Προβληματισμοί γιά τήν κάρτα τοῦ πολίτη

Πολύς καί ποικιλώνυμος ὁ θόρυβος γύρω ἀπό τήν «κάρτα τοῦ πολίτη», κλιμακώνεται καί αὐξάνει ἀπό τό περασμένο φθινόπωρο, καθώς ἀναγγέλ-θηκε ἡ πρόθεση τῆς πολιτείας νά ἐπιβληθεῖ μέχρι τό τέλος τοῦ τρέχοντος ἔτους ἡ χρήση της. Τό θέμα παρουσιάζεται ὡς κάτι τό ἀθῶο, πολύ ἀναγκαῖο καί ἐξυπηρετικό. Ἀκούγονται, ὡστόσο, καί πολλές φωνές ἀμφισβήτησης καί ἀνησυχίας, πού δέν πρέπει νά περάσουν ἀπαρατήρητες. Ὁτιδήποτε ἔχει σχέση μέ τήν κάρτα τοῦ πολίτη πρέπει νά ἐξετασθεῖ διεξοδικά, ψύχραιμα καί ὑπεύθυνα, μέ ἐπιστημονική ἀκρίβεια. Καί νά κοινοποιηθεῖ ἐπίσημα στόν λαό τό ἐπιστημονικό πόρισμα, ὥστε νά γνωρίζουμε ποῦ βαδίζουμε. Στό πόρισμα τῶν εἰδικῶν ἐπιστημόνων θά στηριχθεῖ καί ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας μας, ἡ ὁποία ἔχει τήν πνευματική εὐθύνη τοῦ, κατά συντριπτική πλειονοψηφία, ὀρθοδόξου χριστιανικοῦ λαοῦ τῆς χώρας μας καί ἤδη παρακολουθεῖ τό θέμα μέ ἄγρυπνο ἐνδιαφέρον. Περιμένουμε, λοιπόν, νά ἀποφανθοῦν οἱ εἰδικοί (τεχνολόγοι ἐπιστήμονες) καί νά ἀποφασίσουν οἱ ἁρμόδιοι (Ἱεραρχία). Ὡστόσο, μέ βάση τά σχετικά δημοσιεύματα καί τήν κοινή λογική, θεωρῶ σκόπιμο νά διατυπώσω ὁρισμένες σκέψεις, πού πρέπει σοβαρά νά μᾶς ἀπασχολήσουν, πρίν προβοῦμε σέ ὁποιαδήποτε σχετική ἐνέργεια.

Βεβαίως, δέν ἀντιτιθέμεθα στήν πρόοδο καί στίς ἐφαρμογές τῆς ἐπιστήμης. Ποιός θά ἀρνηθεῖ ὅτι ἐπιβάλλεται νά ἀξιοποιηθεῖ ἡ σύγχρονη τεχνολογία γιά τήν καλύτερη λειτουργία τοῦ κρατικοῦ μηχανισμοῦ καί τήν ἐξυπηρέτηση τῶν πολιτῶν; Ἐπειδή ὅμως ζοῦμε σέ χώρα δημοκρατική, οἱ πολίτες εἶναι ἐλεύθερα λογικά ὄντα καί ἔχουν κάθε δικαίωμα νά ἐνημερώνονται καί νά ἐκφράζουν τήν γνώμη τους γιά θέματα πού τούς ἀφοροῦν. Δέν ἐπιτρέπεται, δηλαδή, νά μᾶς ἐπιβληθεῖ ἡ χρήση τῆς κάρτας χωρίς νά γνωρίζουμε τί εἶναι αὐτή, πῶς θά λειτουργεῖ, ποιές συνέπειες θά ἔχει στήν ζωή μας στό παρόν καί μελλοντικά.

