο νους μου λησμονεί τη φωτιά του Άδη , τότε οι λογισμοί ξαναποκτούν δύναμη . ...
... Πρέπει να υπομείνεις πολλούς κόπους και να χύσης πολλά δάκρυα , για να διατηρήσεις το πνεύμα ταπεινωμένο κατά Χριστόν . Χωρίς αυτό σβήνει το φως της ζωής στην ψυχή και αυτή πεθαίνει .
Μπορείς σε σύντομο χρονικό διάστημα να αποξηράνεις το σώμα με τη νηστεία . Να ταπεινώσεις όμως την ψυχή , έτσι που να μένει συνεχώς ταπεινή , αυτό ούτε εύκολο είναι ούτε γίνεται σύντομα . Η Μαρία η Αιγύπτια επάλαιβε δεκαεπτά έτη με τα πάθη , σαν να ήταν άγρια θηρία, και μόνο τότε βρήκε ανάπαυση . Κι όμως το σώμα της μαράθηκε σε λίγο χρόνο , γιατί στην έρημο δεν υπάρχει πολλή τροφή . ...
... Έλκεται η ψυχή μου να δει τον Κύριο και διψά με ταπείνωση γι ‘ Αυτόν , γιατί είναι ανάξια για τέτοιο μεγάλο αγαθό .
Η υπερηφάνεια εμποδίζει την ψυχή να μπει στο δρόμο της πίστεως . Στον άπιστο δίνω αυτή τη συμβουλή . Ας πει : «Κύριε , αν υπάρχεις , φώτισέ με και θα Σε υπηρετήσω μ ‘ όλη την ψυχή μου». Και ο Κύριος εξάπαντος θα φωτίσει μια τέτοια ταπεινή σκέψη και προθυμία για την υπηρεσία του Θεού . Δεν πρέπει όμως να λέγει : «Αν υπάρχεις, τότε παίδεψέ με» , γιατί αν έρθει η τιμωρία , είναι δυνατό να μη βρεις τη δύναμη να ευχαριστήσεις τον Θεό και να μετανοήσεις . ...
... Ο κενόδοξος ή φοβάται τους δαίμονες ή γίνεται όμοιος μ ‘ αυτούς . Δεν πρέπει όμως να φοβόμαστε την κενοδοξία και την υπερηφάνεια , γιατί προκαλούν την απώλεια της χάρης . ...
... Ο Κύριος μας αγαπά πολύ . Κι όμως εμείς πέφτομε σ ‘ αμαρτίες , γιατί δεν έχομε ταπείνωση . Για να διαφυλάξεις την ταπείνωση , πρέπει να νεκρώσεις τη σάρκα και να δεχτείς το Πνεύμα του Χριστού . Οι Άγιοι είχαν ισχυρό πόλεμο με τους δαίμονες κι ενίκησαν με την ταπείνωση , την προσευχή και τη νηστεία . ...
... Τι πρέπει να κάνομε για να έχομε ειρήνη στην ψυχή και το σώμα ;
Πρέπει ν ‘ αγαπάς όλους τους ανθρώπους , όπως τον εαυτό σου , και να είσαι κάθε ώρα έτοιμος για το θάνατο . ‘Όταν η ψυχή θυμάται τον θάνατο , ταπεινώνεται και παραδίνεται ολόκληρη στο θέλημα του Θεού και επιθυμεί να έχει ειρήνη με όλους και να τους αγαπά όλους .
Όταν έλθει στην ψυχή η ειρήνη του Χριστού , τότε είναι ευχαριστημένη και κάθεται σαν τον Ιώβ στην κοπριά και χαίρεται που βλέπει τους άλλους δοξασμένους κι η ίδια είναι η πιο ασήμαντη από όλους . Το μυστήριο της κατά Χριστόν ταπεινώσεως είναι μεγάλο και άρρητο . Η ψυχή που αγαπά επιθυμεί για κάθε άνθρωπο περισσότερα αγαθά από ότι για τον εαυτό της και χαίρεται σαν βλέπει τους άλλους να είναι πιο ευτυχισμένοι από την ίδια και θλίβεται όταν τους βλέπει να βασανίζονται . ...
... Ο Κύριος αγαπά τους ανθρώπους . Εν τούτοις παραχωρεί τις θλίψεις, για να γνωρίσουν οι άνθρωποι την αδυναμία τους και να ταπεινωθούν και με την ταπείνωση να λάβουν το Άγιο Πνεύμα . Με το Άγιο Πνεύμα όλα γίνονται ωραία , χαρούμενα , υπέροχα . ...
... Αν ήμαστε ταπεινοί , ο Κύριος από αγάπη θα μας απεκάλυπτε όλα τα μυστήρια . Αλλά η συμφορά μας είναι πώς δεν είμαστε ταπεινοί , υπερηφανευόμαστε και είμαστε ματαιόδοξοι για κάθε τι ασήμαντο κι έτσι βασανίζομε τον εαυτό μας και τους άλλους . ...
... Είναι αξιολύπητοι οι άνθρωποι που δεν γνωρίζουν τον Θεό και πονώ γι ‘ αυτούς . Υπερηφανεύονται γιατί πετούν ΄ αλλά τι το αξιοθαύμαστο ; Και τα πουλιά πετούν και δοξάζουν τον Θεό . Κι όμως ο άνθρωπος . το κτίσμα του Θεού , εγκαταλείπει τον Κτίστη . Αλλά σκέψου , πώς θα σταθείς στη Φοβερή Κρίση του Θεού ; Πού θα φύγεις ή πού θα κρυφτείς από το Πρόσωπο του Θεού ; ...
... Υπάρχουν πολλά είδη ταπεινώσεως . Ο ένας είναι υπάκουος και για όλα μέμφεται τον εαυτό του , κι αυτό είναι ταπείνωση . Ο άλλος μετανοεί για τις αμαρτίες του και θεωρεί τον εαυτό του βδέλυγμα ενώπιον του Κυρίου , κι αυτό είναι ταπείνωση . Όμως άλλη ταπείνωση έχει εκείνος που γνώρισε με το Πνεύμα το Άγιο τον Κύριο . Εκείνος έχει άλλη γνώση και άλλη γεύση .
Όταν η ψυχή δει με το Άγιο Πνεύμα τον Κύριο , πόσο πράος και ταπεινός είναι , τότε ταπεινώνεται και η ίδια πλήρως . Και η ταπείνωση αυτή είναι εντελώς ιδιαίτερη και κανένας δεν μπορεί να την περιγράψει και γνωρίζεται μόνο με το Άγιο Πνεύμα . Κι αν οι άνθρωποι εγνώριζαν με το Άγιο Πνεύμα ποιος είναι ο Κύριος μας , τότε θα άλλαζαν οι πάντες : οι πλούσιοι θα εγκατέλειπαν τα πλούτη τους , οι επιστήμονες τις επιστήμες τους , οι κυβερνήτες τη δόξα και την εξουσία τους και θα γινόταν όλοι ταπεινοί , θα ζούσαν με μεγάλη ειρήνη και αγάπη και θα βασίλευε στη γη χαρά μεγάλη . ...
... Κύριε , δώσε να γνωρίσουν όλοι οι λαοί της γης πόσο μας αγαπάς και ποια θαυμαστή ζωή χαρίζεις σ ‘ όσους πιστεύουν σε Σένα .
Όποιος έχει μέσα του την ειρήνη του Αγίου Πνεύματος , σκορπίζει ειρήνη και στους άλλους . Όποιος όμως έχει μέσα του πνεύμα κακό , σκορπά και στους άλλους το κακό . ...
... Ο θυμώδης άνθρωπος υποφέρει ο ίδιος μεγάλο μαρτύριο από πονηρό πνεύμα , εξαιτίας της υπερηφάνειας του . Ο υφιστάμενος , όποιος κι αν είναι , πρέπει να το καταλαβαίνει και να προσεύχεται για τον ψυχικά άρρωστο προ’ι’στάμενό του και τότε ο Κύριος , βλέποντας την υπομονή του , θα του δώσει άφεση αμαρτιών και αδιάλειπτη προσευχή . Είναι μέγα έργον ενώπιον του Θεού το να προσεύχεται κανείς γι ‘ αυτούς που τον αδικούν και τον προσβάλλουν . Εξαιτίας αυτού θα του δώσει ο Κύριος τη χάρη και θα γνωρίσει με το Άγιο Πνεύμα τον Κύριο . Κι έτσι θα υπομείνει τότε , χάριν του Κυρίου , με χαρά όλες τις θλίψεις και θα του δώσει ο Κύριος αγάπη για όλο τον κόσμο και θα επιθυμεί ολόψυχα το καλό για όλους και θα προσεύχεται για όλους όπως για την ψυχή του .
Ο Κύριος μας έδωσε την εντολή ν ‘ αγαπούμε τους εχθρούς και όποιος αγαπά τους εχθρούς εξομοιώνεται με τον Κύριο . Η αγάπη για τους εχθρούς δεν είναι δυνατή παρά μόνο με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος . Γι ‘ αυτό , μόλις σε προσβάλει κανείς , προσευχήσου γι ‘ αυτόν στον Θεό κι έτσι θα διατηρήσεις την ειρήνη του Θεού στην ψυχή σου . ...

