Πέμπτη 25 Ιουλίου 2013

ΣΟΒΑΡΟ ΠΑΘΟΣ

ΓΙΑΤΙ ΚΑΤΑΚΡΙΝΟΥΜΕ;

 Καταλαλιά καί κατάκριση εἶναι δύο σοβαρά πάθη, τά ὁποῖα ὑπονομεύουν τήν πνευματική ζωή τῶν πιστῶν. «Καταλαλῶ» σημαίνει «λαλῶ εἰς βάρος κάποιου», ἐνῶ «κρίνω» σημαίνει τή λήψη τῆς ἀποφάσεως, τήν ἐπιβολή τῆς ποινῆς, τοῦ κρίματος. Βέβαια ὅλη ἡ διαδικασία ἐννοεῖται ὡς ὑποκειμενική. Ὅπως ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος δέν μπορεῖ νά βλάψει κάποιον, τόν καταριέται καί εὔχεται τό κακό πού δέν μπορεῖ νά πράξει, ἔτσι καί ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος καταλαλεῖ καί κατακρίνει, ἐπειδή δέν μπορεῖ νά σύρει τόν ἀδελφό σέ πραγματικό δικαστήριο καί νά ἐπιτύχει τήν καταδίκη του, στήνει μέσα του ἕνα ὑποκειμενικό κριτήριο καί, ὅσον ἐξαρτᾶται ἀπό αὐτόν, ἀναπτύσσει τό κατηγορητήριο (καταλαλεῖ) καί ἐκδίδει τήν καταδικαστική ἀπόφαση (κρίνει) κατά τοῦ ἀδελφοῦ.
Ἡ κατάκριση εἶναι μία πολύπλοκη λειτουργία τῆς πτώσεως τοῦ ἀνθρώπου πού κατακρίνει· παράπτωμα πολύ βασικώτερο ἀπό ὅ,τι φαίνεται. Εἶναι κακό πού στρέφεται ἐναντίον τοῦ ἴδιου τοῦ ἀνθρώπου ὁ ὁποῖος τό καλλιεργεῖ, ἐναντίον τοῦ συνανθρώπου, τόν ὁποῖο κατακρίνει καί ἐναντίον τοῦ Θεοῦ, τοῦ ὁποίου σφετερίζεται τό ἀξίωμα, ὅπως θά ἐξηγήσω ἀμέσως.

Κακό ἐναντίον τοῦ ἑαυτοῦ του
Στήν κατάκριση ὑπολανθάνει πάντοτε μία κρίση. Ἀποδεικνύοντας τήν ἀθλιότητα τοῦ ἄλλου, ὁ ἄνθρωπος πού κατακρίνει, λαθραῖα ἀνακηρύσσει τή δική του λαμπρότητα, αὐτοπροβάλλεται καί αὐτοεπαινεῖται. Καί ἄν δέν πείθει τούς ἀκροατές, μέ τήν κρίση του αὐτή, πείθει τόν ἑαυτό του. Μέ αὐτό τόν τρόπο καλλιεργεῖ μία δική του, φανταστική ἰδέα γιά τόν ἑαυτό του, παθαίνει μία πνευματική ὑπερτροφία, αὐταπατᾶται καί εἶναι αἰσχρό τό «φενακίζειν ἑαυτόν». Ἀλλά ὅπως μέ τήν ὑπερτροφία καταστρέφεται ὁ ὀργανισμός, ἔτσι καί μέ τήν ὑπερτίμηση τοῦ ἑαυτοῦ μας φθείρεται καί διαφθείρεται ἡ ψυχή.

Κακό ἐναντίον τοῦ συνανθρώπου
Ἡ κατάκριση προϋποθέτει παντελῆ ἔλλειψη ἀγάπης. Ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἀγαπᾶ ἔχει τή δύναμη νά καλύπτει καί νά συγχωρεῖ ἀκόμη καί τά λάθη τοῦ ἀγαπημένου προσώπου. Ἐκεῖνος ὅμως πού κατακρίνει, ἁρπάζει μία ἀδυναμία τοῦ ἄλλου -ἤ κάτι τό ὁποῖο αὐτός θεωρεῖ ἀδυναμία– καί ἀπορροφᾶται ἀπό αὐτή, χωρίς νά ἔχει τή δύναμη νά ἰδεῖ καί τόσες ἄλλες ἀρετές, πού πιθανόν ἔχει τό κατακρινόμενο πρόσωπο. Μ' αὐτόν τόν τρόπο ἀδικεῖ καί βλάπτει τό συνάνθρωπό του.