Καί πρῶτα-πρῶτα, πρέπει νά διαχωρίζεται ἡ κοινωνική, νομική, οἰκονομική, πολιτική καί ὅποια ἄλλη πλευρά τοῦ θέματος ἀπό τήν θεολογική καί πνευματική. Δεδομένου ὅτι βρισκόμαστε ἀκόμη στό στάδιο τοῦ σχεδιασμοῦ, πρέπει πρῶτα νά μᾶς κατατοπίσουν οἱ εἰδικοί ἐπιστήμονες. Νά μᾶς ἐκθέσουν τό περιεχόμενο καί τήν λειτουργία τῆς κάρτας τοῦ πολίτη, τό εὖρος τῆς χρήσεώς της στήν καθημερινή μας ζωή, καθώς καί τίς προοπτικές τοῦ ἠλεκτρονικοῦ συστήματος μέ τήν ἁλματώδη καί ἀπρόβλεπτη ἀναβάθμιση τῆς τεχνολογίας. Νά ἀκούσουμε τίς προθέσεις τῆς πολιτείας καί τίς συνέπειες πού θά ἔχει ἡ χρήση τῆς κάρτας σέ ἐθνικό καί εὐρωπαϊκό ἐπίπεδο, στό ἐγγύς καί στό ἀπώτερο μέλλον. Ἔτσι θά ἀποκαλυφθεῖ ἄν εἶναι ἀκίνδυνη ἤ ἐπικίνδυνη. Στήν δεύτερη περίπτωση, δέν νομίζω ὅτι θά ὑπάρξει κανείς πού θά θελήσει νά τήν δεχθεῖ, ἀνεξάρτητα ἀπό τίς θρησκευτικές του πεποιθήσεις. Καί φάνηκε ἤδη αὐτό ἀπό τήν «Δημόσια Διαβούλευση γιά τήν βέλτιστη ἀξιοποίηση τῆς Κάρτας Πολίτη», τήν ὁποία εἶχε προκηρύξει τό Ὑπουργεῖο Ἐσωτερικῶν, Ἀποκέντρωσης καί Ἠλεκτρονικῆς Διακυβέρνησης στά τέλη τοῦ περασμένου ἔτους. Ἡ ἄποψη τῶν πολιτῶν ἦταν σαφῶς ἀρνητική καί ἀπορριπτική σέ ποσοστό ἄνω τοῦ 90%.

Προξενεῖ ἐντύπωση τό γεγονός ὅτι, χωρίς νά γίνει λόγος γι᾽ αὐτή τήν ἀρνητική θέση τοῦ λαοῦ ἔναντι τῆς κάρτας τοῦ πολίτη, προκηρύχθηκε νέα διαβούλευση, ἡ ὁποία θά διεξάγεται μέχρι 30/1/2011, ὅταν τό ἄρθρο αὐτό θά ἔχει δοθεῖ ἤδη στό τυπογραφεῖο. Τώρα ὅμως ἡ διαβούλευση τιτλοφορεῖται «Δημόσια Διαβούλευση γιά τό Σχέδιο Νόμου γιά τήν Ἠλεκτρονική Διακυβέρνηση». Δέν ἀναφέρεται κἄν ὁ ὅρος «κάρτα τοῦ πολίτη». Εὔλογα γεννιέται τό ἐρώτημα ποῦ ἀποβλέπει αὐτή ἡ ἀποσιώπηση.

Μήπως στό νά «θολώσει τά νερά» καί νά παραπλανηθεῖ ὁ λαός, ὥστε νά μήν ἀντιδράσει στήν καθιέρωση τῆς κάρτας;

Τονίζονται ἐπίσης μέ ἔμφαση τά ὠφέλη πού θά φέρει ἡ χρήση τῆς κάρτας τοῦ πολίτη: Θά καταργήσει τήν γραφειοκρατία, καθώς σ’ αὐτήν θά ἐνσωματωθοῦν ὁ ΑΦΜ, ὁ ΑΜΚΑ, ὁ ἐκλογικός ἀριθμός, τό διαβατήριο, τό δίπλωμα ὁδήγησης, ἡ κάρτα διέλευσης διοδίων, ἡ κάρτα δημότη κ.ἄ. Ὅλες οἱ ὑπηρεσίες τοῦ Δημοσίου θά διασυνδέονται ἠλεκτρονικά μέ τήν κάρτα τοῦ πολίτη, ὁπότε ὁ πολίτης εὔκολα θά ἐξυπηρετεῖται παντοῦ, ἐνῶ παράλληλα θά περιορισθεῖ ἡ φοροδιαφυγή, τό ἔγκλημα καί κάθε παρανομία.