Τετάρτη 24 Αυγούστου 2011

Κατάκριση


Η μεγάλη αδικία Γέροντας Παϊσιος ο Αγιορείτης

Πηγή: Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου "Λόγοι" τ। Ε΄ "Πάθη και Αρετές"। Ι। Ησυχαστήριον "Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος" Σουρωτή Θεσσαλονίκης
«Μόνον ο Θεός κρίνει δίκαια, γιατί μόνον Αυτός γνωρίζει τις καρδιές των ανθρώπων। Εμείς, επειδή δεν ξέρουμε την δίκαιη κρίση του Θεού, κρίνουμε “κατ’ όψιν”, εξωτερικά, και γι’ αυτό πέφτουμε έξω και αδικούμε τον άλλον»।


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1


«Μη κρίνετε, ίνα μη κριθήτε»


Η κατάκριση είναι γεμάτη από αδικία


Γέροντα, εύκολα κρίνω και κατακρίνω।- Η κρίση που έχεις, είναι φυσικά, χάρισμα που σου έδωσε ο Θεός, αλλά την εκμεταλλεύεται το ταγκαλάκι και σε κάνει να κατακρίνεις και να αμαρτάνεις। Γι’ αυτό, μέχρι να εξαγνισθεί η κρίση σου και να έρθει ο θείος φωτισμός, να μη την εμπιστεύεσαι. Όταν κανείς ασχολείται με τους άλλους και τους κρίνη, ενώ ακόμα δεν έχει εξαγνισθή η κρίση του, πέφτει συνέχεια στην κατάκριση.- Και πώς, Γέροντα, θα εξαγνισθεί η κρίση μου;- Πρέπει να την λαμπικάρεις. Μπορεί να έχεις καλή διάθεση και μια δύναμη μέσα σου, αλλά πιστεύεις ότι κρίνεις πάντοτε σωστά. Η κρίση σου είναι όμως είναι ανθρώπινη, κοσμική. Προσπάθησε να απαλλαγείς από το ανθρώπινο στοιχείο, να αποκτήσεις ανιδιοτέλεια, για να έρθει ο θείος φωτισμός και να γίνει η κρίση σου πνευματική, θεϊκή. Τότε η κρίση σου θα είναι σύμφωνη με την δικαιοσύνη του Θεού και όχι με την ανθρώπινη δικαιοσύνη. Με την αγάπη και την ευσπλαχνία του Θεού και όχι με την λογική την ανθρώπινη.Μόνον ο Θεός κρίνει δίκαια, γιατί μόνον Αυτός γνωρίζει τις καρδιές των ανθρώπων. Εμείς, επειδή δεν ξέρουμε την δίκαιη κρίση του Θεού, κρίνουμε “κατ’ όψιν”, εξωτερικά, και γι’ αυτό πέφτουμε έξω και αδικούμε τον άλλον. Η ανθρώπινη κρίση μας δηλαδή είναι μία μεγάλη αδικία. Είδες τι είπε ο Χριστός: “Μη κρίνετε κατ’ όψιν, αλλά την δικαίαν κρίσιν κρίνατε”.Θέλει πολλή προσοχή. Ποτέ δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πώς ακριβώς έχουν τα πράγματα. Πριν από χρόνια σε ένα μοναστήρι στο Άγον Όρος ήταν ένας πολύ ευλαβής διάκος, Κάποτε όμως φόρεσε ρούχα κοσμικά και γύρισε στη πατρίδα του. Τότε πολλοί Πατέρες είπαν διάφορα εναντίον του. Αλλά τι είχε γίνει; Κάποιος του είχε γράψει ότι οι αδελφές του ήταν ακόμα ατακτοποίητες και, επειδή φοβήθηκε μήπως παραστρατήσουν, πήγε να τις βοηθήση. Έπιασε δουλειά σε ένα εργοστάσιο και ζούσε πιο καλογερικά από ό,τι προηγουμένως. Μόλις τακτοποίησε τις αδελφές του, άφησε τη δουλειά του και πήγε πάλι σε μοναστήρι, για να μείνει. Ο ηγούμενος, όταν είδε ότι τα ήξερε όλα, τυπικό, διακονήματα κ.λ.π., τον ρώτησε πού τα ήξερε και εκείνος άνοιξε τη καρδιά του και του τα είπε όλα. Τότε ο ηγούμενος ενημέρωσε τον επίσκοπο και εκείνος τον χειροτόνησε αμέσως ιερέα. Μετά πήγε σε ένα απομακρυσμένο μοναστήρι και εκεί ζούσε πολύ πνευματική ζωή, πολλή άσκηση. Έφθασε σε άγια κατάσταση και βοήθησε πνευματικά πολλούς ανθρώπους. Μερικοί που δεν ξέρουν τι απέγινε μπορεί ακόμη να τον κατακρίνουν.Πόσο πρέπει να προσέχουμε την κατάκριση! Πόσο αδικούμε τον πλησίον μας, όταν τον κατακρίνουμε! Αν και στη πραγματικότητα με τη κατάκριση αδικούμε τον εαυτό μας και όχι τους άλλους, διότι μας αποστρέφεται ο Θεός. Τίποτε άλλο δεν αποστρέφεται τόσο πολύ ο Θεός όσο την κατάκριση, γιατί ο Θεός είναι δίκαιος και η κατάκριση είναι γεμάτη από αδικία.