Κακό ἐναντίον τοῦ Θεοῦ
Τό χειρότερο ὅλων εἶναι ὅτι ἡ κατάκριση θέτει σέ ἀναστολή τήν ἰσχύ τοῦ θείου νόμου καί σχεδόν ἀνατρέπει τήν ἡγεμονία τοῦ Θεοῦ, γιά νά στήσει δίκην ἐπαναστατικοῦ νόμου τό προσωπικό δίκαιο τοῦ ἀνθρώπου ὁ ὁποῖος κατακρίνει. Τό δικαίωμα τῆς κρίσεως τό ἔχει μόνον ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος εἶναι καί ὁ δημιουργός καί γνώστης τῶν πάντων. Αὐτός ὅρισε τό νόμο καί αὐτός εἶναι ὁ μόνος ἁρμόδιος νά κρίνει ἐκείνους οἱ ὁποῖοι παραβαίνουν τό νόμο του. Τί παραφροσύνη, νά θέλουμε  νά ἀντικαταστήσουμε τόν Θεό στό ἔργο τῆς κρίσεως!
Νά λοιπόν, πῶς ἡ κατάκριση, πού τόσο εὔκολα τήν ἀναφέρουμε σάν ἕνα ἁπλό ἁμάρτημα, εἶναι μία πολυσύνθετη λειτουργία. Εἶναι τό ἀποτέλεσμα στό ὁποῖο μᾶς ὁδηγεῖ ἡ ἔλλειψη ταπεινώσεως, ἀγάπης καί πίστεως ἤ ἔστω στοιχειώδους συναισθήσεως τοῦ Θεοῦ.
Στέργιος Σάκκος
Ἀπολύτρωσις 43 (1988) 23

Κυριακή 21 Ιουλίου 2013


Η ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΑ Η ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ
Η ΜΥΡΟΦΟΡΟΣ ΚΑΙ ΙΣΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Η Μαρία η Μαγδαληνή
Η αγία ένδοξος και πανεύφημος Μαρία η Μαγδαληνή υπήρξε η πιστή και αφοσιωμένη Μαθήτρια του Ιησού, η ακόλουθος της Υπεραγίας Θεοτόκου, η Διακόνισσα του Κυρίου και των Αποστόλων, η εκλεκτή Μυροφόρος, η Ευαγγελίστρια της Αναστάσεως, η Ισαπόστολος και κήρυκας της πίστεως. Σ' αυτήν δόθηκε η χάρις να δει πρώτη μετά την Ανάσταση, μαζί με την Θεοτόκο, τον Αναστάντα Ιησού. Αυτή μετέφερε τη χαρμόσυνη είδηση στους Αποστόλους για την Ανάσταση του Κυρίου. Μέσα στα ιερά Ευαγγέλια δοξάζεται από τους αγίους τέσσερις Ευαγγελιστές, ως πρώτη μετά την Θεοτόκο, Μαθήτρια και Μυροφόρος. Πατέρες της Εκκλησίας μας την χαρακτηρίζουν σεμνή και σοφή παρθένα με ψυχική ωραιότητα. Η αγία Μαρία η Μαγδαληνή υπήρξε ωραίο και ευγενικό παράδειγμα γυναικείας αφοσιώσεως, που φθάνει στην αυταπάρνηση και τον ηρωισμό. 
 