Καλά καί ὡραῖα ἀκούγονται ὅλα αὐτά. Ὡστόσο, δέν πρέπει νά ἀγνοήσουμε καί τίς ἀρνητικές ἐπιπτώσεις πού συνεπάγονται:

Καί πρῶτα-πρῶτα, ἀποτιμήθηκε ὑπεύθυνα καί ὀργανωμένα τό ὑπάρχον σύστημα συναλλαγῆς τοῦ πολίτη μέ τήν πολιτεία, ἀφοῦ στήν διάθεσή του τίθενται καί τά Κέντρα Ἐξυπηρέτησης Πολιτῶν (Κ.Ε.Π.); Τί θά προσθέσει ἡ ἠλεκτρονική κάρτα;

Ἡ χρήση τῆς κάρτας ἀποβλέπει στήν κατάργηση τοῦ νομίσματος. Αὐτό σημαίνει ὅτι ὅποιος δέν θά ἔχει κάρτα, δέν θά μπορεῖ οὔτε νά εἰσπράττει οὔτε νά πληρώνει. Θά ὑφίσταται, δηλαδή, οἰκονομικό ἀποκλεισμό, μέ ὅλα τά συνεπακόλουθα.

Ἔπειτα, ἐάν ἡ κάρτα τοῦ πολίτη πρόκειται νά ἀντικαταστήσει τήν χρησιμοποιούμενη ταυτότητα, ὁπότε θά περιέχει, ὅπως λέχθηκε, μόνο τά στοιχεῖα ταυτότητος, γιά ποιό λόγο νά γίνει ἡ ἀντικατάσταση; Ἄν πάλι περιέχονται ἐπιπλέον στοιχεῖα, ποιός ἐγγυᾶται ὅτι θά εἶναι μόνο αὐτά πού ἐξαγγέλλονται καί δέν θά «ἀποθηκεύονται» στήν κάρτα καί ἄλλα, ἐνδεχομένως εὐαίσθητα, προσωπικά στοιχεῖα (ἰατρικός φάκελος, φορολογική οἰκονομική κατάσταση, ἀγορές κτλ.), χωρίς μάλιστα νά τό γνωρίζει ὁ κάτοχος τῆς κάρτας; Μιλοῦμε, δηλαδή, γιά ὁλοκληρωτικό ἠλεκτρονικό φακέλωμα καί πλήρη ἀποϊεροποίηση τῆς προσωπικῆς ζωῆς. Καί νά σκεφθεῖ κανείς ὅτι πρόσφατα καυχηθήκαμε γιά τήν ἀπαλλαγή ἀπό τούς φακέλους κοινωνικῶν φρονημάτων, τούς ὁποίους πανηγυρικά ἔκαψε ἡ πολιτεία!

Ἐξάλλου, ἡ ἠλεκτρονική διακυβέρνηση, στήν ὁποία παραπέμπει ἡ κάρτα τοῦ πολίτη, ἀπό ποιά κυβέρνηση θά ἀσκεῖται; Σέ ποιούς κυβερνῆτες μποροῦμε νά ἐμπιστευθοῦμε, ὅταν ἡ χώρα μας τελεῖ ὑπό τόν ἔλεγχο καί τήν «κατοχή» τοῦ Διεθνοῦς Νομισματικοῦ Ταμείου (ΔΝΤ); Καί ἀφοῦ γίνεται λόγος γιά παγκόσμια ἠλεκτρονική διακυβέρνηση, ποιοί εἶναι οἱ ἡγέτες οἱ ὁποῖοι θά διαχειρίζονται τά εὐαίσθητα προσωπικά μας δεδομένα, πού θά περιέχονται στήν κάρτα; Καί ποιός μᾶς διαβεβαιώνει γιά τά πραγματικά φιλάνθρωπα καί φιλόχρηστα αἰσθήματα αὐτῶν τῶν ἡγετῶν;

Λέγεται, ἐπίσης, ὅτι γιά νά ἀσφαλίσουμε τήν κάρτα καί νά μή τήν χάνουμε, πρόκειται στό μέλλον νά ἐμφυτεύεται στό χέρι ἤ στό μέτωπο τοῦ κατόχου, πράγμα πού φαίνεται νά παραπέμπει στό Ἀπ 13,16-17. Στήν περίπτωση αὐτή καί μέ τίς δυνατότητες πού ἐξασφαλίζει ἡ ραγδαία ἐξέλιξη τῆς τεχνολογίας, θά εἶναι δυνατή ἡ ἐπίδραση στίς πεποιθήσεις, στίς προτιμήσεις, στίς συνήθειές μας, στήν ἴδια τήν προσωπικότητά μας. Μπαίνουμε, δηλαδή, σέ μία ἀφόρητη ἠλεκτρονική δικτατορία.