Πώς φθάνουμε στην κατάκριση


- Γέροντα, γιατί πέφτω συχνά στην κατάκριση;- Επειδή ασχολείσαι πολύ με τους άλλους. Περιεργάζεσαι τις αδελφές και θέλεις από περιέργεια να μαθαίνεις τι κάνει η μια, τι κάνει η άλλη. Έτσι μαζεύεις υλικό, για να έχει το ταγκαλάκι να εργάζεται και να σε ρίχνει στη κατάκριση.- Γιατί, Γέροντα, ενώ πρώτα δεν έβλεπα τα ελαττώματα των άλλων, τώρα τα βλέπω και κατακρίνω;- Τώρα βλέπεις τα ελαττώματα των άλλων, γιατί δεν βλέπεις τα δικά σου.- Από πού προέρχονται, Γέροντα, οι λογισμοί κατακρίσεως;- Από την ιδέα που έχουμε για τον εαυτό μας- δηλαδή από την υπερηφάνεια- και από την τάση να δικαιολογούμε τον εαυτό μας.- Γέροντα, η κατάκριση έχει έλλειψη αγάπης;- Έμ, τι έχει; Και έλλειψη αγάπης έχει και αναίδεια έχει. Όταν δεν έχεις αγάπη, δεν βλέπεις με επιείκεια τα λάθη των άλλων, οπότε τους ταπεινώνεις μέσα σου και τους κατακρίνεις. Πάει μετά το ταγκαλάκι και τους βάζει να κάνουν και άλλο σφάλμα. Το βλέπεις εσύ, τους κατακρίνεις πάλι και ύστερα συμπεριφέρεσαι με αναίδεια.- Μερικές φορές, Γέροντα, με στεναχωρεί η αδελφή με την οποία συνεργάζομαι και την κατακρίνω.- Πού ξέρεις εσύ με πόσα ταγκαλάκια πολεμάει εκείνη την ώρα η αδελφή; Μπορεί να τη πολεμούσαν πενήντα δαίμονες, για να την ρίξουν, ώστε να σε κάνουν να πεις: «Ά, τέτοια είναι». Ύστερα, όταν δουν ότι την κατέκρινες, θα έρθουν πεντακόσιοι δαίμονες να την ρίξουν πάλι μπροστά σου, για να την κατακρίνεις ακόμα περισσότερο. Μπορεί λ.χ. να της πεις: «Αδελφή, μη βάζεις αυτό το πράγμα εκεί, εδώ είναι η θέση του». Την άλλη μέρα θα την κάνει το ταγκαλάκι να ξεχάσει τι της είπες και να το βάλει πάλι στην ίδια θέση. Θα κάνει και καμιά άλλη αταξία και θα λες με το λογισμό σου: «Μα χθες της είπα να προσέξει και σήμερα το έβαλε πάλι εκεί! Έκανε κι άλλη αταξία!». Οπότε την κατακρίνεις και δεν μπορείς να συγκρατηθείς και να μη μιλήσεις. «Αδελφή, της λες, δεν σου είπα να μην το βάλεις εκεί; Αυτό είναι ακαταστασία. Με έχει σκανδαλίσει η συμπεριφορά σου!». Αυτό ήταν! Ο διάβολος έκανε την δουλειά του. Σε έβαλε να την κατακρίνεις, αλλά και να ψυχρανθείς μαζί της. Και εκείνη, επειδή δεν ξέρει ότι εσύ ήσουν η αιτία για την απροσεξία της, θα νοιώθει τύψεις που σε σκανδάλισε και θα πέσει σε λύπη. Βλέπετε με τι πονηριά εργάζεται το ταγκαλάκι κι εμείς το ακούμε;Γι’ αυτό προσπαθήστε να μην κρίνετε κανέναν. Να κρίνετε μόνον τα ταγκαλάκια που, ενώ ήταν Άγγελοι, κατάντησαν δαίμονες και , αντί να μετανοήσουν, γίνονται πιο πονηροί και κακοί και βάλθηκαν με μανία να καταστρέψουν τα πλάσματα του Θεού. Ο πονηρός δηλαδή παρακινεί τους ανθρώπους να κάνουν παραξενιές και αταξίες, και ο ίδιος πάλι βάζει λογισμούς άλλους ανθρώπους, για να κρίνουν και να κατακρίνουν, και έτσι νικάει και τους μεν και τους δε. Και αυτοί μεν που νικούνται και κάνουν αταξίες, αισθάνονται μετά την ενοχή τους και μετανοούν, ενώ οι άλλοι που κατακρίνουν δικαιώνουν τον εαυτό τους, υπερηφανεύονται και καταλήγουν στην ίδια πτώση με τον πονηρό, την υπερηφάνεια

Με την κατάκριση φεύγει η Χάρις του Θεού



- Όταν, Γέροντα, μου περνάει ένας λογισμός εις βάρος του άλλου, είναι πάντοτε κατάκριση;- Δεν το καταλαβαίνεις εκείνη την ώρα;- Μερικές φορές αργό να το καταλάβω।- Κοίταξε να καταλαβαίνεις το συντομότερο την πτώση σου και να ζητάς συγχώρεση και από την αδελφή την οποία κατέκρινες και από τον Θεό, γιατί αυτό γίνεται εμπόδιο στην προσευχή। Με την κατάκριση φεύγει αμέσως η Χάρις του Θεού και δημιουργείται αμέσως ψυχρότητα στη σχέση σου με τον Θεό। Πώς να κάνεις μετά προσευχή; Η καρδιά γίνεται πάγος μάρμαρο.Η κατάκριση και η καταλαλιά είναι οι μεγαλύτερες αμαρτίες και απομακρύνουν την Χάρη του Θεού περισσότερο από κάθε άλλο αμάρτημα. «Όπως το νερό σβήνει την φωτιά, λέει ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, έτσι και η κατάκριση σβήνει την Χάρη του Θεού».- Γέροντα, νυστάζω πολύ στην πρωινή Ακολουθία.- Μήπως κατέκρινες καμιά αδελφή; Εσύ βλέπεις εξωτερικά τα πράγματα και κατακρίνεις, γι’ αυτό νυστάζεις μετά στην Ακολουθία. Από την στιγμή δηλαδή πού κατακρίνει κανείς και δεν αντιμετωπίζει τα πράγματα πνευματικά, μαζεύονται δέκατα πνευματικά και αποδυναμώνεται. Και όταν αποδυναμωθεί, ή νυστάζει ή έχει αϋπνία.- Γέροντα συχνά πέφτω στη γαστριμαργία.- Κοίταξε, εκείνο που πρέπει τώρα να προσέξεις πολύ είναι η κατάκριση. Αν δεν κόψεις την κατάκριση, ούτε από τη γαστριμαργία θα μπορέσεις να απαλλαγείς. Ο άνθρωπος που κατακρίνει, επειδή διώχνει τη Χάρη του Θεού, μένει αβοήθητος και δεν μπορεί να κόψει τα ελαττώματά του। Και αν δεν καταλάβει το σφάλμα του, για να ταπεινωθεί, θα έχει συνέχεια πτώσεις। Αν όμως το καταλάβει και ζητήσει την βοήθεια του Θεού, τότε ξαναέρχεται η Χάρις του Θεού.