Η καταγωγή της

Το όνομα Μαρία είναι λέξη εβραϊκή και σημαίνει η πικραθείσα αλλά υψωθείσα και δοξασθείσα. Κατά μια άλλη ετυμολογία σημαίνει το ανατέλλον άστρο της αυγής, ο αυγερινός. Πατρίδα της ήταν η πόλη Μάγδαλα, γι' αυτό ονομάστηκε Μαγδαληνή από τον τόπο καταγωγής της. Τα Μάγδαλα, κατά πάσα πιθανότητα, βρίσκονταν στην Γαλιλαία, στη νοτιοδυτική όχθη της λίμνης Τιβεριάδος. Καταγόταν από πλούσια και επιφανή οικογένεια. Οι γονείς της, ο Σύρος και η Ευχαριστία, ήταν εξαιρετικά ελεήμονες και φιλεύσπλαχνοι. Ζούσαν με φόβο Θεού και τηρούσαν τις εντολές του Μωσαϊκού Νόμου. 
Όταν άρχισε η Μαρία να μεγαλώνει, δεν θέλησε να ασχοληθεί με τα συνηθισμένα έργα των γυναικών της εποχής, δηλ. να υφαίνει, να γνέθει και να φτιάχνει λαμπρά υφάσματα, αλλά διάλεξε να επιδοθεί στις σπουδές και πήγε κοντά σε διδάσκαλο να μάθει γράμματα. Έτσι μελέτησε όλη την Παλαιά Διαθήκη και ιδιαιτέρα αγάπησε το Ψαλτήρι και τις Προφητείες. Εντρυφώντας στα βιβλία αυτά, ανίχνευε τις προρρήσεις των Προφητών για την έλευση του Μεσσία Χριστού. Μετά τον θάνατο των γονέων της, ενώ είχε πλέον κάθε ελευθερία και εξουσία να περάσει την ζωή της μέσα στη ραθυμία, την άνεση και την πολυτέλεια, συνέχισε να ζει με μελέτη και προσευχή. Απέρριπτε την τρυφή, την καλοπέραση και τις ηδονές. Μοίραζε τα πλούτη της και τα υπάρχοντά της σε όποιους είχαν ανάγκη. Με την ελεήμονα καρδιά της και την γενναιόδωρη μεγαλοψυχία της, άδειαζε τα επίγεια ταμεία της και συγκέντρωνε στα ουράνια θησαυρούς άφθαρτους και αιώνιους. Διάλεξε να ακολουθήσει τον δρόμο της αγνείας και της παρθενίας. Για να διαφυλάξει την καθαρότητα του σώματος και της ψυχής, απέφευγε τις πολλές συναναστροφές και κοσμικές εκδηλώσεις. Βλέποντας αυτή την υψηλή, ενάρετη και ένθεη πολιτεία της ο εχθρός του ανθρωπίνου γένους, ο Διάβολος, την φθόνησε. Όρμησε εναντίον της με όλη του την δύναμη. Την πολιόρκησε με τα σκοτεινά και πονηρά μηχανεύματα και τεχνάσματά του και έστειλε επτά πονηρά πνεύματα να την κυριεύσουν.
 

ΤΑ ΚΟΚΚΙΝΑ ΑΥΓΑ 


Η Μαρία η Μαγδαληνή στον Καίσαρα
Σύμφωνα με την Ορθοδοξία μας βάφουμε κόκκινα αυγά για τους εξής λόγους:
Τα βάφουμε κόκκινα γιατί συμβολίζουν το Αίμα του Χριστού που έδωσε για την σωτηρία του κόσμου.
Η παράδοση λέει ότι, κάποια μέρα μετά την Ανάσταση του Κυρίου μας, η Αγία Μαρία η Μαγδαληνή πήγε στον Τιβέριο Καίσαρα και του ανακοίνωσε με πολύ θάρρος ότι αναστήθηκε ο Χριστός και όλα τα γεγονότα περί της Ανάστασης του Χριστού.
Εκείνη την ώρα κάποιος κρατούσε δίπλα από τον Καίσαρα ένα καλάθι αυγά. Ο Τιβέριος Καίσαρας, βέβαια, έδειξε απορημένος, γέλασε και είπε στην Μαγδαληνή: "Όσο σηκώθηκε Αυτός από το μνήμα του, άλλο τόσο κι αυτά τα αυγά από άσπρα θα γίνουν κόκκινα".
Έξαφνα τα αυγά έγιναν κόκκινα και έμεινε άναυδος ο Καίσαρας. Έτσι κατά την Παράδοση αυτή τα αυγά βάφονται κόκκινα.

Το γεγονός αυτό μαρτυρείται στο Ρωσικό Μοναστήρι της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής που βρίσκεται στα Ιεροσόλυμα. Το Ρωσικό Μοναστήρι της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής χτίστηκε το 1885 από τον Ρώσο Αυτοκράτορα Αλέξανδρο τον Γ’ και τους αδελφούς του εις μνήμη της μητέρας του αυτοκράτειρας Μαρίας και το οποίο βρίσκεται στη Γεθσημανή. Μέσα στο Ναό του Μοναστηριού και πάνω από το Ιερό Τέμπλο του Ιερού Βήματος, υπάρχει μεγάλη τοιχογραφία όπου παρουσιάζεται η Μαρία η Μαγδαληνή μπροστά στον Τιβέριο Καίσαρα και του χαρίζει ένα κόκκινο αυγό.