Καί μήπως μόνον οἱ ἁρμόδιοι κρατικοί ὑπάλληλοι θά ἔχουν πρόσβαση στήν κάρτα τοῦ πολίτη; Εἶναι γνωστός ὁ σάλος γιά τούς λεγομένους «χάκερς», διαφόρους τεχνολόγους, οἱ ὁποῖοι ἐρασιτεχνικά ἤ ἐπαγγελματικά «σπάζουν» τούς ἠλεκτρονικούς κωδικούς καί ἀποκτοῦν πρόσβαση σέ ξένα ἀρχεῖα. Ποιά ἀσφάλεια θά ἔχει ἔναντι αὐτῶν ἡ περιβόητη κάρτα; Ποιός ἐγγυᾶται ὅτι κάποιοι «χάκερς» δέν θά ἐπιχειρήσουν καί δέν θά κατορθώσουν νά «μποῦνε» στήν κάρτα, νά γνωρίσουν ἤ καί νά ἀλλοιώσουν τό περιεχόμενό της; Συνέβη ἤδη κάτι τέτοιο στήν Γερμανία καί μάλιστα μπροστά στά μάτια τῶν ἔκπληκτων τηλεθεατῶν. Γι’ αὐτό ὁ πρόεδρος τῆς ἐκεῖ μυστικῆς ἀστυνομίας κατηγόρησε τούς πολιτικούς ὅτι ἡ τεχνική μέ τήν ὁποία σχεδίασαν τίς νέες ταυτότητες εἶναι παιχνιδάκι γιά τούς «εἰδικούς», προκειμένου νά ἀντλήσουν ὅποια στοιχεῖα θέλουν καί νά τά χρησιμοποιήσουν ἀνάλογα!… Ἡ ἴδια ἡ ἀστυνομία προειδοποιεῖ τούς γερμανούς πολίτες ὅτι τό νέο δημόσιο ἔγγραφο (ταυτότητα) εὔκολα μπορεῖ νά γίνει παιχνίδι στά χέρια τῶν κακοποιῶν καί συστήνει: «Μακριά τά χέρια σας ἀπό τίς νέες ταυτότητες!»

Ἡ ἴδια ἐπιφυλακτικότητα ἐκδηλώνεται καί σέ ἄλλες χῶρες τῆς Ε.Ε., ἡ ὁποία –σημειωτέον δέν ἀπαίτησε τήν ἐπιβολή τῆς κάρτας τοῦ πολίτη. Ἡ κυβέρνηση τῆς Βρετανίας π.χ. ἀπαντώντας στήν ἀπαίτηση τῶν πολιτῶν -εἶχαν συγκεντρώσει 10.000 ὑπογραφές- ἀναγκάστηκε νά ἀναστείλει τήν ἐπιβολή τῆς ἀντίστοιχης κάρτας τοῦ πολίτη καί νά ἀποσύρει τό σχετικό νομοσχέδιο. Θά ἔπρεπε, ἐξάλλου, γιά μία δεκαετία νά ξοδέψουν 835 ἑκατομμύρια λίρες, ποσό ὑπέρογκο γιά τήν οἰκονομική κρίση τῶν ἡμερῶν μας.

Ἀλλά καί ἡ ρουμανική κυβέρνηση ἀποφάσισε νά ἀναβάλει «ἐπ' ἀόριστον» τήν εἰσαγωγή τῆς ἠλεκτρονικῆς ταυτότητας, τῆς ὁποίας ἡ ἔκδοση εἶχε σχεδιαστεῖ ἀρχικά γιά τόν Ἰανουάριο τοῦ 2003 καί μετά ἀπό συνεχεῖς ἀναβολές (2006, 2009) ἐπρόκειτο νά ἀρχίσει μέ τήν εἴσοδο στό 2011. Αἰτία τῆς νέας ἀναβολῆς οἱ περιορισμένες τεχνικές καί οἰκονομικές δυνατότητες τῆς χώρας καί ἡ ἀνάγκη γιά «πιό ἁπλουστευμένες διαδικασίες».