Όποιος κατακρίνει τους άλλους, πέφτει στα ίδια σφάλματα


- Γέροντα, πώς συμβαίνει, όταν κατακρίνω μια αδελφή για κάποιο σφάλμα της, σε λίγο να κάνω κι εγώ το ίδιο σφάλμα;- Αν κατακρίνει κανείς τον άλλον για ένα σφάλμα του και δεν καταλάβει την πτώση του, ώστε να μετανοήσει, συνήθως πέφτει στο ίδιο σφάλμα, για να το καταλάβει। Ο Θεός δηλαδή από αγάπη επιτρέπει ο άνθρωπος να αντιγράφει την κατάσταση αυτού τον οποίο κατέκρινε। Αν πεις λ।χ। ότι κάποιος είναι πλεονέκτης και δεν καταλάβεις ότι κατέκρινες, ο Θεός παίρνει τη Χάρη του και επιτρέπει να πέσεις κι εσύ στη πλεονεξία। Αρχίζεις τότε να μαζεύεις। Μέχρι να καταλάβεις τη πτώση σου και να ζητήσεις συγχώρεση από τον Θεό, θα λειτουργούν οι πνευματικοί νόμοι।Για να σε βοηθήσω, θα σου πω κάτι από τον εαυτό μου। Όταν ήμουν στην Ιερά Μονή Στομίου, έμαθα για μια συμμαθήτριά μου από το Δημοτικό ότι είχε παραστρατήσει και έκανε ζημιά κάτω στην Κόνιτσα. Προσευχόμουν λοιπόν να τη φωτίσει ο Θεός να ανέβει στο μοναστήρι, για να της μιλήσω. Είχα ξεχωρίσει και μερικά κομμάτια περί μετανοίας από την Αγία Γραφή και από Πατερικά. Μια μέρα λοιπόν ήρθε με δύο άλλες γυναίκες. Μιλήσαμε και έδειξε ότι κατάλαβε. Στη συνέχεια ερχόταν συχνά με το παιδί της και έφερνε κεριά, λάδι, λιβάνι για τον ναό. Μια φορά κάποιοι γνωστοί προσκυνητές από τη Κόνιτσα μου λένε: «Πάτερ, αυτή η γυναίκα υποκρίνεται. Εδώ φέρνει κεριά κα λιβάνι και κάτω συνεχίζει με τους αξιωματικούς». Όταν ξαναήρθε, τη βρήκα στην εκκλησία να ασπάζεται τις εικόνες, και της έβαλα τις φωνές: «Φύγε από ‘δώ, της είπα, έχεις βρωμίσει όλη την περιοχή!...». Η καημένη έφυγε κλαίγοντας. Δεν πέρασε πολύ ώρα και αισθάνθηκα μεγάλο σαρκικό πόλεμο. «Τι είναι αυτό; λέω. Ποτέ μου δεν είχα τέτοιον πειρασμό. Τι συμβαίνει;». Δεν μπορούσα να βρω την αιτία. Κάνω προσευχή, τα ίδια. Οπότε παίρνω τον ανήφορο για την Γκαμήλα.«Καλύτερα να με φάνε οι αρκούδες», είπα. Προχώρησα αρκετά μέσα στο βουνό. Ο πειρασμός δεν υποχωρούσε. Βγάζω τότε ένα τσεκουράκι που είχα κρεμασμένο στη μέση μου και δίνω τρεις τσεκουριές στο πόδι μου, μήπως και με τον πόνο φύγει ο πειρασμός. Το παπούτσι γέμισε αίμα, αλλά τίποτε. Σε μια στιγμή ήρθε στο νου μου εκείνη η γυναίκα και τα λόγια που της είχα πει. «Θεέ μου , είπα τότε, εγώ για λίγο έζησα αυτή την κόλαση και δεν μπορώ να την αντέξω, κι αυτή η ταλαίπωρη που ζει συνέχεια αυτήν την κόλαση!... Συγχώρεσέ με που την κατέκρινα». Αμέσως ένοιωσα μια δροσιά θεϊκή και εξαφανίσθηκε ο πόλεμος. Βλέπεις τι κάνει η κατάκριση ;
Αν παραβλέπουμε τα σφάλματα των άλλων, θα παραβλέψει και ο Θεός τα δικά μας।
- Γέροντα, σήμερα στη διαλογή των ελιών κατέκρινα μερικές αδελφές, γιατί έβλεπα ότι δεν έκαναν προσεκτικά τη δουλειά τους।-Κοίταξε να αφήσεις τις κρίσεις και τις κατακρίσεις, γιατί μετά θα σε κρίνει κι εσένα ο Θεός। Εσύ δεν βάζει καμμιά ελιά λίγο χαλασμένη μαζί με τις άλλες;- Όχι Γέροντα, προσέχω να μη βάζω।- Αν μας κάνει τόσο καλό διάλεγμα ο Χριστός στην Κρίση, χαθήκαμε! Ενώ, αν τώρα παραβλέπουμε τα σφάλματα των άλλων και δεν τους κατακρίνουμε, θα μπορούμε τότε να πούμε στο Χριστό: «Χριστέ μου, βάλε με κι εμένα σε καμιά άκρη μέσα στο Παράδεισο!»। Θυμάστε τι γράφει το γεροντικό για έναν αμελή μοναχό που σώθηκε γιατί δεν κατέκρινε; Όταν ήρθε η ώρα να πεθάνει, ήταν πολύ χαρούμενος και ειρηνικός. Τότε ο Γέροντάς του, για να ωφεληθούν οι Πατέρες που είχαν μαζευτεί από τα γύρω Κελιά, τον ρώτησε: «Αδελφέ, πώς και δεν φοβάσαι τον θάνατο, αφού έζησες με αμέλεια;». Και ο αδελφός του απάντησε: «Είναι αλήθεια ότι έζησα με αμέλεια. Από τότε όμως που έγινα μοναχός προσπάθησα να μην κατακρίνω κανέναν, οπότε τώρα θα πω στον Χριστό: Χριστέ μου, είμαι ένας ταλαίπωρος, αλλά τουλάχιστον την εντολή Σου: ¨Μη κρίνετε, ίνα μη κριθήτε¨[8], την τήρησα». « Μακάριος είσαι αδελφέ, του είπε τότε ο Γέροντας, γιατί σώθηκες χωρίς κόπο».- Γέροντα, μερικοί πνευματικοί άνθρωποι, όταν βλέπουν κάποιον να ζει αμαρτωλά, λένε: «Α, αυτός, έτσι που πάει, είναι για την κόλαση!».- Αχ, αν οι κοσμικοί άνθρωπο πάνε στη κόλαση από τις καταχρήσεις, οι πνευματικοί άνθρωποι θα πάνε από τις κατακρίσεις... Για κανέναν δεν μπορούμε να πούμε ότι θα πάει στην κόλαση. Ο Θεός δεν ξέρουμε πώς εργάζεται. Τα κρίματα του Θεού είναι άβυσσός. Κανέναν να μη καταδικάζουμε, γιατί έτσι παίρνουμε την κρίση από τα χέρια του Θεού. Πάμε να γίνουμε Θεοί. Αν μας ρωτήσει ο Χριστός την ημέρα της Κρίσεως, ας πούμε τη γνώμη μας...


