Την Κυριακή αυτή που βρίσκεται στο μέσο της Σαρακοστής, η Εκκλησία μας προβάλλει την προσκύνηση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού. Επειδή η σωματική αδυναμία από τον αγώνα της νηστείας μας περικυκλώνει και η δυσκολία αυξάνει, η Αγία Εκκλησία μας προβάλλει σήμερα στο μέσο του δρόμου της νηστείας σαν βοήθεια μας τον Πανάγιο Σταυρό, τη χαρά του κόσμου, των πιστών τη δύναμη, των αμαρτωλών την ελπίδα.Προσκυνώντας λοιπόν τον Τίμιο Σταυρό λαμβάνουμε χάρη και δύναμη για να συνεχίσουμε και τελειώσουμε τον αγώνα της νηστείας ψάλλοντας: «Τον Σταυρόν σου προσκυνούμεν Δέσποτα και την αγίαν σου Ανάστασιν δοξάζομεν».
Όποιος δεν αισθάνεται και δεν ζητά αυτή τη δύναμη του Τιμίου Σταυρού, γίνεται δυστυχώς θύμα των «επιτηδείων». Αντιθέτως, οποίος την αισθάνεται, φέρει τον Τίμιο Σταυρό στο στήθος του, κάνει σωστά το σταυρό του, και δεν πέφτει στον πειρασμό να καταφύγει στα μέντιουμ, στους μάγους, ή σ' οποίον επαγγέλλεται «σωτηρία και λύτρωση» με τρόπο διάφορο από αυτόν που υποδεικνύει ο Χριστός και η Εκκλησία Του.
Στον καθορισμό της εορτής πιθανόν να συνετέλεσε και η κατά την 6η Μαρτίου σημειούμενη στα Μηναία ανάμνηση της ευρέσεως του Τιμίου Σταυρού. Σημειώνεται ότι κατά το τυπικό του Αγίου Σάββα, προσκύνηση του Τιμίου Σταυρού γίνεται όχι μόνο την Κυριακή, αλλά και τη Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή της εβδομάδας πού ακολουθεί.