Πρόσφατη μελέτη τῆς Deutsche Bank (Σεπτέμβριος 2010) παρουσιάζει τήν ποσοστιαία χρήση ἠλεκτρονικῶν ταυτοτήτων σέ ὁρισμένες χῶρες τῆς Ε.Ε. Ἄν ἐξαιρέσουμε τήν Ἐσθονία, πού ἀριθμεῖ 1.300.000 κατοίκους ἐκ τῶν ὁποίων χρησιμοποιεῖ ἠλεκτρονική ταυτότητα τό 90%, καί τήν Ἰσπανία, ὅπου τό ποσοστό φθάνει στό 40%, στίς ὑπόλοιπες χῶρες τά ποσοστά χρηστῶν εἶναι πολύ μικρότερα: Βέλγιο 30%, Σουηδία 28%, Λιθουανία καί Πορτογαλία 12%, Φινλανδία περίπου 5%, Ἰταλία 2%. Ἡ ἴδια μελέτη μᾶς πληροφορεῖ ὅτι ἡ χρήση τῆς ἠλεκτρονικῆς ταυτότητας εἶναι προαιρετική στίς περισσότερες χῶρες: Αὐστρία, Βέλγιο, Φινλανδία, Λιθουανία, Σουηδία, Ἰταλία. Γιατί, λοιπόν, στήν δική μας χώρα, τήν καταταλαιπωρημένη ἀπό τήν ἀνεύθυνη διασπάθιση καί τήν ἄγρια καταλήστευση τοῦ δημοσίου χρήματος, τήν ὥρα πού πετσοκόβονται οἱ φτωχοσυντάξεις καί ψαλιδίζονται οἱ πενιχροί μισθοί, πρέπει νά ἐπιβληθεῖ ἡ κάρτα τοῦ πολίτη; Σημειωτέον δέ ὅτι αὐτό θά στοιχίσει μερικά ἑκατομμύρια εὐρώ. Γιατί τόση σπουδή;

Καί ἕνας τελευταῖος προβληματισμός: Ἀφοῦ ἡ κάρτα τοῦ πολίτη εἶναι ἕνα ἠλεκτρονικό ἀρχεῖο βασισμένο σέ κωδικούς ἀριθμούς, θά περιέχει βεβαίως γραμμωτό κώδικα (bar code). Κάποιοι εἶπαν κι ἄλλοι τό διέψευσαν ὅτι ὡς βάση τοῦ γραμμωτοῦ κώδικα ἐπιλέχθηκε ὁ ἀριθμός 666. Εἶναι τό χξστ΄, ὁ ἀριθμός τοῦ ὀνόματος τοῦ ἀντιχρίστου, κατά τήν Ἀποκάλυψη, κεφ. 13. Παρ’ ὅλο πού ἀπό πλευρᾶς τῆς πολιτείας δόθηκε ἡ διαβεβαίωση ὅτι μέ κανέναν τρόπο δέν θά περιέχεται αὐτός ὁ ἀριθμός στήν κάρτα, ὑπάρχουν σοβαρές ὑποψίες ὅτι τελικά δέν θά τηρηθεῖ ἡ διαβεβαίωση. Ἔτσι, πολλοί χριστιανοί ἀντιδροῦν στήν χρήση τῆς κάρτας, διότι δέν θέλουν νά φέρουν τόν προκλητικό αὐτόν ἀριθμό. Δέν εἶναι τῆς ὥρας νά παρουσιάσω τίς μαρτυρίες τῶν ἑρμηνευτῶν πατέρων πού ἐξηγοῦν ὅτι ὁ ἀριθμός 666 εἶναι κοινός ἀριθμός καί σέ τίποτε δέν διαφέρει ἀπό ὅλους τούς ἄλλους. Ὡστόσο, καί μόνο πού ἐνοχλεῖ ἕναν μεγάλο ἀριθμό πολιτῶν, δέν θά ἔπρεπε νά συνδεθεῖ μέ τήν κάρτα. Δέν εἶναι δυνατόν τό ἠλεκτρονικό σύστημα νά λειτουργεῖ ἀποκλειστικά καί μόνο μέ τό 666!