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2


Ο αγώνας κατά της κατακρίσεως


Αν στραφούμε στον εαυτό μας, δεν θα κατακρίνουμε


Γέροντα, όταν βλέπω κάποια αταξία στο διακόνημα, κατακρίνω μέσα μου।- Εσύ, να κοιτάς την ευταξία την δική σου και τις αταξίες των άλλων. Να είσαι αυστηρή με τον εαυτό σου και όχι με τους άλλους. Τι δουλειά έκανες σήμερα;- Ξεσκόνιζα.- Ξεσκόνιζες τους άλλους ή τον εαυτό σου;- Δυστυχώς τους άλλους.- Κοίταξε, θα αρχίσεις να κάνεις δουλειά στον εαυτό σου, όταν πάψεις να ασχολείσαι με το τι κάνουν οι άλλοι γύρω σου. Αν ασχολείσαι με τον εαυτό σου και πάψεις να ασχολείσαι με τους άλλους, θα βλέπεις μόνον τα δικά σου σφάλματα και στους άλλους δεν θα βρίσκεις κανένα σφάλμα. Τότε θα απελπιστείς με τη καλή έννοια από τον εαυτό σου και θα κατακρίνεις μόνον τον εαυτό σου. Θα αισθάνεσαι την αμαρτωλότητά σου και θα αγωνίζεσαι να απαλλαγείς από τις αδυναμίες σου. Ύστερα, όταν θα βλέπεις στους άλλους κάποια αδυναμία, θα λες: «Μήπως εγώ ξεπέρασα τις αδυναμίες μου; Πώς λοιπόν έχω τέτοια απαίτηση από τους άλλους;». Γι’ αυτό να μελετάς και να παρακολουθείς συνέχεια τον εαυτό σου, για να αποφεύγεις την κρυφή υπερηφάνεια, και να έχεις αυτομεμψία με διάκριση, για να αποφεύγεις την εσωτερική κατάκριση. Έτσι θα διορθωθείς.- Γέροντα, ο Αββάς Ισαάκ γράφει: «Εάν αγαπάς την καθαρότητα, εισελθών έργασαι εν τη αμπέλω της καρδίας σου, εκρίζωσον εκ της ψυχής σου τα πάθη, έργασαι μη γνώναι κακίαν ανθρώπου». Τι εννοεί;- Εννοεί να στραφείς στον εαυτό σου και να κάνεις δουλειά στον εαυτό σου. Οι άγιοι πώς αγίασαν; Είχαν στραφεί στον εαυτό τους και έβλεπαν μόνον τα δικά τους πάθη. Με την αυτοκριτική και την αυτομεμψία που είχαν, έπεσαν τα λέπια από τα μάτια της ψυχής τους, και έφτασαν να βλέπουν καθαρά και βαθιά. Έβλεπαν τον εαυτό τους κάτω απ’ όλους τους ανθρώπους και όλους τους θεωρούσαν καλύτερους από τον εαυτό τους. Τα δικά τους σφάλματα τα έβλεπαν μεγάλα και τα σφάλματα των άλλων πολύ μικρά, γιατί έβλεπαν με τα μάτια της ψυχής τους και όχι με τα γήινα μάτια. Έτσι εξηγείται όταν έλεγαν: «Εγώ είμαι χειρότερος απ’ όλους τους ανθρώπους». Τα μάτια της ψυχής τους είχαν καθαρίσει και είχαν γίνει διόπτρες γι’ αυτό κα έβλεπαν τα μικρά τους σφάλματα – τα ξυλαράκια – σαν δοκάρια. Εμείς όμως, ενώ τα σφάλματά μας είναι δοκάρια, δεν τα βλέπουμε ή τα βλέπουμε σαν ξυλαράκια. Κοιτάμε τους άλλους με το μικροσκόπιο και βλέπουμε τα δικά τους αμαρτήματα μεγάλα, ενώ τα δικά μας δεν τα βλέπουμε, γιατί δεν καθάρισαν τα μάτια της ψυχής μας.Η βάση είναι να καθαρίσουν τα μάτια της ψυχής. Όταν ο Χριστός ρώτησε τον τυφλό: «Πώς βλέπεις τώρα τους ανθρώπους;», εκείνος Του απάντησε: «σαν δένδρα», γιατί δεν είχε αποκατασταθεί όλο το φως του। Όταν αποκαταστάθηκε όλο το φως του, τότε τα έβλεπε όλα καθαρά। Θέλω να πω ότι ο άνθρωπος, όταν φτάσει σε καλή πνευματική κατάσταση όλα τα βλέπει καθαρά, όλα τα σφάλματα των άλλων τα δικαιολογεί, με την καλή έννοια, γιατί τα βλέπει με το θεϊκό μάτι και όχι με το ανθρώπινο.


