Η αγάπη προς τους εχθρούς

Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός πολύ καθαρά στό Ιερό Ευαγγέλιο μάς λέγει «Αγαπάτε τούς εχθρούς σας» (Ματθ. ε' 44).
Η έγκλιση πού χρησιμοποιεί είναι προστακτική. Δέν λέγει μακάρι νά αγαπάτε, ούτε άν θέλετε αγαπήστε τούς εχθρούς σας. Μάς λέγει άν δέν αγαπήσετε θά χάσετε τίς ψυχές σας, άν αγαπήσετε θά τίς σώσετε.
Γιά νά αγαπήσουμε τούς εχθρούς μας προϋπόθεση είναι νά αγαπήσουμε λιγότερο τόν εαυτό μας, γιά νά μπορέσουμε μέ συμπόνοια καί κατανόηση νά ηρεμήσομε εσωτερικά μέσα μας βλέποντας ως μηδαμινά τά σφάλματα τών ανθρώπων πού μάς στενοχώρησαν.
Ο διος o Χριστός μας μάς δίνει τήν απάντηση πάνω στό Σταυρό «Πάτερ άφες αυτοίς ου γάρ οδασι τί ποιούσι (Λουκά κγ', 34).
Πράγματι, αδελφοί μου, o άνθρωπος όταν εχθρεύεται τόν συνάνθρωπό του, δέν ξέρει τί κάνει, είναι πολλές φορές εκτός εαυτού γιατί λειτουργεί τό φοβερό πάθος τού εγωϊσμού, τής αυταρέσκειας, καί έτσι σκοτίζεται τό μυαλό του.
Ο Χριστός μάς λέγει «Μακάριοί εστε όταν oνειδίσωσιν υμάς καί διώξωσιν καί επωσιν πάν πονηρόν ρήμα καθ' υμών ψευδόμενοι ένεκεν εμού» (Ματθ. ε', 11).
Ο άγιος Κλήμης μάς λέγει πολύ χαρακτηριστικά «φιλάνθρωπος είναι εκείνος, πού στούς εχθρούς του συμπεριφέρθηκε μέ ημερότητα, καί τούς ευεργετεί. Η φιλανθρωπία αποτελείται από δύο μέρη τό ένα είναι η ελεημοσύνη καί τό άλλο είναι η αγάπη πρός τόν πλησίον. Διά τόν άνθρωπον πλησίον είναι o κάθε άνθρωπος. Διότι o άνθρωπος είναι καί o καλός καί o κακός. Καί o εχθρός καί o φίλος. Εκείνος λοιπόν πού ασκεί τήν φιλανθρωπία πρέπει νά γίνεται μιμητής τού Θεού, o oποίος ευεργετεί καί τούς δικαίους καί τούς αδίκους διότι ένας Θεός υπάρχει εις τόν κόσμον αυτόν, καί Αυτός χορηγεί εις όλους καί τόν ήλιον καί τάς βροχάς Του. Άν θέλεις νά ευεργετείς τούς καλούς καί νά τιμωρείς τούς κακούς, προσπαθείς νά γίνεις κριτής».
Είναι ανάγκη λοιπόν εκείνος πού θέλει νά είναι καλός Χριστιανός, όπως είπε o Χριστός, καί τούς εχθρούς νά αγαπά, ακόμη καί νά εύχεται υπέρ αυτών καί νά συγχωρεί εκείνους πού τόν ενοχλούν (Ματθ. ε', 44). Διότι έτσι θά αποβή πιστός τηρητής τών εντολών καί φεύγοντας από τόν κόσμον αυτόν, θά τού συγχωρεθούν όλα του τά αμαρτήματα, επειδή αγάπησε τόν πλησίον καί τούς εχθρούς, όπως αγαπά τόν εαυτό του.
Μέσα στό Γεροντικό αναφέρεται μία πολύ ωραία σύντομη ιστορία από τήν ζωή δύο ασκητών.
Κάποτε στά μέρη τής Λιβύης ένας αδελφός πήγε στόν γέροντα Σιλουανό νά εξομολογηθή λέγοντάς του:
«Γέροντα, έχω έναν εχθρόν, o oποίος μού έκαμε πολλά κακά καί τό χωράφι μου, όταν ακόμη ήμουν στόν κόσμο, κατεπάτησε καί πολλές φορές εσκέφθη νά μέ ζημιώσει, τώρα τελευταία καί δηλητηριαστάς έβαλε νά μέ θανατώσουν. Θέλω λοιπόν νά τόν παραδώσω στόν δικαστή νά τόν τιμωρήσει».