Δέν ἔχει καμία σατανική δύναμη οὔτε μαγική ἐνέργεια τό 666. Δέν φέρνει γρουσουζιά οὔτε γούρι. Παρά ταῦτα, ὅταν ἡ δημοκρατική πολιτεία μας σέβεται ὡς ἀντιρρησίες συνειδήσεως τούς μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ, πού ἀρνοῦνται νά πιάσουν ὅπλο καί φροντίζει νά βρίσκει γι᾽ αὐτούς ἐναλλακτικές λύσεις, γιατί νά μήν ἱκανοποιήσει καί τό αἴτημα ἐκείνων πού γιά λόγους συνειδήσεως δέν θέλουν τόν ἀριθμό αὐτό; Ἡ ἀπόταξη ἀστυνομικῶν ἀπό τίς τάξεις τῆς ΕΛ.ΑΣ, ἐπειδή αὐτοί γιά λόγους συνειδήσεως ἀρνήθηκαν νά παραλάβουν τίς νέες ἠλεκτρονικές ἀστυνομικές ταυτότητες, εἶναι τό λιγότερο ἄδικη. ῎Οφειλε προηγουμένως ἡ πολιτεία νά τούς κατατοπίσει μέ πειστικά ἐπιχειρήματα ὅτι ἡ προτεινόμενη ταυτότητα δέν περιέχει αὐτά πού φοβοῦνται, ἤ νά δώσει κάποια χρονικά περιθώρια ὥστε ἡ Ἐκκλησία μέ τούς πνευματικούς πατέρες νά διαφωτίσει τούς ἀνθρώπους καί νά μή χάσουν τήν δουλειά τους. Μήπως ἡ ἐσπευσμένη ἀπόταξη ἀποβλέπει στόν ἐκφοβισμό, προκειμένου νά καμφθεῖ κάθε ἀντίδραση;

Ἀπό ὅσα ἤδη ἀνέφερα, φαίνεται ὅτι ἡ χρήση τῆς κάρτας τοῦ πολίτη θά ἐπιφέρει τόσο σοβαρό πλῆγμα στήν προσωπική ἐλευθερία καί στήν ἴδια τήν ὑπόστασή μας ὡς ἀνθρώπων, ὥστε δέν θά ἔπρεπε νά γίνει ἀποδεκτή ἀκόμη κι ἄν εἶχε πάνω της ὄχι τό 666 ἀλλά π.χ. τόν ἀριθμό τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ (888) ἤ τήν εὐγενέστερη καί ἱερότερη παράσταση, τόν τίμιο σταυρό! Μήπως καί τά ἐνεργούμενα σκοτεινῶν δυνάμεων (μάγισσες κτλ.) δέν κάνουν τό σημεῖο τοῦ σταυροῦ γιά νά ἐξαπατοῦν τούς ἀνυποψίαστους; Πολύ περισσότερο, ἐννοεῖται, ἀπορρίπτεται ἡ χρήση τῆς ἐν λόγῳ κάρτας, ἄν ἀποδειχθεῖ ὅτι κρύβει κάτι τό ὁποῖο ὑπονομεύει τήν πίστη μας καί προσβάλλει τήν χριστιανική μας ἰδιότητα. Πρός τό παρόν εἶναι βέβαιο ὅτι ἀπειλεῖ καί προσβάλλει τήν προσωπική μας ζωή καί τήν ἀνθρώπινη ὑπόστασή μας. Αὐτό μᾶς κρατᾶ σέ ἀγωνία καί προσευχόμαστε ὁ Κύριος νά δώσει τόν φωτισμό του, ὥστε νά μήν ἐπαναπαυόμαστε οὔτε νά ἀποπροσανατολιζόμαστε. Μέ ἐγρήγορση καί ἑτοιμότητα νά διασφαλίσουμε τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου. Εἶναι τό μέγα ἀγαθό πού φύτευσε στήν ὕπαρξή μας ὁ Θεός, κατοχύρωσε μέ τήν σταυρική του θυσία ὁ Ἰησοῦς Χριστός καί διατηρεῖ διά μέσου τῶν αἰώνων ἡ Ἐκκλησία του.

Στέργιος Ν. Σάκκος

Πηγή: Ορθόδοξος Χριστιανική Αδελφότητα "Απολύτρωσις".