Αν δικαιολογούμε τους άλλους, Δεν θα τους κατακρίνουμε


- Γέροντα, όταν μου περνούν λογισμοί υπερηφανείας και κατακρίσεως, προσπαθώ να δικαιολογώ τους άλλους। Αυτό είναι πτώση ή αγώνας;- Αγώνας είναι। Όταν κάποιος χαζεύει με ανοιχτό το στόμα και μπει μια μύγα μέσα στο στόμα του, θα την φτύσει। Αλλά καλύτερα να προσέχει να μην μπει।- Συχνά όμως, Γέροντα, βλέποντας τι κάνουν οι άλλοι τους κατακρίνω।- Εδώ που τα λέμε, δεν μπορείς να μη βλέπεις τι γίνεται γύρω σου। Πρέπει όμως να αποκτήσεις διάκριση, ώστε να δίνεις στους άλλους ελαφρυντικά και να τους δικαιολογείς. Τότε θα τους βλέπεις σε καλή κατάσταση.- Γέροντα, την ώρα της Ακολουθίας έχω λογισμούς γιατί μια αδελφή δεν έρχεται στο αναλόγιο να ψάλει, γιατί μια άλλη ψάλει σιγανά και συνέχεια κατακρίνω.- Ε, καλά, γιατί δεν σκέφτεσαι ότι η αδελφή ίσως είναι κουρασμένη ή είχε έναν πόνο και δεν μπόρεσε να κοιμηθεί, και γι’ αυτό δεν ψάλει; Ξέρω αδελφές που, και άρρωστες να είναι και να μη μπορούν να σύρουν τα πόδια τους από τον πυρετό, θα αγωνισθούν να μη γίνει αυτό αντιληπτό, για να μην της πουν να φύγουν από το διακόνημα και πάει άλλη αδελφή στη θέση τους και δυσκολευθεί. Αυτό δε σε συγκινεί;- Με συγκινεί, Γέροντα, αλλά δεν καταφέρνω να δικαιολογήσω πάντα μια αδελφή, όταν φέρεται άσχημα.- Σκέφθηκες ποτέ ότι η αδελφή μπορεί να φέρεται άσχημα, για να κρύψει την αρετή της; Εγώ γνωρίζω ανθρώπους που κάνουν επίτηδες αταξίες και τους κακολογούν όσοι δεν ασχολούνται με τον εαυτό τους. Ή μπορεί κάποια αδελφή να φερθεί άσχημα, επειδή είναι κουρασμένη, αλλά αμέσως μετανοιώνει. Εσύ την κατακρίνεις, ενώ εκείνη έχει ήδη μετανοιώσει για την άσχημη συμπεριφορά της. Στα μάτια των ανθρώπων είναι ταπεινωμένη, στα μάτια όμως Του Θεού είναι ψηλά.- Γέροντα, έχω μια στενότητα. Δεν έρχομαι στη θέση του άλλου, για να τον δικαιολογήσω.- Να βλέπεις με πόνο τον άλλον που σφάλλει και να δοξάζεις τον Θεό για όσα σου έχει δώσει, γιατί μετά ο Θεός θα σου πει: «Εγώ, παιδί μου, τόσα σου έδωσα, κι εσύ γιατί μου φέρθηκες σκληρά;». Να βλέπεις πλατιά τα πράγματα. Να σκέφτεσαι το παρελθόν του ανθρώπου, τις ευκαιρίες που του δόθηκαν να καλλιεργήσει τον εαυτό του και τις ευκαιρίες που είχες εσύ και δεν τις αξιοποίησες. Έτσι, θα συγκινηθείς από τις δωρεές που σου χάρισε ο Θεός, θα τον δοξολογήσεις γι’ αυτές και θα ταπεινωθείς, επειδή δεν ανταποκρίθηκες. Παράλληλα θα νοιώσεις αγάπη και πόνο για τον αδελφό που δεν είχε τις δικές σου ευκαιρίες και θα κάνεις γι’ αυτόν καρδιακή προσευχή.Υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν εγκλήματα μεγάλα, αλλά έχουν πολλά ελαφρυντικά. Ποιος ξέρει οι άνθρωποι αυτοί πώς είναι στα μάτια του Θεού; Εάν δεν μας βοηθούσε ο Θεός, μπορεί και ‘μεις να ήμασταν αλήτες. Κάποιος εγκληματίας έκανε λ.χ. είκοσι εγκλήματα και τον κατακρίνω και δεν σκέφτομαι τι παρελθόν έχει. Ποιος ξέρει πόσα εγκλήματα έκανε ο πατέρας του!... Από μικρό παιδί τι κλοπές θα τον έβαζαν να κάνει! Ύστερα, όταν ήταν νέος, πόσα χρόνια θα έζησε μέσα στις φυλακές και θα καθοδηγήθηκε από άλλους έμπειρους φυλακισμένους. Αυτός θα μπορούσε να είχε κάνει όχι είκοσι αλλά σαράντα εγκλήματα και συγκρατήθηκε. Ενώ εγώ με τη κληρονομικότητα και την αγωγή που είχα, θα έπρεπε τώρα να έκανα θαύματα. Έκανα; Όχι. Άρα είμαι αναπολόγητος. Αλλά, ακόμη και είκοσι θαύματα αν έκανα, ενώ μπορούσα να κάνω σαράντα, πάλι θα ήμουν αναπολόγητος. Με αυτούς τους λογισμούς διώχνουμε την κατάκριση και ανοίγουμε μια ρωγμή στην σκληρή καρδιά μας.