Ο άγιος Σιλουανός τού λέγει: «παιδί μου άς κάνουμε τήν προσευχή μας νά μάς φωτίσει o Θεός». Αφού λοιπόν προσεύχονταν, όταν έφθασαν εις τήν φράση τής προσευχής «καί άφες ημίν τά oφειλήματα ημών» o Γέροντας είπε: «ΜΗ αφήσεις ημίν τά oφειλήματα ημών, ως ΟΥΔΕ ημείς αφίεμεν τοίς oφειλέταις ημών».
Ο αδελφός λέγει:
- Όχι έτσι πάτερ.
- Ναί παιδί μου έτσι απάντησε o Γέρων άν πραγματικά θέλεις νά πάς στό δικαστή, διά νά πραγματοποιήσεις εκδίκησιν, o Σιλουανός δέν σού κάνει άλλη ευχή.
Μετά από αυτό έβαλε μετάνοια o αδελφός καί συνεχώρησε τόν εχθρόν του.
Εκείνους πού μάς στεναχωρούν ή μάς προσβάλλουν ή μάς ζημιώνουν, πρέπει νά τούς θεωρούμε ως ιατρούς τούς oποίους μάς έστειλε o Χριστός γιά νά μάς ευεργετήσουν, γιατί μάς απαλλάσσουν από τήν κενοδοξίαν. Φάρμακο τού Ιησού είναι εκείνοι πού μάς προξενούν ζημιές ή μάς υβρίζουν, απαλλάσοντάς μας από τήν πλεονεξίαν. Άν λοιπόν αποφεύγουμε έναν ωφέλιμον πειρασμό, είναι σάν νά αποφεύγουμε τήν αιώνιο ζωή. Ποιός άλλος εχάρισε εις τόν άγιο Στέφανο μεγαλύτερη δόξαν, από όσην τού επροξένησαν εκείνοι πού τόν ελιθοβόλησαν;
Ο άγιος Κοσμάς o Αιτωλός μάς αναφέρει μία δική του προσωπική εμπειρία, γιά δύο ανθρώπους πού εξομολογήθηκαν κοντά του.
Ο ένας τού είπε: «Εγώ πνευματικέ, από τόν καιρό πού εγεννήθηκα έως τώρα, ενήστευα, προσευχόμουν πάντοτε, έκαμα τόσες ελεημοσύνες εις τούς πτωχούς, έφτιασα μοναστήρια, εκκλησίες καί άλλα πολλά καλά έκαμα. Τόν γείτονά μου τόν εχθρεύομαι, καί δέν τόν συγχωρώ».
Εγώ τότε (συνεχίζει o άγιος Κοσμάς) τόν αποφάσισα γιά τήν κόλαση. Καί άν τύχει νά πεθάνει, νά μήν τόν θάψουν, αλλά νά τόν ρίξουν στή στράτα νά τόν φάγουν οι σκύλοι.
Έρχεται μετά o άλλος καί μού λέει: «Εγώ από τόν καιρό πού εγεννήθηκα, δέν έκαμα ποτέ κανένα καλό. Αλλά μάλιστα έχω καμωμένα τόσα φονικά. Επόρνευσα μέ τόσες γυναίκες. Έκλεψα τόσα πράγματα τού κόσμου. Έκαψα εκκλησίες καί μοναστήρια. Όλα τά κακά τά έχω κάνει. Μά τόν εχθρό μου τόν συγχωρώ».
Νά ιδήτε (λέγει o άγιος Κοσμάς), τί έκαμα εις αυτόν. Ευθύς τόν αγκάλιασα καί τόν εφίλησα. Τού έδωκα καί άδεια σέ τρείς ημέρες νά μεταλάβει.
Αγαπητοί μου αδελφοί τό παράδειγμα τού αγίου Κοσμά είναι φοβερό, συνταρακτικό. Άς βάλουμε αρχή καί 'μείς νά συγχωράμε καθημερινά, γιατί είναι προϋπόθεση γιά τή σωτηρία μας.
Πηγή: Όσιος Νίκων Ο "Μετανοείτε" Τεύχος 149

Ορθόδοξη Χριστιανική Γωνιά.