Σάββατο 6 Ιουλίου 2013

Συνεπεῖς


Μεγάλο ἔλλειμμα συνέπειας χαρακτηρίζει τήν ἐποχή μας. Τό διαπιστώνουμε καθημερινά, δυσανασχετοῦμε καί διαμαρτυρόμαστε. Ποιός ὅμως μπορεῖ νά καυχηθεῖ ὅτι μένει ἀκέραιος καί ἀπρόσβλητος ἀπό τό ψέμα, τήν ἀπάτη, τήν περιρρέουσα ὑποκρισία; Ἔχει γίνει σχεδόν κανόνας ἄλλοι νά φαίνονται καί νά συστήνονται οἱ ἄνθρωποι καί ἄλλοι νά εἶναι στήν πραγματικότητα.

Ὑπάρχει ὡστόσο ἡ λαμπρή καί ἀξιομίμητη ἐξαίρεση. Τή βλέπουμε στόν κόσμο τῶν ἁγίων τοῦ Θεοῦ, πού προβάλλουν ὡς ὑποδείγματα συνέπειας, πρότυπα ἀλλά καί ἀρωγοί στόν ἀγώνα τοῦ χριστιανοῦ πού ὀφείλει καί θέλει νά τούς μιμηθεῖ. Γιά παράδειγμα παίρνω δύο γυναικεῖες μορφές ἀπό τό ἁγιολόγιο τοῦ Ἰουλίου· δύο ἁγίες ἰδιαίτερα ἀγαπητές στόν εὐσεβῆ λαό, πού τό ὄνομά τους ἀκούγεται καί στόν ἑβδομαδιαῖο κύκλο· ἡ ἁγία Κυριακή (7/7) καί ἡ ἁγία Παρασκευή (26/7).

Ἀνάσταση μηνᾶ τό ὄνομα τῆς πρώτης, διάγγελμα πώς ἀνήκει στόν ἀναστημένο Κύριο. Καί πράγματι ἀναστάσιμη ἦταν ὅλη ἡ ζωή της. Στά σεπτά πάθη τοῦ Κυρίου μᾶς ἀνάγει τῆς Παρασκευῆς τό ὄνομα. Κι ὅλη της ἡ ζωή ἦταν προετοιμασία γιά τό μαρτύριο, μέ τό ὁποῖο ἐπισφραγίσθηκε. Καί βέβαια, μέσα ἀπό τό μαρτύριο ἡ Παρασκευή ζοῦσε τήν ἀνάσταση, ὅπως καί ἡ Κυριακή δικαίωσε τό ἀναστάσιμο ὄνομά της διά τοῦ μαρτυρίου.

Ἡ μνήμη τῶν δύο ἁγίων γυναικῶν καλεῖ καί προκαλεῖ νά ἀναρωτηθοῦμε καί νά ἐλέγξουμε τόν ἑαυτό μας κατά πόσο συμφωνεῖ τό ὄνομα μέ τή ζωή μας; Ὁ Χρυσόστομος π.χ. ἔχει πράγματι χρυσό στόμα; Ὁ Παντελεήμων διακρίνεται γιά τό ἔλεος καί τήν ἀγάπη; Ὁ Σωτήριος ποιά σχέση ἔχει μέ τή σωτηρία πού χαρίζει ὁ Σωτήρας Χριστός; Ἡ Ἀρετή, ἡ Ἀγαθή, ἡ Ἐλπίδα, πόσο πραγματώνουν στήν καθημερινή τους ζωή αὐτό πού ὑπόσχεται τό ὄνομά τους;

Ἀλλά ἐκτός ἀπό τό βαπτιστικό μας ὄνομα ἔχουμε ὅλοι τό ὄνομα τοῦ χριστιανοῦ. Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ζωή μας κυλᾶ ἀνάμεσα στό θάνατο καί στήν ἀνάσταση. Τό διατυπώνει ἁπλά ἀλλά ἀξιωματικά ὁ ἀπόστολος Παῦλος· «πάντοτε τήν νέκρωσιν τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματι περιφέροντες, ἵνα καί ἡ ζωή τοῦ Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματι ἡμῶν φανερωθῇ» (Β΄ Κο 4,10). Θάνατος σημαίνει συντριβή, μετάνοια, ἀπάρνηση τῶν δικαίων ἀπαιτήσεών μου χάριν τῶν ἄλλων, συγχώρηση, ἀγάπη, θυσία. Ὅταν αὐτά ὑπάρχουν στή ζωή μας, λάμπει καί μοσχοβολᾶ μέσα καί γύρω μας ἡ ἀνάσταση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Εμαστε συνεπεῖς χριστιανοί, μιά ἀξιόλογη κατάθεση γιά τή βελτίωση τῆς κοινωνίας μας.



Στέργιος Ν. Σάκκος