Να μη βγάζουμε εύκολα συμπεράσματα


- Γέροντα, τι θα με βοηθήσει να μη κατακρίνω;
Όλα είναι πάντοτε όπως τα σκέφτεσαι εσύ;- Όχι, Γέροντα।- Έ, τότε να λες: «Δεν σκέφτομαι πάντοτε σωστά। Πολλές φορές κάνω λάθος। Να, στην τάδε περίπτωση έκρινα και έπεσα έξω, οπότε τον αδίκησα τον άλλον। Επομένως δεν πρέπει να ακούω τον λογισμό μου». Ο καθένας μας λίγο-πολύ έχει περιπτώσεις που έπεσε έξω στην κρίση του. Αν φέρει στο νου του τις περιπτώσεις που έκρινε και έπεσε έξω, τότε θα αποφεύγει την κατάκριση. Αλλά και μια φορά να μην έπεσε έξω και να έχει δίκαιο, πού ξέρει τα ελατήρια του άλλου; Ξέρει πώς έγινε κάτι; Να μη βγάζουμε εύκολα συμπεράσματα.Κι εγώ, όταν ήμουν νέος, είχα την κατάκριση ψωμοτύρι. Επειδή ζούσα λίγο προσεκτικά και είχα μια ψευτοευλάβια, ό,τι μου φαινόταν στραβό, το έκρινα. Γιατί, όταν στον κόσμο ζει κανείς λίγο πνευματικά, μπορεί να βλέπει πολλά κουσούρια στους άλλους και να μη βλέπει αρετές. Εκείνους που καλλιεργούν την αρετή μπορεί να μη τους βλέπει, γιατί ζουν στην αφάνεια, αλλά βλέπει τους άλλους που κάνουν αταξίες και να τους κατακρίνει. «Αυτός, λέει, κάνει έτσι, εκείνος περπατάει έτσι, ο άλλος κοιτάζει έτσι...».Ξέρετε τι είχα πάθει μια φορά; Είχαμε πάει με έναν γνωστό μου να λειτουργηθούμε σε ένα μοναστήρι στο Μονοδένδρι, εννιά ώρες περίπου μακριά από την Κόνιτσα. Όταν μπήκαμε στο ναό, ο γνωστός μου στάθηκε στο αναλόγιο, για να ψάλει, και εγώ πήγα στο στασίδι πίσω από τον ψάλτη. Παρακολουθούσα και έψελνα σιγανά. Κάποια στιγμή ήρθε μια γυναίκα με μαύρα, σχετικά νέα, στάθηκε δίπλα μου και συνέχεια με κοιτούσε. Με κοιτούσε, έκανε το σταυρό της. Με κοιτούσε, έκανε το σταυρό της... Είχα αγανακτήσει. «Βρε, παιδάκι μου, έλεγα μέσα μου, τι σόι άνθρωπος είναι αυτή; Μέσα στον κόσμο, μέσα στην εκκλησία, τι κοιτάζει έτσι;». Εγώ τις αδελφές μου, όταν περνούσαν στον δρόμο δίπλα μου, δεν τις έβλεπα. Πήγαιναν μετά στο σπίτι και έκαναν παράπονα στη μάνα μας: «Με είδε ο Αρσένιος, έλεγαν, και δεν μου μίλησε!». «Καλά, μου έλεγε μετά η μάνα μου, βλέπεις τις αδελφές σου στο δρόμο και δεν τις μιλάς;». «Εγώ θα κοιτάζω αν αυτή που περνάει δίπλα μου είναι η αδελφή μου; της έλεγα. Ένα σωρό σόι έχουμε. Αυτό θα κάνω;». Θέλω να πω, είχα κάτι τέτοιες ακρότητες. Να περνά τώρα δίπλα σου η αδελφή σου και να μη της μιλάς! Τέλος πάντων... Μόλις λοιπόν τελείωσε η Θεία Λειτουργία, πήγε αυτή η μαυροφόρα και παρακάλεσε τον ιερέα να μου πει να πάω στο σπίτι της, γιατί έμοιαζα πολύ στο παιδί της που είχε σκοτωθεί στον πόλεμο! Όταν πήγα σπίτι της, είδα την φωτογραφία του παιδιού της. Πραγματικά, μοιάζαμε σαν αδέλφια! Αυτή Η καημένη με κοιτούσε μέσα στην εκκλησία και έκανε τον σταυρό της σαν να έβλεπε το παιδί της. Κι εγώ έλεγα: «Την αθεόφοβη, μέσα στην εκκλησία και πώς κοιτάζει!» Ώ, μετά ξέρετε πως με είχε λειώσει αυτό το περιστατικό; «Για δες, είπα, εσύ να έχεις τέτοιους λογισμούς, ότι ποιος ξέρει τι γυναίκα είναι και μεσ’ στην εκκλησία να μην ντρέπεται καθόλου..., και αυτή η φουκαριάρα να έχε χάσει το παιδί της και να έχει τον καημό της!».Μια άλλη φορά κατέκρινα τον αδελφό μου που ήταν φαντάρος. Μου έστειλε μήνυμα ο σιτιστής: «Έδωσα στον αδελφό σου δύο μπετόνια με λάδι. Τι έγιναν τα μπετόνια;». «Μα, αυτός εκεί πέρα, είπα, έφερνε στο σπίτι τους στρατιώτες κα τους φιλοξενούσαμε, τώρα πώς το έκανε αυτό, να πάρει λάδι από το στρατό;». Οπότε πιάνω και γράφω στον αδελφό μου αγανακτισμένος ένα γράμμα... Κι εκείνος μου απαντάει: «Τα μπετόνια να τα ζητήσεις από τη νεωκόρο της κάτω εκκλησιάς»! Αυτός το λάδι το είχε στείλει στην εκκλησία της κάτω Κόνιτσας, γιατί ήταν φτωχή. «Χρόνια πολλά, είπα τότε στον εαυτό μου. Την άλλη φορά κατέκρινες εκείνη τη φουκαριάρα. Τώρα τον αδελφό σου. Άλλη φορά τίποτε-τίποτε!». Θέλω να πω, όταν είδα ότι έπεφτα έξω στις κρίσεις μου, εξέταζα τον εαυτό μου: «Στην τάδε περίπτωση είχα πει για τον άλλον ότι ενήργησε έτσι, αλλά τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Άλλη φορά άλλο συμπέρασμα είχα βγάλει κι αλλιώς ήταν». Έτσι έβαλα τον εαυτό μου στην θέση του. «Άλλη φορά, είπα, δεν θα κρίνεις καθόλου. Τελεία-παύλα! Είσαι στραβός και όλα στραβά και ανάποδα τα βλέπεις. Κοίταξε να γίνεις σωστός άνθρωπος». Και μετά, όταν μου φαινόταν κάτι στραβό, έλεγα: «Κάτι καλό θα είναι, αλλά εγώ δεν το καταλαβαίνω. Όσες φορές έβαλα αριστερό λογισμό, έπεσα έξω». Όταν πλέον σιχάθηκα τον εαυτό μου, με την καλή έννοια, όλους τους δικαιολογούσα. Για τους άλλους έβρισκα πάντα ελαφρυντικά και μόνον τον εαυτό μου κατέκρινα. Αλλά, εάν ο άνθρωπος δεν παρακολουθεί τον εαυτό του, όλα τα περνάει απαρατήρητα και μετά στην Κρίση θα είναι αναπολόγητος.
Θέλει παλικαριά, για να κοπεί η κατάκριση.
Λοιπόν:
Καλή αρχή STOP
STOP των κριτικών λογισμών. Αμήν

Τρίτη 16 Αυγούστου 2011

Πνευματικές συμβουλές (Γέροντος Παϊσίου)


Πνευματικές συμβουλές




“…Όσο περισσότερο ζει κανείς τη κοσμική ζωή, τόσο περισσότερο άγχος κερδίζει. Μόνο κοντά στο Χριστό κανείς ξεκουράζεται, γιατί ο άνθρωπος είναι πλασμένος για το Θεό! Εκεί είναι το φυσικό του, να βρίσκεται με το Θεό…”




“…Η καρδιά καθαρίζει με δάκρυα και αναστεναγμούς. Ένας αναστεναγμός με πόνο ψυχής ισοδυναμεί με δυο κουβάδες δάκρυα…”




“…Ο Θεός παρακολουθεί τη καρδιά μας και ελέγχει το περιεχόμενό της. Να εξετάζουμε συνεχώς τον εαυτό μας, να μετανοούμε για το παρελθόν και να φοβόμαστε τις αδυναμίες μας. Να μην χάνουμε όμως την ελπίδα της σωτηρίας μας…”




“…Ρίξτε το μεγαλύτερο βάρος του αγώνα σας στη Προσευχή, γιατί αυτή μας κρατάει σε επαφή με το Θεό και η επαφή αυτή πρέπει να είναι συνεχής…”




“…Εκείνος που αγωνίζεται πολύ καιρό και δε βλέπει πνευματική πρόοδο, έχει υπερηφάνεια και εγωισμό. Πνευματική πρόοδος υπάρχει εκεί που υπάρχει πολλή ταπείνωση…”




“…Ποτέ να μην κατακρίνουμε. Όταν βλέπουμε κάποιον να πέφτει στην αμαρτία, να κλαίμε και να παρακαλάμε το Θεό να τον συγχωρέσει…”




“…Όταν μας κυριεύει ο εγωϊσμός, μικρό θέμα μεγάλος καυγάς…”




“…Εκείνος που βοηθά τον πλησίον του, λαμβάνει βοήθεια από το Θεό. Εκείνος που κατηγορεί τον συνάνθρωπό του με φθόνο, έχει κατήγορό του το Θεό…”




“…Ποιός ενδιαφέρεται σήμερα για τον άλλο; Κανείς. Όλοι ενδιαφερόμαστε για τον εαυτό μας, για τον άλλο τίποτα. Γι’αυτό θα δώσουμε λόγο. Γιατί ο Θεός που είναι όλος αγάπη δε θα μας συγχωρέσει αυτή την αδιαφορία για τον πλησίον μας…”




“…Δώστε εξ’ ολοκλήρου τη καρδιά σας στο Θεό, όχι στο κόσμο. Εκείνος που έχει δώσει τη καρδιά του στο κόσμο, είναι εχθρός του Θεού…”




“…Ο άνθρωπος που κινείται από το συμφέρον του μόνο, είναι άχρηστος άνθρωπος…”




“…Μην έχουμε εμπιστοσύνη στον εαυτό μας. Η αυτοπεποίθηση είναι μέγα εμπόδιο στη Θεία Χάρη. Εμπιστοσύνη απόλυτη να έχουμε μόνο στο Θεό. Όταν εμείς εναποθέτουμε τα πάντα σε αυτόν, ο Θεός υποχρεώνεται να μας βοηθήσει…”




“…Να ζείτε σε διαρκή δοξολογία και ευχαριστία προς τον Θεό, διότι μεγαλύτερη αμαρτία είναι η αχαριστία και μεγαλύτερος αμαρτωλός ο αχάριστος…”




“…Ο χρόνος μας δόθηκε από τον Θεό για να κάνουμε καλή χρήση αυτού, αγωνιζόμενοι συνεχώς για τη σωτηρία της ψυχής μας…”




Για ν' απαντήσει ο Θεός στο αίτημα μας και να μας δώσει ότι του ζητάμε, πρέπει πρώτα απ' όλα να έχουμε ταπείνωση, την οποία εμείς δεν έχουμε. 'Ολοι μας, μικροί και μεγάλοι, έχουμε πολύ εγωισμό και δεν δεχόμαστε υπόδειξη και παρατήρηση. 'Ολα τα γνωρίζουμε, είμεθα όλοι σοφοί. 'Οταν μας κυριεύει ο εγωισμός, μικρό θέμα, μεγάλος καυγάς.




Ο Θεός μας δίνει πολλές ευκαιρείες για να κερδίσουμε τον Παράδεισο, αλλ' εμείς αυτές τις ευκαιρείες δεν τις δεχόμαστε όλες, τις διώχνουμε. Εάν όσα οφείλει ο άνθρωπος τα ξεπλήρωσε σ' αυτή τη ζωή, σώζεται.




Ρίξτε το μεγαλύτερο βάρος του αγώνα σας στην προσευχή, γιατί αυτή μας κρατεί σε επαφή με το Θεό. Και η επαφή αυτή πρέπει να είναι συνεχής. Η προσευχή είναι το οξυγόνο της ψυχής, είναι ανάγκη της ψυχής και δεν πρέπει να θεωρείται αγγαρεία. Η προσευχή για ν' ακουστεί από το Θεό πρέπει να γίνεται με ταπείνωση, με συναίσθηση βαθιά της αμαρτωλότητας μας, και να είναι καρδιακή. Εάν δεν είναι καρδιακή, δεν ωφελεί. Ο Θεός ακούει πάντοτε την προσευχή του ανθρώπου που είναι πνευματικά ανεβασμένος. Η μελέτη της Αγίας Γραφής βοηθάει πολύ την προσευχή, θερμαίνει την ψυχή και μεταφέρει τον προσευχόμενο σ' ένα πνευματικό χώρο. Η προσευχή είναι ξεκούραση.




'Οταν εμείς αναθέτουμε τα πάντα σ' Αυτόν, ο Θεός υποχρεώνεται να μας βοηθήσει.
Ο Θεός επιτρέπει τους πειρασμούς «για να μας ξεσκονίζουν και να εξαγνίζεται έτσι η ψυχή μας με τις θλίψεις και τα κλάματα και να αναγκαζόμαστε να καταφεύγουμε στο Θεό για τη σωτηρία μας».




Οι κανόνες, όταν εφαρμόζονται χωρίς διάκριση, γίνονται κανόνια.




Η στοργή και η αγάπη των γονέων είναι απαραίτητα στοιχεία για την ψυχική ισορροπία των παιδιών. Σήμερα υπάρχει έλλειψη στοργής και ενδιαφέροντος εκ μέρους των γονέων για τα παιδιά. Τους δίνουν χρήματα, και τους κάνουν κακό. Τους παίρνουν μοτοσυκλέττες και πάνε και σκοτώνονται τα παιδιά. Δεν είναι η στοργή, που έχουν ανάγκη τα παιδιά.




'Οποιος έχει χάρη Θεού θα του δοθεί κι' άλλη, κι όποιος έχει λίγη και την περιφρονεί, θα του αφαιρεθεί κι' αυτή. Η χάρη του θεού δεν υπάρχει στους σημερινούς ανθρώπους, γιατί πετάνε και την λίγη που είχανε. Κι' όταν φύγει η χάρη, ορμούν όλοι οι δαίμονες μέσα στον άνθρωπο.
'Οταν η νοικοκυρά λέει την ευχή, κάνοντας τις δουλειές του σπιτιού, όλα αγιάζονται. Και, το φαγητό της, κι' αυτοί που τρώνε το φαγητό της.




Στην εποχή μας πλήθυναν δυστυχώς τα λόγια και τα βιβλία, και λιγόστεψαν τα βιώματα, διότι επηρεάστηκαν οι άνθρωποι πάλι από το κοσμικό πνεύμα, που επιδιώκει όλο τις ευκολίες και αποφεύγει τον σωματικό κόπο. Αναπαύονται δηλαδή οι περισσότεροι από εμάς στο πολύ διάβασμα και στην λίγη ή καθόλου εφαρμογή. Θαυμάζουμε μόνον τους Αγίους Αθλητάς της Εκκλησίας μας, χωρίς να καταλαβαίνουμε το πόσο κοπίασαν, διότι δεν κοπιάσαμε, για να μπορέσουμε να καταλάβουμε τον κόπο τους, για να τους αγαπήσουμε και να αγωνισθούμε από φιλότιμο να τους μιμηθούμε.






Πηγή: Ι.Ν. Αγ. Σοφίας Ψυχικού.